Thoát khỏi bẫy hóng biến vô bổ Biết từ chối nội dung độc hại Lấp khoảng trống bằng hoạt động tích cực TRANG 8 + 9 THỨ BA 1/4/2025 SÕ 91 0977.456.112 TRANG 16 HÀNH TRÌNH CỦA MỘT “CHIẾN BINH” Mối lo từ công nghệ lạc hậu, phụ thuộc TRANG 7 Chuyện cô gái người Nùng mê sử TRANG 15 Lên đường sang Myanmar làm nhiệm vụ quÕc tế Tham gia hoạt động tình nguyện là cách để người trẻ đóng góp giá trị tích cực cho cộng đồng TRANG 6 Các trường đại học Việt Nam-Hoa Kỳ tăng hợp tác bằng các dự án cụ thể THỦ TƯỚNG PHẠM MINH CHÍNH: TRANG 4 + 5 Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ DN đầu tư nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ ẢNH: PV VÌ SAO? TRANG 3 Sửa điểm nghẽn Luật Giáo dục Đại học 2018 TRANG 11 Nhiều tài xế container vừa lái xe vừa dùng điện thoại PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÂN Mãi ở phân khúc thấp, NHỮNG CHIẾN BINH ĐẶC BIỆT Ở LÀNG NỦ:
2 THỜI SỰ n Thứ Ba n Ngày 1/4/2025 QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : TRUNG DUÕNG n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3. ÑT: (028) 3848 4366, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Bacé Trung Bo:ä 21 Ho à Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. ÑT: (0292)3823823, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ va ø Nam Trung Boä : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê , ÑT: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Bacé Bo:ä 243 Ngoâ Quyenà , TP Laoø Cai, tænh Laoø Cai. ÑT: 0904938689, E-mail: vptaybacbotp@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Ñonâ g Bacé Bo:ä 18 Le â Thanh Nghò, phöônø g Honà g Ha,ø TP Ha ï Long, tænh Quanû g Ninh; E-mail: bandongbac@baotienphong.com.vn n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: LEÂ MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH MTV in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 2, TPHCM Ông Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, đã chủ trì hội nghị với sự tham dự của ông Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, cùng các thành viên khác. Trong bối cảnh thời gian còn lại đến Đại hội XIV của Đảng không nhiều, ông Trần Cẩm Tú nhấn mạnh khối lượng công việc lớn mà hệ thống chính trị, bao gồm cả Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương, phải thực hiện. Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận và thông qua báo cáo kết quả công tác quý 1/2025, nhiệm vụ trọng tâm quý 2/2025, kế hoạch tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp, và các nội dung quan trọng khác. Ông Trần Cẩm Tú đã đánh giá cao sự tham gia và đóng góp ý kiến từ các đại biểu, đồng thời yêu cầu Ban Thường vụ Đảng ủy chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp thu ý kiến để hoàn thiện các văn bản đã được thông qua. Ông cũng nhấn mạnh rằng các cấp ủy cần có quyết tâm chính trị cao, đổi mới tư duy và cách tiếp cận nhằm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao. Về các nhiệm vụ trọng tâm, ông đề nghị các cấp ủy trực thuộc, đặc biệt là các bí thư cấp ủy, tập trung vào việc cụ thể hóa và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng. Ông nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cùng với các nghị quyết và chỉ thị mới từ Trung ương. Ông cũng chỉ đạo các cấp ủy cần khẩn trương hoàn thiện sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong các cơ quan, đồng thời tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ. Đặc biệt, ông lưu ý đến việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong công tác xây dựng Đảng, cần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng. Ông Trần Cẩm Tú nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Cuối cùng, về Đại hội Đảng bộ các cấp, ông yêu cầu các cấp ủy quán triệt Chỉ thị 35-CT/TW và các kết luận mới của Bộ Chính trị, chuẩn bị kỹ lưỡng để tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp, đảm bảo chất lượng và tiến độ. Ông nhấn mạnh rằng các văn kiện cần được đầu tư sáng tạo, cụ thể và dễ tiếp cận. Hội nghị đã diễn ra trong không khí tích cực, với sự quyết tâm cao từ các đại biểu nhằm thực hiện thành công các nhiệm vụ đề ra, hướng tới Đại hội XIV của Đảng. PV Cây cầu được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy giao thương, du lịch, tạo cơ hội phát triển toàn diện giữa Việt Nam - Trung Quốc. Lễ khởi công được tiến hành đồng thời tại hai bên sông Hồng với sự góp mặt của đại diện Bộ Xây dựng Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc, lãnh đạo hai tỉnh Lào Cai (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc). Phát biểu khai mạc, ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai cho biết, cầu đường bộ qua sông Hồng biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc) được khởi công xây dựng là kết quả của việc thực hiện Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về việc cùng xây dựng cầu đường bộ qua sông Hồng khu vực biên giới Bát Xát, tỉnh Lào Cai (Việt Nam) - Bá Sái, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Dự án có tổng mức đầu tư 1.500 tỷ đồng. Trong đó, cầu chính vượt sông Hồng dạng cầu dây văng tháp thấp, gồm 3 nhịp, chiều dài 230m; chiều rộng cầu 35m. Trong đó, kinh phí xây dựng cầu phía Việt Nam thực hiện là 300 