Cụ thể, về việc tính giá tính bồi thường cho người dân trên địa bàn TP, Sở TNMT đề nghị cho phép sử dụng thông tin giao dịch thị trường thực tế làm cơ sở xác định giá đất để tính bồi thường tại thời điểm có chủ trương thực hiện dự án. Cho phép UBND TPHCM chấp thuận giá đất dự kiến để tính bồi thường và dùng giá tái định cư dự kiến để lấy ý kiến người dân.
Được biết, từ năm 2011 đến tháng 6/2018, trên địa bàn TP có khoảng 133 dự án chưa hoàn thành chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc chưa hoàn thành việc thu hồi đất, khiến nguồn thu ngân sách bị thất thu. Nguyên nhân là Luật Đất đai 2013 vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Cụ thể, các quy định và cơ chế xác định giá đất, thẩm định giá đất khi vận hành thực tế cho thấy chưa thực sự đảm bảo nguyên tắc giá đất phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường.
Còn tại các địa phương xảy ra tình trạng khung giá đất thấp và do Nghị định 44/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định UBND cấp tỉnh được quy định mức giá đất cao hơn nhưng không quá 30% so với mức giá tối đa của cùng loại đất trong khung giá đất.
TP có khoảng 133 dự án chưa hoàn thành chi trả bồi thường khiến nguồn thu ngân sách bị thất thuGiải thích vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng nếu áp dụng hệ số K cho khu vực 1 là 1,2 thì các tuyến đường đất vàng ở quận 1 như phố đi bộ Nguyễn Huệ cũng chỉ tới 194 triệu đồng/m2, thấp hơn rất nhiều so với thị trường. Bảng giá đất hiện nay đang áp dụng ở TPHCM chưa phù hợp với nguyên tắc giá phổ biến trên thị trường. Bảng giá đất chỉ tương đương khoảng 30-40% giá đất trên thị trường, cần phải xem xét lại.
Cũng theo ông Châu, HoREA đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Luật Đất đai 2013 về định giá đất. Bỏ quy định Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm một lần tại điều 113 Luật Đất đai. Sửa đổi điều 114 Luật Đất đai giao thẩm quyền cho cấp tỉnh chịu trách nhiệm ban hành bảng giá đất và giá đất cụ thể đảm bảo giá đất phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường và phù hợp với thực tế tình hình của địa phương.
Về lâu dài, nghiên cứu bỏ hẳn khái niệm tiền sử dụng đất mà thay thế bằng sắc thuế sử dụng đất ở với thuế suất nhất định, đề xuất khoảng 10% hoặc 15% bảng giá đất. Như vậy, vừa minh bạch, vừa dễ tính toán và loại trừ được cơ chế xin cho. Hạn chế việc thu tiền sử dụng đất lần đầu quá lớn mà duy trì nguồn thu bền vững, lâu dài cho Nhà nước.
Nếu vẫn giữ cơ chế khung giá đất, bảng giá đất, xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2013, cần sửa đổi bổ sung khoản 1 Điều 17 Nghị định 44/2014/NĐ-CP.
Cụ thể là căn cứ vào nhu cầu định giá đất cụ thể tại địa phương, Sở Tài chính lập kế hoạch định giá đất cụ thể trình UBND cấp tỉnh phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch đã được phê duyệt.
