Một facebooker đình đám vừa bị khởi tố bắt giam để điều tra về hành vi phát tán những thông tin thất thiệt liên quan đến chứng khoán, tài chính, đầu tư, bất động sản,... Những loại thông tin được nhào nặn, bóp méo lèo lái dư luận có chủ đích kiểu này thời gian qua xuất hiện tràn ngập trên mạng xã hội, đã gây xáo trộn và thiệt hại không nhỏ cho các hoạt động kinh tế, đầu tư của nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Thị xã Đức Phổ tỉnh Quảng Ngãi mấy ngày qua hàng trăm người dân vật vờ xếp hàng từ 1 giờ sáng trước cửa cơ quan công quyền để chờ làm thủ tục về đất đai. Nhiều người căng mắt thức chực chờ mấy đêm liền mà sáng hôm sau cũng phải về không vì...không tới lượt. Ít ngày trước đó tại huyện Hòa Vang của thành phố Đà Nẵng cũng như nhiều nơi trên cả nước từng gặp cảnh tương tự. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ những tin đồn thất thiệt của mạng lưới "cò". Rằng ai không kịp làm thủ tục gia hạn sử dụng đất nông nghiệp (50 năm) sẽ bị "nhà nước thu hồi". Rằng dự án sắp đi ngang qua không làm kịp giấy tờ tách thửa, chia đất cho người thân sẽ "không được bồi thường".... Điều đó nhằm kích hoạt cơn sốt ảo về đất đai, như bao màn diễn bi hài, phiên đấu giá tai tiếng trước đó.
Tin giả, tin đồn là hiện tượng tâm lý xã hội dù đã quá kinh điển ở mọi thời đại nhưng hậu quả luôn mới và khó lường. Không chỉ quanh quẩn sau lũy tre làng hay loan truyền theo vó ngựa như thời xa xưa, mà bước vào kỷ nguyên số này, sức lan tỏa và tàn phá của những thứ tin tức mang chủ đích độc hại kiểu ấy vô cùng khủng khiếp. Đặc biệt là về tầm mức mang tính hệ thống, quy mô siêu liên kết, cũng như độ tinh quái pha trộn thật giả không giới hạn. Quá nhiều những biến động chưa từng có tiền lệ được kết hợp vặn xoắn vào thế giới mà mọi thứ ngày càng siêu ảo này, khiến mọi khả năng từ nhận biết tới nhận thức thông thường của con người cũng bị nhòe mờ theo. Đó chính là cơ hội dẫn dắt đám đông của những thứ tin giả, tin đồn, tin không kiểm chứng.
Không phải là tồn tại như thế nào thời nguyên thủy, "tồn tại hay không tồn tại" đầy hoang mang buổi Phục hưng giao thời cũ/mới, cũng không chỉ là hãy giữ vững niềm tin như ta hằng được truyền dạy, mà tôi cho rằng nỗi gian nan nhất của con người thời nay, đó là nên "tin như thế nào"? Đòi hỏi một cảm thức và năng lực nhận thức bậc cao, mà con người phải dấn bước thật nhanh mới có thể bắt kịp và vượt lên thoát ra ngoài mọi sự bung vỡ của thời hiện đại, ngõ hầu nắm quyền kiểm soát mọi thứ như quyền năng vốn có của mình.
Tin như thế nào? Cũng chính là cách để giữ niềm tin đích thực, đặt tiền đề cho những suy nghĩ và hành động như một người công chính.
