Bác sỹ Bạch Quốc Khánh- Phó Viện trưởng Viện Huyết học Truyền máu T.Ư nói về bệnh nhân Nguyễn Văn Toán (tác giả tự truyện Những ngọn đèn trước gió), trong cuộc trao đổi với Tiền Phong.
 |
| Bệnh nhân Khoa C8 chuyền tay nhau đọc Những ngọn đèn trước gió. Ảnh: Hải Yến |
Bác sỹ Khánh nói:
“Tôi điều trị cho Nguyễn Văn Toán từ những ngày đầu. Trong đợt truyền hóa chất đầu tiên, cậu chưa biết về tình trạng bệnh của mình, vẫn thoải mái, vô tư. Khi biết được rõ bệnh tình trong đợt điều trị thứ hai, tư tưởng Toán có phần xao động, đặc biệt khi nghe các bệnh nhân trong khoa nói với nhau về những người đã điều trị và những cái chết bất ngờ.
Tôi nhớ, trong đợt điều trị cuối cùng, Toán bị nhiễm trùng nặng, xuất huyết nhiều, ranh giới giữa sự sống và cái chết vô cùng mong manh. Nếu không có nghị lực, sự quan tâm của gia đình và hỗ trợ của bệnh viện, bệnh nhân sẽ không thể qua khỏi trong tình trạng kiệt quệ vì xuất huyết liên tục. Toán rất mạnh mẽ. Tinh thần ấy được lan truyền tới nhiều người ở khoa C8.
Ở trong tình trạng này, bệnh nhân dễ bi quan, buông xuôi, họ không muốn tiếp tục điều trị, có bệnh nhân đòi về. Có nhiều lý do dẫn đến việc bệnh nhân bỏ dở việc điều trị giữa chừng như sau khi truyền hóa chất đợt 1, đợt 2 xét nghiệm máu có thể bình thường, bệnh nhân cảm thấy sức khỏe ổn, họ không hiểu tại sao mình lại phải tiếp tục ở lại đây để truyền hóa chất và đã xin bệnh viện cho về.
Thứ hai là một số bệnh nhân nghĩ đã bị bệnh ung thư trước sau gì cũng không khỏi, mức độ tử vong cao nên xin về nhà nghỉ, sớm kết thúc điều trị.
Theo cách nói của bác sỹ thì yếu tố tinh thần đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị của bệnh nhân ung thư?
Tinh thần chi phối 50 phần trăm hiệu quả điều trị. Phác đồ điều trị bệnh này được đúc kết từ kinh nghiệm và cơ sở khoa học của thế giới từ 20-30 năm qua, trong đó phần hợp tác giữa bệnh nhân và bác sỹ giữ vai trò quan trọng. Nếu thoải mái hợp tác điều trị, tinh thần lạc quan, tỷ lệ khỏi bệnh cao hơn.
Nhiều bệnh nhân không hợp tác, tinh thần không thoải mái nhìn thấy thuốc là nôn, mệt. Khi điều trị hóa chất có biểu hiện như mắt trợn ngược, gia đình sợ, không đủ can đảm để bệnh nhân tiếp tục truyền, bác sỹ phải giảm liều. Như vậy sẽ không hiệu quả và có nguy cơ thất bại trong những lần truyền hóa chất tiếp theo.
Trong tự truyện, Toán mô tả mùa xuân là mùa nhập viện, mùa hè là mùa ra đi của những bệnh nhân ung thư máu. Toán kể về nhiều cuộc ra đi. Dường như tỷ lệ bệnh nhân ung thư máu khỏi bệnh không cao, thưa bác sỹ?
Trong 10 người, chỉ có ba người có khả năng sống trên năm năm, tức có gần 30 phần trăm bệnh nhân trụ lại được sau năm năm khám định kỳ và tình trạng sức khỏe đi vào ổn định. Còn lại 60 - 70 phần trăm bệnh nhân bị tái phát, và tử vong nhiều ở năm đầu tiên điều trị.
Một nửa bệnh nhân tái phát bệnh ở năm đầu tiên. Năm thứ hai có 25 phần trăm bệnh nhân tái phát, năm điều trị thứ ba tỷ lệ là 10 phần trăm. Từ hết năm thứ ba trở đi, tỷ lệ tái phát giảm và đến năm thứ năm không tái phát nữa. Bệnh nhân ổn định.
Nên lập CLB
Hiệu ứng từ cuốn sách của Toán với các bệnh nhân đang điều trị thế nào, thưa bác sỹ?
Người ung thư nói chung và bệnh nhân ung thư máu nói riêng rất cần bác sỹ tâm lý. Trao đổi, động viên, truyền sức mạnh, bác sỹ tâm lý giúp bệnh nhân cân bằng tinh thần, có động lực tiếp tục điều trị.
Nhưng điều kiện nước ta chưa làm được. Một bác sỹ phải chăm sóc nhiều bệnh nhân và kiêm nhiều việc một lúc. Bản thân tôi cũng không có thời gian trò chuyện cùng Toán nhiều.
Nhưng cuốn sách của Toán có tác dụng tốt đối với những bệnh nhân đang điều trị. Đọc sách, các bệnh nhân hình dung được quá trình điều trị, những đau đớn phải trải qua và chuẩn bị tinh thần. Tinh thần lạc quan và niềm tin của Toán cũng là tấm gương cho nhiều người. Tôi thấy ở Toán sự can đảm, nghị lực, khát khao sống mạnh mẽ.
Cuốn sách là một phần. Toán và các bạn trong cuốn sách nếu còn khỏe mạnh, hãy cùng nhau thành lập một CLB của những người ung thư máu. CLB là nơi để các thành viên trao đổi, động viên giúp đỡ, tư vấn cách điều trị, tiếp thêm nghị lực cho nhau.
CLB sẽ có sự tham gia của Viện Huyết học Truyền máu T.Ư với các buổi sinh hoạt chuyên môn. Từ các hoạt động CLB có thể gây quỹ, không chỉ giúp bệnh nhân về tinh thần mà còn hỗ trợ kinh phí đối với những bệnh nhân khó khăn.
Tôi muốn các bạn thành lập CLB này. Các bạn cần sự trợ giúp gì, hãy tới Viện liên lạc trực tiếp với tôi.
Cảm ơn bác sỹ.
Hải Yến
Thực hiện
