Tro, vỏ trấu là một trong những nhiên liệu chính để sản xuất lò đất, làm gạch, phân bón phục vụ trồng trọt mùa vụ Tết nên khi mặt hàng này tăng giá đã khiến nhiều nghề bị ảnh hưởng.
Bà Lê Thị Á, ở ấp Phú Mỹ Hạ, xã Phú Thọ, huyện Phú Tân (An Giang) có trên 25 năm làm nghề lò đất (cà ràng) cho biết: “Vỏ trấu năm trước có giá 5.000 đồng một bao (loại đựng được 50kg lúa), nay đã lên 10.000-12.000 đồng một bao, cộng thêm giá đất làm lò cũng tăng nên làm nghề này không còn lợi nhuận như trước”.
Để tạo ra một chiếc lò, ngoài việc trải qua nhiều công đoạn như in vỉ, nhận khuôn, nhận mỏ lò, làm bóng, phơi nắng, cạo gọt lại, còn phải nung lò ở bồn đốt trong suốt 48 tiếng mà nguyên liệu chính là vỏ trấu.
Đối với loại bồn nhỏ chứa khoảng 500 cái lò thì tốn 70 bao trấu để đốt, bồn 700 cái lò tốn 120 bao trấu, bồn 1.000 lò đốt khoảng 200 bao trấu. Như vậy, với mỗi mẻ lò, cơ sở phải tốn thêm chi phí khoảng 400.000 – 1.200.000 đồng.
Anh Nguyễn Văn Kha ở ấp 4, xã Thuận Hòa, huyện Long Mỹ (Hậu Giang) vừa là chủ cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng, vừa là chủ lò làm gạch ống nên khi vỏ trấu tăng giá, cơ sở không còn mặn mà sản xuất. Anh Kha cho biết: “Gia đình tôi gắn bó với công việc làm gạch ống đã mấy chục năm. Vậy mà giờ phải ngưng làm. Giá đất tăng cao khiến việc sản xuất đã gặp khó, giờ đến vỏ trấu cũng tăng theo nên sản phẩm bán ra chỉ có đủ vốn chứ không có lời”.
Cũng theo anh Kha, chưa thấy bao giờ vỏ trấu có giá cao như hiện tại. Trước đây, chỉ có vài ngàn đồng bao giờ đã tăng lên mức 12.000 đồng một bao, dẫn đến chi phí tăng cao mà sản phẩm làm ra vẫn giữ mức giá cũ.
Không chỉ vỏ trấu tăng giá mà tro phục vụ cho việc trồng rau màu, hoa kiểng dịp tết cũng được bán với mức giá “kỷ lục”. Bà Hà Thị Thu Hà, trồng 3 công dưa hấu tết ở ấp 4, xã Hòa Mỹ, huyện Phụng Hiệp (Hậu Giang) cho biết, hàng năm vào khoảng tháng 8 – 9 (âm lịch) là gia đình bắt đầu đi đến các cơ sở lò muối hoặc lò sấy lúa để đặt mua tro. Năm ngoái mỗi bao tro chỉ có giá từ 4.500-5.000 đồng một bao nhưng năm nay, dù đã mua trước hơn một tháng giá đã tăng lên ở mức 10.000 - 12.000 đồng một bao.
Không trồng dưa hấu tết như những hộ dân xung quanh, nhưng cũng tận dụng công đất liếp gần nhà để trồng dưa leo bán, bà Huỳnh Thị Chính ở ấp 5, xã Hòa An cùng huyện Phụng Hiệp nói: “Tro càng ngày càng đắt giá, năm trước nhiều nơi tro chất thành đống chẳng ai mua. Giờ đến vụ tranh nhau mua, giá bán 15.000 đồng một bao”.
Với việc trồng 3 công dưa hấu tết, bà Hà mua đến 40 bao tro, tính ra chi phí bỏ ra cho nguyên liệu này không dưới 200.000đ. Còn theo một chủ cơ sở xay xát cho biết, nguyên nhân do vụ lúa thu đông sản lượng giảm nhiều so với vụ hè thu nên nguồn nguyên liệu vỏ trấu trở nên khan hiếm, không đủ cung ứng cho nhiều cơ sở chế biến củi trấu XK. Chính vì vậy giá vỏ trấu ngày một tăng cao.
