 |
1. Cứ vào cữ ăn xong cái Tết, những người chơi trâu chọi Đồ Sơn lại âm thầm, lặng lẽ khăn gói quả mướp, quấn mình trong áo rét sù sụ, xé màn mưa xuân đi khắp hang cùng ngõ hẻm, ngược lên Hà Giang, Sơn La, Bắc Kạn, Điện Biên, Tuyên Quang về Thanh Hóa, Nghệ An, Hòa Bình... thăm (tìm) trâu chọi...
Mỗi cuộc đi thăm trâu mất đứt vài tuần là chuyện thường. Lang thang khắp nơi, đánh bạn với lũ trẻ trâu thế nào cũng có thông tin quý giá vì con trâu nào hung dữ nhất vùng bọn trẻ đều biết tuốt...
Có con trâu ở Sơn La nổi tiếng là dữ đã húc chết 2 con ngựa mà chủ nhân vẫn không chịu bán. Đến khi con trâu này húc chết con ngựa thứ 3, chủ trâu không đủ tiền đền mới gọi bán cho ông Phú “chọi trâu”. Chính con trâu này đã đoạt chức vô địch năm 2002.
Dân chọi trâu chuyên nghiệp đúc kết: Đuôi chai, đít nhót, lưng tôm bà hay mình trắm, thâm cu, chéo dái, đặc biệt da dầy, lông cứng như rễ tre, mắt nhỏ, mi dầy là tướng gan lì, chọi đến chết mới thôi mà người chơi trâu chọi nhìn thấy mua ngay không tiếc tiền. Trâu có 4 khoáy trung tiền neo hậu núi là loại tướng trâu khôn...
2. Trâu chọi được đưa về thị thành chăm bẵm cẩn thận, ăn toàn thứ cám hảo hạng, mía ngon, liên tục được uống đến hơn 20.000 viên B1, thậm chí còn được uống bia, được sưởi ấm những đêm giá lạnh, chữa bệnh và được bảo vệ cẩn mật như VIP...
Trâu chọi mua về được giao cho người thân tin cẩn nuôi với khoản tiền công 500 nghìn đồng/ tháng. Người được tin chọn nuôi trâu phải không có tang, kiêng kỵ nghĩa địa, đặc biệt là không được cưỡi lên lưng trâu, đàn bà con gái không được bước qua dây dắt trâu.
Hàng ngày, trâu được vỗ béo, làm quen với đám đông, trận đánh, luyện thể lực và miếng đánh nhưng phải tránh xa trâu cái. Sở trường, sở đoản của từng trâu được “soi” kỹ để huấn luyện có miếng đánh giành thắng lợi cao nhất như đánh đầu trên hay đầu dưới, đánh rời đầu hay giữ rịt, lừa, cáng hay đánh pháng...
Nếu trâu biết đánh ngang là trâu tinh quái. Lâm trận, trâu nào dám lao thẳng dập đầu vào đối thủ coi như đã nắm chắc phần thắng 50%. Trâu nào huấn luyện được miếng lấy sừng cáng mắt, cáng hầu đối thủ thì phần thắng nắm trong tay rất cao...
Mùa hội năm 1993, ông Đinh Đình Phú còn dày công luyện trâu của mình biết nghe lời chủ quỳ chào khán giả khi ra sân...
 |
| Hai trâu dùng miếng cáng nhau |
3. Gần hội năm 1997, ông Phú “chọi trâu” tay dắt theo trâu chọi, tay cầm chiếc kim đặt lên lễ Thành Hoàng ở đình làng làm các cụ ngơ ngác... Nhắc lại chuyện cũ, ông Đại tá an ninh già kinh nghiệm đầy mình, có thâm niên mấy chục năm chơi trâu chọi vẫn còn cay.
Lừa lúc ông và người nhà sơ hở, địch thủ lén cắm ngay cái kim vào dái trâu. Khi dái trâu mưng mủ nhiễm trùng, ông Phú phát hiện ra đã quá muộn, nặn ra được cái kim to. Đúng như đúc kết nhiều đời ở đất Đồ Sơn trâu bị châm dái chỉ chạy gió.
Vào hội năm ấy, trâu ông Phú vào trận vừa nhìn thấy đối thủ đã bỏ chạy. Hội năm 1996, ông Phú được mấy người Tày chỉ dẫn mãi mới thửa được trâu ở tận Na Hang, Tuyên Quang đem về vỗ béo, huấn luyện...
Gần đến ngày hội, bỗng trâu của ông lăn quay ra chết vì... điện giật. Bị một vố đau, ông Phú chỉ biết ngậm đắng nuốt cay khi địch thủ cười...