tỷ đồng. Công trình cầu này là cây cầu thứ tư được xây dựng trong khu vực kinh tế cửa khẩu Lào Cai. Vị trí xây dựng cầu nằm tại khu vực cửa khẩu Bản Vược, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, cách cột mốc 97 khoảng 700m về phía hạ lưu sông Hồng. Dự kiến cầu hoàn thành và đưa vào sử dụng trong năm 2026. Theo Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai, tỉnh Lào Cai đang đẩy nhanh hoàn thiện hạ tầng để trở thành “một cực tăng trưởng” của vùng trung du miền núi phía Bắc, là “cầu nối” kết nối Việt Nam, các nước ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc rộng lớn. Lào Cai (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) là điểm kết nối chiến lược giữa hai nước để thực hiện tốt kế hoạch hợp tác kết nối trong Khuôn khổ “Hai hành lang, Một vành đai” với Sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Việc “kết nối cứng” về hạ tầng giữa hai nước về đường sắt, đường bộ cao tốc, hạ tầng cửa khẩu và “kết nối mềm” về giao lưu hợp tác về kỹ thuật, hải quan thông minh, giảm chi phí logistics đang được thúc đẩy. Việc xây dựng công trình cầu đường bộ qua sông Hồng biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc) là hoạt động đẩy nhanh tiến độ kết nối hạ tầng giao thông giữa hai quốc gia, khẳng định vai trò cửa ngõ giao thương của tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn đánh giá: “Việc khởi công xây dựng cầu đường bộ qua sông Hồng biên giới Bát Xát, Việt Nam - Bá Sái, Trung Quốc cùng với việc sẽ triển khai xây dựng Cảng hàng không Sa Pa; xây dựng tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; mở rộng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn Yên Bái - Lào Cai lên thành 4 làn xe; tỉnh Lào Cai sẽ sớm trở thành cực tăng trưởng và là trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc”. ĐỨC ANH Trước đó, ngày 14/3, Lào Cai tổ chức chương trình gặp gỡ 2025 với chủ đề “Lào Cai - Trung tâm kết nối giao thương Việt Nam - ASEAN và Tây Nam, Trung Quốc: Cơ hội cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư”. Cũng tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn yêu cầu, Lào Cai cần chú trọng qua các hoạt động xúc tiến thương mại, cần tạo điều kiện tăng cường hợp tác về kinh tế, giữ vững hòa bình trên khu vực biên giới. Đổi mới tư duy, cách làm để hoàn thành khối lượng công việc lớn Giá vàng trong nước lại phá kỷ lục Giá vàng trong nước sáng 31/3 tăng lên trên mốc 101,5 triệu đồng/lượng, phá vỡ kỷ lục lập trước đó. Chuyên gia cho rằng, về dài hạn, nhiều dự báo vàng có thể lên đến 3.500 USD/ounce, thậm chí 4.000 USD/ounce. Với mức duy trì trong nước và thế giới chênh nhau từ 4-5 triệu đồng/ lượng, giá vàng trong nước có thể còn tăng lên nữa. Vào lúc 11h, các doanh nghiệp tiếp tục điều chỉnh tăng mạnh giá vàng theo giá quốc tế lên mức kỷ lục mới. Các doanh nghiệp kinh doanh vàng đồng loạt tăng mạnh giá vàng miếng lên mốc 101,5 triệu đồng/lượng. Đây là mức giá cao nhất từ trước đến nay. Trao đổi với PV Tiền Phong, TS. Trần Việt Dũng - Viện Nghiên cứu khoa học ngân hàng, Học viện Ngân hàng - cho biết, giá vàng tiếp tục chịu ảnh hưởng từ các yếu tố trong nước và quốc tế. Giá vàng thế giới vượt dự báo lên trên mốc 3.100 USD/ounce. Theo ông Dũng, nguyên nhân giá vàng thế giới tăng mạnh bởi nhu cầu các Ngân hàng Trung ương mua vàng vẫn gia tăng từ năm 2024 đến nay. Theo báo cáo của Hội đồng Vàng thế giới, trong năm 2024, các ngân hàng Trung ương trên thế giới đã bổ sung vào kho dự trữ tổng cộng 1.045 tấn vàng, đánh dấu năm thứ 3 liên tiếp lượng vàng mua vào đạt hơn 1.000 tấn, trong đó, các Ngân hàng Trung ương tại thị trường mới nổi vẫn dẫn đầu trong hoạt động tích trữ vàng. Một chuyên gia lĩnh vực vàng cho biết thêm, giá vàng thế giới tăng bởi những chính sách liên quan đến thuế của Tổng thống Trump sẽ ảnh hưởng đến lạm phát và tình hình suy thoái của kinh tế Mỹ. Theo đó, người dân sẽ tìm đến vàng như kênh trú ẩn an toàn. Bên cạnh việc các ngân hàng Trung ương tích cực mua vàng, các quỹ đầu tư cũng mua nhiều vào thời điểm này. Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, sự gia tăng tầng lớp trung lưu ở Việt Nam cũng góp phần thúc đẩy nhu cầu tích lũy và tiêu dùng vàng. Ngoài ra, nếu lạm phát tại các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ vẫn duy trì ở mức cao hơn mục tiêu 2%, nhu cầu vàng có thể tăng mạnh kết hợp với những áp lực lạm phát dai dẳng, chẳng hạn từ chi phí năng lượng hoặc chuỗi cung ứng, có thể khiến giá vàng thế giới tiếp tục tăng cao, kéo theo giá vàng trong nước. NGỌC MAI ĐẢNG BỘ CÁC CƠ QUAN ĐẢNG TRUNG ƯƠNG: Ông Trần Cẩm Tú phát biểu tại hội nghị Lễ khởi công xây dựng cầu đường bộ vượt sông Hồng tại khu vực biên giới Bát Xát (Việt Nam) – Bá Sái (Trung Quốc) ẢNH: ĐỨC ANH GÓC BIẾM Thêm một cây cầu kết nối Việt Nam - Trung Quốc Ngày 31/3/2025, tại Hà Nội, Ban Chấp hành Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương đã tổ chức Hội nghị lần thứ 2, quý 1/2025. Ngày 31/3, hai tỉnh Lào Cai (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) tổ chức khởi công xây dựng cầu đường bộ vượt sông Hồng tại khu vực biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc).
