Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho hay, mặc dù trẻ em mắc COVID-19 phần lớn đều nhẹ nhưng các biến chứng khi mắc COVID-19 ở nhóm này thông qua báo cáo của các chuyên gia nghiên cứu số liệu quốc tế cũng như trong nước cho thấy cũng có ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng, dù không nhiều nhưng cũng đáng lo ngại là biến chứng viêm cơ tim, hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C). Đây là biến chứng mà hệ thống khám chữa bệnh đã ghi nhận. Bệnh thường xảy ra sau mắc COVID- 19 khoảng từ 2 - 6 tuần.
 |
Bác sĩ khám hậu COVID-19 tại BV Nhi Trung ương |
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết, trẻ em thường gặp các triệu chứng tâm thần kinh như mệt mỏi, rối loạn vị giác, khứu giác, đau đầu, kém tập trung, các triệu chứng hô hấp hay gặp là ho kéo dài, đau họng, khó thở… Ngoài ra, trẻ có thể đau khớp, đau cơ, nặng ngực, hồi hộp đánh trống ngực. Bác sĩ Điển chỉ ra một số điều về hậu COVID-19 ở trẻ em mà các phụ huynh cần biết để theo dõi sau khi trẻ mắc COVID-19.
Theo đó, với trẻ em, hậu COVID-19 là thuật ngữ để chỉ một nhóm triệu chứng tồn tại lâu dài (như mệt mỏi, rối loạn vị giác, đau đầu, ho, khó thở…) trẻ gặp phải sau mắc COVID-19 trong vòng 3 tháng và có ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của trẻ. Các triệu chứng này có thể tồn tại từ lúc mắc bệnh ban đầu hoặc mới xuất hiện sau khi đã khỏi bệnh và không do các căn nguyên khác gây ra.
Cho tới nay, tỉ lệ chính xác mắc hậu COVID-19 ở trẻ em chưa có thống kê đầy đủ, tiêu chuẩn chẩn đoán hậu COVID-19 còn khác nhau giữa các nghiên cứu. Ở người lớn, theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ từ 10- 20%.
“Hiện nay chưa có bất kì một biện pháp vật lí, thuốc hay thực phẩm nào giúp ngăn chặn việc xuất hiện hậu COVID-19. Phương pháp duy nhất giúp không xuất hiện hậu COVID-19 là dự phòng nhiễm SARS-CoV-2 cho trẻ bằng các biện pháp phòng bệnh thích hợp và tiêm vắc xin COVID-19 theo khuyến cáo của ngành y tế”.
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương
Các chuyên gia nhi khoa thông tin, hiện chưa rõ nguyên nhân chính xác của hội chứng này trên trẻ em, tuy nhiên theo nhận định ban đầu, hậu COVID-19 có thể là hậu quả của nhiều yếu tố bao gồm đặc điểm của virus, yếu tố cơ thể của người bệnh, đáp ứng miễn dịch của cơ thể với virus, di chứng sau điều trị hồi sức tích cực. Một số giả thuyết đặt ra, do quá trình xâm nhập của virus vào các tế bào của nhiều cơ quan khác nhau; do phản ứng viêm mạn tính do các yếu tố tâm lí xã hội liên quan tới giai đoạn mắc COVID-19 cấp tính.
“Cho tới nay chưa có yếu tố nào giúp tiên đoán chắc chắn trẻ sẽ bị hậu COVID-19 sau mắc cấp tính. Một trẻ mắc COVID-19 ở mức độ nhẹ cũng có thể xuất hiện các dấu hiệu của hậu COVID-19.
Tuy nhiên, nếu một trẻ mắc COVID-19 cấp tính nguy kịch cần điều trị hồi sức, trẻ béo phì, tiền sử dị ứng có nguy cơ xuất hiện triệu chứng hậu COVID-19 cao hơn nhóm trẻ khác”, ông Điển nói.
Cần đưa trẻ đi khám lại
Các bác sĩ khuyến cáo, khi cha mẹ thấy trẻ có các triệu chứng như mô tả ở trên hoặc thấy xuất hiện bất kì dấu hiệu/triệu chứng nào mà trước khi mắc COVID-19 trẻ không có, cần cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế.
Ông Điển cho biết, không phải tất cả các triệu chứng xuất hiện ở trẻ sau mắc COVID-19 đều là hậu COVID-19. Trước khi kết luận triệu chứng đó do hậu COVID-19, cần loại trừ các nguyên nhân khác. Ví dụ, một em bé đến khám vì ho kéo dài, sụt cân sau mắc COVID-19, trẻ hoàn toàn có thể bị bệnh lao phổi hoặc các bệnh lí hô hấp khác. Do đó, trẻ sẽ được các bác sĩ thăm khám, đánh giá sức khỏe tổng thể, xác định các triệu chứng chính hiện tại.
Hiện tại, chưa thể biết chính xác được khoảng thời gian hậu COVID-19 kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, nếu kéo dài hơn 4 tuần hoặc trẻ cảm thấy đau ngực, khó thở nhiều hoặc khó thở lúc nghỉ ngơi, sốt cao liên tục, li bì thì cần đưa trẻ đi khám ngay.
“Chỉ làm các xét nghiệm thăm dò cần thiết khi có biểu hiện triệu chứng, không chỉ định tổng thể (gói) quá nhiều xét nghiệm cho trẻ em. Nguyên tắc trong điều trị bao gồm: phối hợp nhiều chuyên khoa; chẩn đoán bằng phương pháp loại trừ và điều trị triệu chứng, phục hồi chức năng và tự điều chỉnh”, ông Điển nói.
Quá trình khám và xét nghiệm kĩ lưỡng sẽ giúp phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời những vấn đề hậu COVID-19 ở trẻ như: MIS-C, tổn thương phổi, rối loạn giấc ngủ, giảm trí nhớ, giảm tập trung… Đồng thời, cung cấp chế độ dinh dưỡng, chế độ nghỉ ngơi, tâm lí phù hợp cho trẻ theo độ tuổi giúp hồi phục tốt, tăng cường sức khỏe.