Cận ngày hội chính, nóng bỏng nhất là việc cá độ. Theo mỗi đầu trâu là hàng trăm triệu đồng tiền cá độ được đặt vào. Vì thế, không ít trâu trước khi lâm trận đã bị đòn phủ đầu của dân cá độ.
Mà ngay hội năm 2005, trâu số 14 của ông Phú vừa dắt vào đấu trường đã bị ngay cái cửa sắt phang một đòn do ai đó “vô ý” đẩy vào chân phải sau trầy cả da làm mất tinh thần. Ông Phú chỉ biết đứng chết lặng. Vào trận, trâu số 14 thua luôn...
 |
| Kéo xác trâu chết tại trận ra khỏi bãi |
4. Có trâu chọi tốt là rất quý nhưng đấu pháp từng kháp là rất quan trọng được chủ trâu bàn nát nước trước khi lâm trận. Hội năm 2001, chỉ vì đưa ra đấu pháp không chuẩn, trâu số 15 có tiếng hung dữ trong vùng được ông Phú thửa ở mãi tận Vị Xuyên, Hà Giang đã lao thẳng vào trâu số 17. Và ngay lập tức, trâu số 15 vỡ sọ lăn quay ra tử trận.
Có kháp quá quyết liệt làm một trâu bị gẫy hẳn 1 sừng. Chủ trâu vào nhặt cái sừng gẫy còn trâu vẫn hăng máu quần nhau với địch thủ. Nhiều trâu bị mù vì miếng đòn cáng mắt của đối thủ nhưng vẫn đánh rất hăng mặc máu chảy ròng ròng ướt sân...
Vòng chung kết hội năm 2005, trâu số 32 của ông Đỗ Tác Thoát và trâu số 12 của ông Đinh Xuân Hiệu dùng miếng hổ lao thẳng vào nhau. Một tiếng va cực mạnh khô khốc vang lên. Trâu số 12 lảo đảo một vòng còn trâu số 32 vỡ sọ lăn kềnh ra sân chết ngay tại chỗ phải buộc thừng, gần 20 thanh niên kéo ra khỏi bãi.
Kháp giữa trâu số 12 và trâu số 4 là cặp đấu hay nhất hội 2005 với gần 20 lần giao tranh quyết liệt, nhiều đòn pháng, cáng ngoạn mục... Cũng không ít kháp, vừa vào sân, trâu đã chạy gió lồng quanh sân.
5. Trước trận đấu được chăm sóc, bảo vệ là thế nhưng dứt trận đấu, chưa kịp hoàn hồn, mình mẩy be bét máu, đầy thương tích, trâu chọi bị liền ngay vài búa vào đầu, xả thịt bày bán gần cửa đấu trường phục vụ thực khách các món khoái khẩu...
Dù thắng hay thua sau kháp đấu, trâu chọi đều bị thịt hết. Đó là luật bất thành văn. Ông trâu vô địch cũng không thoát khỏi mấy nhát búa ngay sau khi được đem tế thần.
Hội 2005, giá thịt trâu chọi từ 200 đến 300 nghìn đồng/cân. Riêng thịt trâu vô địch, giá đỉnh điểm lên tới gần 700 nghìn đồng/cân. Năm nào cũng vậy, ông trâu vô địch cũng phải nặng hơn... 1 tấn nếu cộng số thịt mà người mua khoe với bè bạn, người thân.
Bởi lúc nào cũng sẵn vài con trâu thịt được bán với cái “mác” trâu chọi. Thịt trâu chọi xào khế cùng vài ly rượu quê hay vại bia ngay sau trận đấu bên lề đường Đồ Sơn làm câu chuyện về các kháp đấu trước đó thêm sôi nổi, mặn chuyện hơn... Đầu trâu chọi được phơi khô cũng bán được vài triệu đồng.
Nhắc đến chuyện giá thịt trâu chọi cứ tăng vòn vọt, ông Phú “chọi trâu” lại chùng xuống, buồn buồn, vì đó mà nhiều kẻ lợi dụng kiếm chác từ lễ hội đặc sắc này.
Ông Phú tâm sự, hội chọi trâu Đồ Sơn, một nét đẹp văn hóa truyền thống nay đang đứng trước nguy cơ thương mại hoá khi có phường đưa ra đấu thầu trâu chọi cho hội năm 2006..
Nhiều người cho rằng, chỉ nhẩm tính đã thấy người thắng trong các cuộc đấu thầu suất trâu chọi lợi to. Bởi đầu tư cho một suất trâu chọi như vậy chỉ mất tổng cộng gần 40 triệu đồng.
Tàn hội, riêng 3 tạ thịt trâu chọi cũng thu được cỡ 80 triệu đồng chưa kể lắm kẻ còn “độn” thêm sau con trâu chọi là 2, 3 chú trâu thịt...