3 n Thứ Ba n Ngày 1/4/2025 THỜI SỰ HÌNH MẪU TRONG QUAN HỆ QUỐC TẾ Sáng 31/3, làm việc với Đoàn đại biểu 21 trường đại học danh tiếng hàng đầu của Hoa Kỳ đang tham dự chương trình trao đổi học thuật quốc tế (IAPP) 2025 tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các trường đại học của hai nước thúc đẩy hợp tác giáo dục, đào tạo bằng các dự án, kế hoạch hợp tác cụ thể, mang tính dài hạn, bền vững, thiết thực và hiệu quả, giúp Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực trong các ngành mới nổi và để khai thác hiệu quả không gian biển, không gian vũ trụ, không gian ngầm. Dự cuộc làm việc có Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng; Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan và các trường đại học Việt Nam. Vui mừng gặp Đoàn đại biểu các trường đại học hàng đầu Hoa Kỳ đúng dịp Hoa Kỳ và Việt Nam kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (19952025), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, ngay sau khi Việt Nam giành độc lập dân tộc, đầu năm 1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho Tổng thống Harry Truman đề nghị thiết lập ngoại giao đầy đủ với Hoa Kỳ, thể hiện thiện chí của Việt Nam trong quan hệ với Hoa Kỳ. Qua những thăng trầm và đột phá, đến năm 2023 Việt NamHoa Kỳ chính thức nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ được cho là hình mẫu trong quan hệ quốc tế. Việt Nam-Hoa Kỳ từ cựu thù trở thành Đối tác Chiến lược toàn diện; Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng; hai bên gác lại quá khứ, khai thác điểm đồng, hạn chế bất đồng, tôn trọng sự khác biệt, hướng đến tương lai. Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ Việt NamHoa Kỳ đã đạt nhiều thành tựu nổi bật, trở thành đối tác hàng đầu của nhau. Trong đó, hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là một trong những trụ cột quan trọng, đạt nhiều kết quả. THÚC ĐẨY KẾT NỐI HAI NỀN GIÁO DỤC Hiện nay có khoảng 30.000 sinh viên, học sinh Việt Nam học tập tại Hoa Kỳ, đứng thứ 5 về số lượng sinh viên quốc tế tại Hoa Kỳ. Có khoảng 50 chương trình liên kết đào tạo giữa cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ, chủ yếu là chương trình đào tạo trình độ đại học và trình độ thạc sỹ. Sau đào tạo, nhiều người làm việc rất thành công trong các cơ quan, doanh nghiệp của cả hai nước. Nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu,” Thủ tướng cho biết, Việt Nam xác định giáo dục, đào tạo là quốc sách hàng đầu. Trong Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng,” do đó mọi người đều được tiếp cận công bằng về giáo dục. Ngay sau khi giành độc lập dân tộc, Việt Nam tập trung “diệt giặc dốt”. Việt Nam đang tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược về thể chế, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao; phấn đấu tạo đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia. Việt Nam đã ban hành một số văn bản, chủ trương quan trọng về phát triển giáo dụcđào tạo và khoa học, công nghệ để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia. Việt Nam cam kết dành mức chi đến 20% tổng chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo để nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phát triển con người cả về đức, trí, thể, mỹ; rất mong sự chia sẻ, hợp tác với Hoa Kỳ trong phát triển giáo dục và đào tạo. Trân trọng cảm ơn Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dành thời gian tiếp đoàn, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper và đại diện các trường đại học Hoa Kỳ đánh giá cao chiến lược phát triển của Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; cho biết sẵn sàng hợp tác, sát cánh cùng Việt Nam thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là trong giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần làm sâu sắc quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam- Hoa Kỳ. Giới thiệu về tiềm năng, chương trình hợp tác với Việt Nam, đại diện các trường đại học Hoa Kỳ cho biết, IAPP 2025 là hoạt động nhằm kết nối chiến lược các trường đại học Việt Nam với trường đại học Hoa Kỳ, hỗ trợ các trường đại học của hai bên xây dựng Kế hoạch hợp tác thiết thực, hiệu quả và bền vững. Tại chương trình IAPP 2025, 21 trường đại học của Hoa Kỳ và 30 trường đại học Việt Nam trao đổi nhiều nội dung hợp tác, tập trung vào lĩnh vực STEM, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ICT, bán dẫn-vi mạch, AI, tự động hóa, công nghệ sinh học, vật liệu tiên tiến, năng lượng xanh, luật quốc tế, nông nghiệp và bền vững, sức khỏe, giáo dục, Đông Nam Á học và ngôn ngữ Việt Nam học. Đại diện các trường đại học của 2 nước chia sẻ nhiều nội dung, đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo và hỗ trợ thúc đẩy kết nối hai nền giáo dục để thúc đẩy các chương trình hợp tác giáo dục, đào tạo, nhất là trong trao đổi sinh viên, giảng viên, liên kết đào tạo, các chương trình nghiên cứu chung... Đánh giá cao các ý kiến chia sẻ của các đại biểu, thể hiện tình cảm “từ trái tim đến trái tim,” Thủ tướng tin tưởng những mong muốn, quyết tâm hợp tác được nêu trong buổi làm việc này sẽ sớm hiện thực hoá bằng các đề án, chương trình hợp tác cụ thể. Thông tin về tình hình Việt Nam, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang phấn đấu đạt tăng trưởng 8% trong năm 