"Ra nước ngoài trèo cây hái dừa rất khổ"
Sáng 13/7, tại phiên họp thứ 46, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).
Liên quan đến đối tượng đi làm việc ở nước ngoài, nhiều ý kiến đề nghị cần quan tâm đến những người ở khu vực biên giới, vì đối tượng này rất nhiều. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị công dân đi làm việc ở nước ngoài không chỉ là lao động giản đơn, mà phải chú ý đến lao động trình độ cao hơn, hay những học sinh, sinh viên đang làm việc ở nước ngoài…
Thậm chí, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình còn đề nghị, nên quy định không chỉ với vấn đề nghề nghiệp, ngoại ngữ mà còn phải có kiến thức văn hóa trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay.
Đề cập đến đối tượng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý phải phân biệt rõ chuyên gia đi làm việc ở các nước với lao động hợp đồng. Chẳng hạn như hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam với Chính phủ các nước, đưa chuyên gia y tế sang giúp nước bạn thì không phải đối tượng lao động hợp đồng. Hay lao động di cư, đi du lịch rồi ở lại, rồi 39 người chết trong container ở Anh vừa qua cũng không phải đối tượng trong luật này, đó là lao động bất hợp pháp.
Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc kỳ vọng Luật ra đời sẽ tạo ra được thị trường cạnh tranh lành mạnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước và lao động đi làm việc ở nước ngoài phải có kỹ năng lao động. “Ra nước ngoài tôi thấy dân mình lao động rất khổ, như ở Trung Đông chẳng hạn, nắng như thế mà phải lao động ngoài đường rất cực, hay ở Malaysia, phải trèo lên hái dừa rất khổ”, ông Phúc nêu.
Đại biểu đề nghị lưu ý đến lao động trình độ cao đi làm việc ở nước ngoài. (Ảnh minh họa) Trung tâm dịch vụ việc làm có thu phí?
Đề cập đến loại hình Trung tâm dịch vụ việc làm ở các địa phương, theo ông Phúc, họ cũng làm nhiệm vụ đào tạo tuyển dụng, vậy có phải đơn vị quản lý nhà nước không? “Tôi hiểu là không phải mà chỉ là một loại hình dịch vụ, sự nghiệp công lập”, theo Tổng Thư ký, hiện có một số trung tâm thu hút cả đối tượng xuất nhập khẩu, nhưng chỉ với những mảng phổ thông, còn ngành nghề cao như cơ khí xuất khẩu thì không làm được.
Bên cạnh đó, ông cũng băn khoăn về chi nhánh, tại sao lại ấn định là 3 mà không phải 4, hay 5, quy định như thế ít hay nhiều, tác động ra sao… “Doanh nghiệp có điều kiện thành lập sao phải hạn chế?”, ông Phúc băn khoăn.
Bộ trưởng LĐ,TB&XH Đào Ngọc Dung khẳng định, lao động đường biên rất nhiều, sáng đi tối về có, đi vài tháng, hay vài năm cũng có. Tuy nhiên, đối tượng này bản chất là di cư lao động tự do, nên không thể quy định trong luật này được.
Đối với Trung tâm dịch vụ việc làm ở các địa phương, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, bản chất đó là đơn vị sự nghiệp do UBND, chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp thành lập, hoặc Uỷ ban, hoặc giao cho Sở LĐTB&XH quản lý. Các địa phương đều giao Trung tâm dịch vụ việc làm giúp UBND thực hiện quản lý, đưa người đi và theo dõi quá trình hoạt động.
Còn ngân sách, Bộ trưởng Dung khẳng định, do UBND cấp và trung tâm này không thu kinh phí, không thu tiền môi giới của người lao động. Tuy nhiên nếu giao cho doanh nghiệp, họ lại thu tiền của người lao động. Vì thế nhiệm vụ này giao cho các trung tâm là mang tính đặt hàng, giao thêm việc nhưng không làm phát sinh bộ máy mới.
Còn về chi nhánh, ông Đào Ngọc Dung cho biết, qua nhiều lần trao đổi, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đều khẳng định việc này không gây ảnh hưởng gì. Trên thực tế, các sai sót vừa qua hầu hết đều do chi nhánh, mua đi bán lại, rồi thu phí cũng đều xuất hiện từ chi nhánh. “Đi Tiền Giang tôi xem xét thì thấy đúng như thế”, ông Dung khẳng định, và cho rằng, việc lập nhiều chi nhánh gây bất tiện trong quản lý, nên ông “thiết tha đề nghị” cho phép giữ lại 3 chi nhánh.
Từng là lãnh đạo địa phương, ông Nguyễn Hạnh Phúc thấy lập luận của Bộ trưởng chưa thỏa đáng. Theo ông Phúc, các trung tâm này đều do Sở LĐTB&XH quản lý chứ không phải chủ tịch UBND tỉnh. “Từng quản lý trung tâm tôi biết, phải đào tạo, phải thu phí chứ không phải không”, ông Phúc khẳng định.
Về việc này, Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh nói thêm, các Trung tâm dịch vụ việc làm tồn tại do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập, được thực hiện đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo dạng hợp đồng, không phải mang tính cạnh tranh mà để thực hiện các thỏa thuận theo điều ước quốc tế đã cam kết.