2025, tạo đà, tạo lực, nền tảng, khí thế cho thời kỳ tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo. Do đó, Việt Nam phải có những chiến lược mang tính “xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái.” Việt Nam tập trung sắp xếp tổ chức bộ máy; cải cách hành chính, chuyển trạng thái từ thụ động sang chủ động phục vụ nhân dân, doanh nghiệp; xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là đột phá, động lực mới cho phát triển; kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của phát triển kinh tế… Trong đó, giáo dục, đào tạo có vai trò hết sức quan trọng. Cho rằng, hợp tác giữa các trường đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ đã được triển khai nhiều năm qua, song chưa thực sự sâu rộng và hiệu quả như mong đợi, Thủ tướng đề nghị các trường đại học của hai nước phối hợp chặt chẽ xây dựng kế hoạch hợp tác mang tính dài hạn, bền vững, thiết thực và hiệu quả với các hình thức đa dạng, sáng tạo, linh hoạt như trao đổi sinh viên, giảng viên, liên kết đào tạo, các chương trình nghiên cứu chung, đi vào các lĩnh vực mới để giúp Việt Nam khai thác không gian biển, không gian vũ trụ, không gian ngầm. Hoa Kỳ xem xét mở rộng chương trình học bổng, ưu đãi học phí dành cho sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam. Thời gian qua các Tập đoàn lớn của Hoa Kỳ như Intel, NVIDIA, Apple… đã đến tìm hiểu và đầu tư, mở rộng hệ sinh thái, Thủ tướng đề nghị các trường đại học của hai bên chủ động trao đổi để có các chương trình hợp tác cụ thể, đặc biệt là trong các ngành kỹ thuật cao, AI, bán dẫn, công nghệ sinh học, sức khỏe, nông nghiệp, ngoại ngữ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao theo yêu cầu của các tập đoàn, doanh nghiệp của hai nước và hợp tác nghiên cứu phát triển. PV Thủ tướng đề nghị các trường đại học của hai nước phối hợp chặt chẽ xây dựng kế hoạch hợp tác mang tính dài hạn, bền vững, thiết thực và hiệu quả với các hình thức đa dạng, sáng tạo, linh hoạt. Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với Đoàn đại biểu 21 trường đại học danh tiếng hàng đầu của Hoa Kỳ THỦ TƯỚNG PHẠM MINH CHÍNH: Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các trường có tiếng nói với chính quyền Tổng thống Donald Trump sớm công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường; bỏ hạn chế xuất khẩu công nghệ cao với Việt Nam; hạn chế các chính sách ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế-thương mại, tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục phát triển. Các trường đại học Việt Nam-Hoa Kỳ tăng hợp tác bằng các dự án cụ thể Việt Nam nhận thức rõ và hiểu các quan tâm và ưu tiên của chính quyền Tổng thống Donald Trump hiện nay; đang nỗ lực giải quyết cân bằng thương mại giữa hai nước, duy trì đà phát triển kinh tế bền vững thông qua nhiều giải pháp như giảm thuế cho các sản phẩm thế mạnh của Hoa Kỳ như gỗ, nông sản; tăng cường nhập khẩu sản phẩm như máy bay, khí hóa lỏng, các mặt hàng công nghệ cao; tạo điều kiện cho doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư, mở rộng tại Việt Nam và giải quyết các quan tâm của phía Hoa Kỳ…
Quá trình chuyển đổi này hiện diễn ra tương đối chậm chạp. Mối liên kết giữa các doanh nghiệp FDI có trình độ công nghệ và các doanh nghiệp trong nước lỏng lẻo, chưa tạo ra được sự lan tỏa và tận dụng tối đa hiệu quả của FDI đầu tư tại Việt Nam. Một trong những nguyên nhân chính là do năng lực các doanh nghiệp trong nước quá hạn chế, chưa đủ sức để tiếp cận và tiếp nhận sự lan tỏa với năng lực hiện có, trong khi các chính sách hỗ trợ thúc đẩy từ phía Nhà nước chưa đủ mạnh, thiếu tính đồng bộ theo một kế hoạch tổng thể phát triển chung các ngành công nghiệp. Trong đó, cần đặc biệt lưu ý đối với bẫy thu nhập trung bình mà dường như một số nước ASEAN đã vướng do không chuyển sang được giai đoạn sáng tạo, làm chủ hoàn toàn công nghệ và sản xuất hàng hóa chất lượng cao như Hàn Quốc hay Đài Loan đã đạt được. Theo Bộ Công Thương, quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong giai đoạn vừa qua chủ yếu do việc thu hút đầu tư nước ngoài thông qua các cơ hội thị trường tạo ra khi Việt Nam gia nhập WTO và tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA), chứ không phải do nội lực của các doanh nghiệp trong nước (các doanh nghiệp FDI chiếm hơn 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt, đối với các ngành xuất khẩu chủ lực như điện - điện tử, dệt may, da giày, số lượng doanh nghiệp FDI chỉ khoảng 20% trên tổng số doanh nghiệp nhưng lại chiếm tới hơn 80% kim ngạch xuất khẩu. Các doanh nghiệp này chủ yếu tập trung ở khu vực hạ nguồn để tận dụng các ưu đãi về thuế và các chi phí đầu vào như nhân công giá rẻ và các yêu cầu về môi trường, lao động chưa quá cao của Việt Nam). Vấn đề này đã gây nên sự nhầm lẫn trong nhận thức của nhiều cơ quan có thẩm quyền khi cho rằng dường như Việt Nam không cần phải xây dựng và triển khai thực hiện các chính sách phát triển công nghiệp mà quá trình công nghiệp hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế vẫn sẽ thành công. Nhận thức này cần sớm được thay đổi triệt để từ Trung ương tới địa phương trong thời gian tới để đổi mới tư duy nhằm xây dựng các chính sách mạnh mẽ thúc đẩy phát triển công nghiệp quốc gia theo chủ trương của Đảng. Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, hiện nay, phần lớn doanh nghiệp công nghiệp nước ta vẫn đang sử dụng công nghệ tụt hậu so với mức trung bình của thế giới từ 2-3 thế hệ, trong đó có đến 76% thiết bị máy móc, dây chuyền công nghệ nhập từ nước ngoài thuộc thế hệ những năm 1960-1970, 75% số thiết bị đã hết khấu hao, 50% thiết bị được tân trang lại. Trong cơ cấu tỷ trọng giá trị sản xuất công nghiệp ngành chế biến, chế tạo, công nghệ thấp và trung bình chiếm đến hơn 60%. Tỷ trọng công nghệ cao trong các doanh nghiệp nhà nước ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ở mức thấp và ngày càng giảm, trong khi tại các doanh nghiệp FDI ngày càng tăng. Mặc dù công nghệ, thiết bị phục vụ sản xuất lạc hậu nhưng các doanh nghiệp công nghiệp, gồm cả những doanh nghiệp lớn cũng chưa thực sự quan tâm đầu tư 4 n Thứ Ba n Ngày 1/4/2025 KINH TẾ KHÓ LỚN VÌ THIẾU TƯ DUY Trả lời câu hỏi về việc các doanh nghiệp hiện vẫn gia công nhiều, làm sao đi vào sâu hơn chuỗi cung ứng, tạo ra giá trị gia tăng nhiều hơn cho từng sản phẩm, chia sẻ với PV Tiền Phong, bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam cho rằng, điều này xuất phát từ việc các doanh nghiệp điện tử của Việt Nam nói riêng và ngành công nghiệp hỗ trợ nói chung hiện đang là các doanh nghiệp nhỏ và vừa là chủ yếu. Các doanh nghiệp thuộc nhóm này luôn đối mặt 3 vấn đề cơ bản: Thiếu vốn cho đầu tư, sản xuất; Nguồn nhân lực quản trị sản xuất; đặc biệt là vận hành dây chuyền sản xuất là điều các doanh nghiệp Việt đang yếu. Theo bà Hương, hiện có nhiều chương trình của Chính phủ và các tổ chức quốc tế trong hỗ trợ doanh nghiệp Việt. Tuy nhiên, các chương trình đó cần đi vào chiều sâu hơn. Các chương trình đào tạo hiện vẫn chung chung, chưa tập trung cho con người cụ thể, sản xuất chuyên môn cụ thể. Bản thân các doanh nghiệp tiếp cận các thông tin nhiều nhưng hỗ trợ thực tế cho doanh nghiệp còn khá hạn chế. “Hiện trong ngành điện tử, chủ yếu chúng ta bị cạnh tranh của các doanh nghiệp Trung Quốc. Trong khi do thiếu nguồn vốn nên các doanh nghiệp Việt rất khó để mở rộng phát triển, đầu tư nâng cao công nghệ. Đây là việc cần khơi thông. Các chính sách của Nhà nước về thuế, hải quan cũng cần cụ thể hơn. Không nên có những thay đổi bất ngờ về chính sách làm cho doanh nghiệp trở tay không kịp”, bà Hương nói. Chỉ ra loạt vấn đề “cười ra nước mắt” tại một cuộc họp của Bộ Công Thương về thúc đẩy xuất khẩu, ông Nguyễn Chỉ Sáng, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI) cho biết, dù doanh số về máy móc, thiết bị hàng năm rất lớn, lên tới hàng chục tỷ USD nhưng số tiền này chủ yếu là đóng góp từ khối doanh nghiệp FDI, phần của doanh nghiệp nội hiện rất khiêm tốn. Theo ông Sáng, ngoài các vấn đề về vốn, nhân lực, công nghệ, doanh nghiệp Việt hiện thiếu nhiều kỹ năng liên quan đến tiếp thị khách hàng, triển lãm, tổ chức xúc tiến thương mại cũng như làm hình ảnh trên các nền tảng mạng xã hội, trên Facebook, Tiktok…, thậm chí các website của công ty cũng rất nghèo nàn thông tin. Như vậy làm sao quảng bá được thương hiệu, làm sao tạo được sự tin tưởng đặt hàng từ các đối tác. Nghịch lý nữa của ngành cơ khí, cũng như trong hầu hết các ngành nghề chính là bên cạnh việc hầu như không biết đến tận dụng thương mại điện tử để phát triển, doanh nghiệp nào cũng bo bo phần của mình, rất khó kết nối với nhau. Thậm chí hai doanh nghiệp cùng ngành cùng làm một lĩnh vực nhưng không nói chuyện được với nhau. Điều này dẫn đến việc rất khó kết nối với các doanh nghiệp hay hiệp hội nước ngoài cũng như không thể làm việc được với các nhà nhập khẩu lớn. Một tư duy cũ bộc lộ đó là khi các doanh nghiệp đã làm được một sản phẩm tốt thì lại ngại thay đổi, cải tiến sản phẩm. Điển hình như trường hợp của một công ty TNHH Cơ khí công nông nghiệp thực phẩm ở TPHCM sản xuất được hệ thống máy xay xát lúa gạo liên hoàn thống trị được thị trường và xuất khẩu được tới 4 triệu USD/năm. Nhưng doanh nghiệp này quyết không mở rộng thị trường dù tiềm năm xuất khẩu sang các nước châu Phi lên tới hàng chục triệu USD. Sau nhiều năm, hàng loạt đại bàng, DN FDI toàn cầu đã có mặt và kinh doanh ở Việt Nam. Tuy nhiên, đằng sau mặt trái của tấm huy chương về thu hút FDI chính là sự phụ thuộc về năng lực công nghệ, cũng như định hướng lại cơ cấu ngành nghề để doanh nghiệp Việt làm chủ công nghệ, đi sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ DN đầu tư nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ ĐÒN BẨY CHO MỘT VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG Mãi ở phân khúc thấp, vì sao? “Nếu không có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước, các doanh nghiệp sẽ gặp khó trong đầu tư vì mỗi một nhà máy đều cần tới số vốn hàng trăm tỷ đồng. Khi ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm, việc tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI sẽ chậm theo, thậm chí đánh mất cơ hội phát triển cùng với sự phát triển của các tập đoàn toàn cầu”. Ông ĐỖ PHƯỚC TỐNG, Chủ tịch Hội doanh nghiệp Cơ khí Điện TP Hồ Chí Minh (HAMEE) Bài 6: Mối lo từ công nghệ lạc hậu, phụ thuộc Báo cáo mới nhất về sức khỏe của doanh nghiệp cũng như thực trạng của ngành công nghiệp hỗ trợ, Bộ Công Thương cho biết, Việt Nam đang ở bước chuyển tiếp từ giai đoạn 1 sang giai đoạn 2 trong quá trình phát triển công nghiệp, trong đó, mức độ hấp thụ công nghệ và trình độ quản lý sản xuất vẫn đang ở mức rất hạn chế. Thiếu khả năng làm chủ công nghệ khiến các doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khi mở rộng cạnh tranh sản xuất ở các lĩnh vực công nghệ mới, công nghệ cao ẢNH: NGUYỄN BẰNG
5 n Thứ Ba n Ngày 1/4/2025 thỏa đáng cho đổi mới công nghệ, cũng như không có khả năng, không đủ nguồn lực đầu tư cho công nghệ. Tỷ lệ đầu tư đổi mới công nghệ của các doanh nghiệp Việt Nam là dưới 0,5% doanh thu (trong khi Ấn Độ là 5%, Hàn Quốc 10%). Tỷ lệ đổi mới máy móc, thiết bị hàng năm chỉ đạt khoảng 10% trong 5 năm vừa qua (các nước khác trong khu vực tỷ lệ tương ứng là 15-20%). Với thực trạng trình độ công nghệ và hoạt động đổi mới công nghệ như vậy, các doanh nghiệp nước ta chưa đủ năng lực để sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh cao. “Trình độ cơ khí chế tạo (là trụ cột của sản xuất công nghiệp), đặc biệt là cơ khí chính xác còn lạc hậu so với nhiều nước từ 2-3 thế hệ . Tỷ lệ máy móc được điều khiển bằng máy tính thấp, làm giảm khả năng tận dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Hiện nay, ngành cơ khí chưa làm chủ được công tác thiết kế đối với các dự án công nghiệp có độ phức tạp cao như nhà máy nhiệt điện, alumin, dầu khí, hóa chất, lọc hóa dầu…”, Bộ Công Thương cho hay. Cũng theo các số liệu công bố, đáng chú ý, hiện kinh tế tư nhân ở Việt Nam mới tập trung vào những ngành có giá trị gia tăng thấp như gia công, lắp ráp. Trong khi đó, từ nhiều năm qua, các nước trong khu vực như Hàn Quốc, Singapore đã có những bước tiến lớn trong công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo. Trong bối cảnh thế giới đang phát triển nhanh chóng, Việt Nam cần thay đổi định hướng phát triển rõ rệt đối với khu vực kinh tế tư nhân. Thay vì chỉ tập trung vào gia công, chúng ta cần khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, như công nghệ cao, công nghiệp chế tạo, dịch vụ chất lượng cao. Còn nếu không có sự thay đổi chiến lược, Việt Nam sẽ mãi trở thành cứ điểm 'lắp ráp - gia công”, là bãi rác về công nghệ của thế giới. Việt Nam cần chuyển dần từ gia công sang tham gia chuỗi giá trị cao hơn bằng cách tập trung vào các ngành chủ lực như công nghệ cao, sáng tạo và dịch vụ chuyên sâu. Đây là cách mà các nước như Hàn Quốc và Singapore đã thành công khi khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia vào công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, giảm thuế cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp trong nước với tập đoàn nước ngoài. THỤC QUYÊN KINH TẾ Tổng giám đốc một doanh nghiệp cơ khí lớn doanh thu nghìn tỷ đồng có trụ sở ở Hà Nội cũng cho biết, một điểm “khó lớn” mang tính cốt tử của các doanh nghiệp Việt xuất phát từ tư duy và tầm nhìn chiến lược trong phát triển doanh nghiệp là chủ yếu cạnh tranh nhờ có nguồn nhân công rẻ mạt. Trong khi đó, Trung Quốc hay Ấn Độ, ngoài nhân công rẻ, họ thành công nhờ tổ chức sản xuất được theo chuỗi với quy mô lớn. Họ phân công các doanh nghiệp đầu tư chuyên môn hoá sâu trong từng lĩnh vực sản xuất, cho đến linh kiện. Ông nào có thế mạnh gì thì tập trung đầu tư con người và nghiên cứu (R&D). Sự chuyên môn hoá cao này đã giúp doanh nghiệp có lợi thế không thể so sánh. Đặc biệt “chữ tín” trong kinh doanh của các doanh nghiệp Trung Quốc hay Ấn Độ được hình thành từ những hợp đồng rất nhỏ cho đến các hợp đồng lớn. Theo vị này, doanh nghiệp Việt sẽ rất cần sự chung tay của Chính phủ, các cơ quan bộ ngành, đặc biệt là hệ thống thương vụ trong việc đưa hàng ra thế giới. Hiện Việt Nam có hệ thống tham tán thương mại rất rộng, phủ khắp các nước nhưng các kênh thông tin đến được với doanh nghiệp còn rất hạn chế. Chính vì vậy có tình trạng doanh nghiệp khi xuất khẩu hàng bị vướng hoặc gặp khó vì không phù hợp đặc điểm thị trường và hay bị lừa đảo khi xuất khẩu. CẦN CƠ CHẾ ĐẶT HÀNG ĐẶC THÙ Chia sẻ với PV Tiền Phong, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp khẳng định, việc Chính phủ mạnh dạn giao đặt các đơn hàng lớn trong lĩnh vực đòi hỏi công nghệ cao, vốn đầu tư lớn, mức độ phức tạp cao là cách “tôi rèn” tốt nhất để các doanh nghiệp trong nước vượt qua “cái bóng” của doanh nghiệp FDI trong nhiều lĩnh vực. Những thử nghiệm đặt hàng này là bệ đỡ tốt nhất giúp cộng đồng doanh nghiệp trong nước lớn mạnh. Bài học về làm chủ công nghệ trong thi công các hệ cầu, các công trình thủy điện lớn như Lai Châu, Sơn La hay đường dây 500kV đi suốt dọc chiều dài đất nước hoặc những dự án, nhà máy đặc thù chuyên sản xuất linh kiện cho các hãng hàng không lớn trên thế giới như Airbus, Boeing ở Việt Nam thời gian qua là những minh hoạ rõ nét nhất trong việc tự lực, tự cường trong sản xuất, nghiên cứu khoa học công nghệ. Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Vân - Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) luôn day dứt về việc làm sao có một cơ chế, một đòn bẩy thật sự mạnh mẽ, hiệu quả để các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ vươn lên. Theo ông Vân, những năm gần đây, doanh nghiệp nhiều ngành nghề đối mặt đủ khó khăn, do tác động của dịch COVID-19, từ biến động của thị trường cũng như đứt gãy chuỗi giá trị cung ứng, hàng tồn kho do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc. Trong hoạt động thực tế của doanh nghiệp, những khó khăn chủ yếu thường sẽ hay được đề cập nhiều nhất về vốn vì đây là một trong những yếu tố tiên quyết nhất để doanh nghiệp tồn tại, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đầu tư cho nghiên cứu, phát triển (R&D). Theo ông Vân, thực tế HANSIBA cho thấy, các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ trong lĩnh vực ngành sản xuất công nghiệp hỗ trợ luôn cần sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý cơ chế chính sách, hạ tầng đất đai sản xuất, công nghệ mới. “Doanh nghiệp cũng rất cần có các chính sách hỗ trợ thúc đẩy cung ứng hàng hóa, sản phẩm cũng như chính sách hỗ trợ về mặt công nghệ để doanh nghiệp phát triển, vươn lên. Cùng đó cần có chính sách cụ thể để thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các ngành chiến lược như năng lượng tái tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ thông tin, dược phẩm”, Phó Chủ tịch HANSIBA đề xuất. Đồng quan điểm, ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội doanh nghiệp Cơ khí Điện TP Hồ Chí Minh (HAMEE) cho rằng, đã là doanh nghiệp bước vào sân chơi thì phải chấp nhận mọi sự cạnh tranh và cả sự bất bình đẳng. Chỉ những doanh nghiệp có lối đi riêng, biết thích ứng nhanh với diễn biến thị trường, sẽ là người thắng cuộc. Trong đó, việc chuyển đổi công nghệ, có cơ chế đặc thù cho doanh nghiệp, gỡ được những rào cản, những bất cập của chính sách thuế với ngành công nghiệp hỗ trợ sẽ giúp tạo bệ phóng để doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào chuỗi cung ứng, tăng đầu tư, nâng cao năng lực. Ông Tống cho biết, bản thân hiệp hội cũng đang tìm cách hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành tự lực thông qua việc hình thành chương trình “Made by Vietnam” tạo ra những sản phẩm của chính các doanh nghiệp Việt. Đây là hành trình gian nan nhưng không có giải pháp nào hơn nếu doanh nghiệp thật sự muốn cạnh tranh được và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu của các ông lớn FDI. Tuy nhiên, để đạt được khát vọng, doanh nghiệp Việt sẽ phải “trả giá lớn” trong việc giải bài toán đầu tư, đổi mới quản trị, quy trình sản xuất. PHẠM TUYÊN Theo PGS.TS Cao Đình Triều, nguyên Phó Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu (nay là Viện Các Khoa học Trái đất), Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, năm 2009, các nhà khoa học thực hiện bản đồ phân vùng rủi ro động đất của TPHCM. Kết quả cho thấy, nền địa chất khu vực này yếu và rất phức tạp. Tại khu vực của thành phố Sài Gòn cũ, nền địa chất chắc hơn. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của thành phố, các khu vực mở rộng sau này có nền địa chất yếu hơn, nhiều nơi từng là các bãi đầm lầy với nền địa chất rất yếu, nhất là khu vực phía nam và đông nam của thành phố. PGS.TS Cao Đình Triều cho rằng, nền địa chất yếu, kết hợp với việc gia cố nền móng chưa đảm bảo tiêu chuẩn có thể khiến các công trình xây dựng bị ảnh hưởng sau khi rung chấn xảy ra. Trước đó, trận động đất mạnh 7.7 độ tại Myanmar trưa 28/3 đã gây rung chấn cho nhiều công trình cao tầng ở TPHCM dù cách tâm chấn trận động đất đến 1.700km. Các nhà khoa học lý giải, cường độ trận động đất mạnh, tâm chấn nông kết hợp với nền địa chất yếu khiến TPHCM cảm nhận rõ rung lắc. Theo thông tin báo chí, sau trận động đất, hơn 300 hộ dân đang sinh sống tại một chung cư ở phường 16, quận 8, TPHCM phản ánh căn hộ của họ xuất hiện nhiều vết nứt tường, nền gạch bị bong tróc sau ít giờ vụ động đất tại Myanmar xảy ra. PGS Cao Đình Triều chia sẻ thêm, TPHCM là nơi có đứt gãy sông Sài Gòn hoạt động với cường độ yếu. Động đất mạnh nhất ở đây ít khả năng vượt quá 5 độ. Tuy nhiên, dọc đới đứt gãy này, nền địa chất khá yếu. Vì vậy, các công trình xây dựng cần phải hết sức chú ý đến kết cấu nền móng. Theo TS Nguyễn Xuân Anh, Giám đốc Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, thời gian tới, các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM cần làm lại bản đồ phân vùng nguy hiểm động đất và đánh giá rủi ro động đất. Tại Mỹ, cứ 2-5 năm, các bản đồ này được cập nhật lại nhằm đánh giá nguy cơ rủi ro và có biện pháp ứng phó. Trong khi đó tại Việt Nam, khoảng 10 năm trở lại đây, bản đồ phân vùng nguy hiểm động đất chưa được cập nhật số liệu. TS Xuân Anh chia sẻ thêm, các công trình xây dựng sau 5-10 năm đã cũ đi, hay các công trình xây mới đều cần được cập nhật lại số liệu, tính toán để đánh giá những công trình nào có nguy cơ bị ảnh hưởng, ảnh hưởng mức độ như nào nếu động đất xảy ra. Ở những khu vực động đất nguy hiểm thì cần đánh giá sự ảnh hưởng của động đất đến công trình xây dựng, nguy cơ đá lăn từ các sườn núi. “Việc kiểm tra, đánh giá rất quan trọng giúp chính quyền, người dân chủ động phòng tránh, giảm nhẹ thiệt hại do động đất gây ra”, TS Nguyễn Xuân Anh nói. Ông cho biết thêm, khi thực hiện cập nhật bản đồ phân vùng rủi ro động đất, các nhà khoa học sẽ nghiên cứu về đứt gãy, khảo sát địa chấn, địa chất kiến tạo, tính toán lại các thông số. Trên cơ sở đó, chính quyền địa phương có thể đưa ra phương án kháng chấn phù hợp cho các công trình xây dựng, đồng thời phục vụ cho việc thực hiện quy hoạch đô thị. Theo PGS.TS Cao Đình Triều, tại TPHCM, bản đồ phân vùng rủi ro động đất được thực hiện từ năm 2009, cách đây 16 năm nhưng đến nay chưa cập nhật lại, trong khi thành phố có sự thay đổi nhiều trong 16 năm qua, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng với nhiều cao ốc mọc lên. NGUYỄN HOÀI Nền địa chất yếu, nhiều công trình được xây dựng trên các khu vực từng là đầm lầy ven sông, ven biển, khiến các công trình xây dựng ở TPHCM có thể đối mặt với rủi ro khi xảy ra rung chấn từ các trận động đất. Một chung cư ở TPHCM bị bong gạch lát nền sau rung chấn trưa ngày 28/3 Chuyên gia lên tiếng CĂN HỘ Ở TPHCM NGHI BỊ NỨT TƯỜNG DO ĐỘNG ĐẤT TỪ MYANMAR: Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, hiện nay, phần lớn doanh nghiệp công nghiệp nước ta vẫn đang sử dụng công nghệ tụt hậu so với mức trung bình của thế giới từ 2-3 thế hệ, trong đó có đến 76% thiết bị máy móc, dây chuyền công nghệ nhập từ nước ngoài thuộc thế hệ những năm 19601970, 75% số thiết bị đã hết khấu hao, 50% thiết bị được tân trang lại.
LÀM GÌ CŨNG VƯỚNG Ông Lê Quang Sơn, Phó Giám đốc ĐH Đà Nẵng chia sẻ, một trong những điểm nghẽn lớn nhất của Luật 34 là những vướng mắc liên quan quy định của các luật như Luật Thuế, Luật Lao động, Luật Tài chính, Luật Ngân sách… Ví dụ ĐH Đà Nẵng, mỗi khi tổ chức hội thảo quốc tế vẫn phải xin ý kiến cho phép từ thành phố đến Bộ. “Như thế làm sao có tự chủ ĐH. Muốn mời giảng viên nước ngoài về làm việc cũng phải xin phép, đó chưa kể chuyện nhận viện trợ, tài trợ còn khó khăn hơn nhiều. Muốn nhận tài trợ khoảng 5.000-7.000 USD thôi cũng không thể thực hiện được bởi vướng các quy định khác”, ông Sơn khẳng định. Ông cho rằng, phải rà soát việc thực hiện Luật 34 bị vướng những luật nào, từ đó có giải pháp điều chỉnh thì mới gỡ được điểm nghẽn. GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV (ĐH Quốc gia Hà Nội) thông tin, việc mời giáo sư quốc tế đến Việt Nam giảng dạy trong các cơ sở giáo dục ĐH cần thuận lợi hơn vì hiện nay giấy phép lao động rất vướng. Hay như dự án quốc tế ở các trường ĐH của Việt Nam mấy năm qua, thủ tục và quy định rất phức tạp, qua nhiều đầu mối phê duyệt, gây ra sự sụt giảm về số lượng và dự án và kinh phí có thể thu hút. Hội thảo quốc tế tại trường ĐH của Việt Nam cũng bị chi phối bởi nhiều quy định ở nhiều bộ, ngành nên mất thời gian và thủ tục không cần thiết. GS. Hoàng Anh Tuấn cho rằng, muốn hợp tác quốc tế để hội nhập ở trường ĐH “thông”, phải giải quyết các điểm nghẽn, tương tác được với các luật khác, trong đó có lĩnh vực ngoại giao, an ninh. Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Luật Hà Nội, TS. Chu Mạnh Hùng cho hay: Khi xây dựng Luật Giáo dục ĐH, cần có 1, 2 điều khoản quét những mâu thuẫn, vướng mắc mà các đạo luật cần sửa để giải quyết tận gốc. Vì nếu chỉ đưa ra trong báo cáo đánh giá tác động thì khi luật có hiệu lực vẫn rất khó thực hiện như hiện nay. Ông Hùng cho biết, mô hình quản trị ĐH khi thực hiện tự chủ cần thiết phải có chỉnh sửa để minh bạch hơn vị trí của hội đồng trường và mối quan hệ giữa 3 thiết chế trong nhà trường (hội đồng trường, Đảng ủy, ban giám hiệu). Quy định hiện tại về hội đồng trường trong tổ chức vận hành hiện đang có vấn đề, do 2 yếu tố là năng lực tự chủ; cơ quan chủ quản. Nếu không chỉ rõ vai trò của từng thiết chế sẽ dẫn đến tình trạng giẫm chân nhau (vai trò của Đảng ủy lãnh đạo, Hội đồng trường quản trị, Hiệu trưởng điều hành). Thực tế, ba thiết chế này ở nhiều trường đang không liên thông. BỘ ĐỀ XUẤT SỬA LUẬT TS. Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng phụ trách, Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD&ĐT) cho rằng, quyền tự chủ ĐH về quản lí tài chính bị hạn chế bởi nhiều quy định của pháp luật có liên quan tới đơn vị sự nghiệp công lập. Luật 34 quy định quyền tự chủ rất cao về quản lí tài chính và đầu tư cho các cơ sở giáo dục ĐH tự bảo đảm chi thường xuyên, nhưng hiện tại vẫn còn nhiều quy định cản trở nhà trường thực hiện quyền tự chủ trong việc triển khai các dự án đầu tư từ nguồn thu hợp pháp, đặc biệt ảnh hưởng tới các trường đã được giao tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư. Điển hình thứ nhất là tại Luật 34 đã trao quyền cho hội đồng trường, hội đồng ĐH được tự quyết định sử dụng nguồn tài chính là nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước, nhưng thực tế quy trình, thủ tục lại bị ràng buộc bởi quy định về đấu thầu tại Luật đấu thầu năm 2013 như dự án sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước. Việc chậm sửa đổi Luật đấu thầu năm 2013 không những đã tạo ra mâu thuẫn với Luật 34, mà còn cản trở bước tiến tự chủ của các trường ĐH. Ví dụ thứ hai, Luật Xây dựng quy định dự án xây dựng đủ điều kiện phê duyệt khi được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định. Tuy nhiên, tại Nghị định số 152 của Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, yêu cầu phải gửi lấy ý kiến của Bộ Tài chính trước khi phê duyệt thiết kế dự án. Điều này làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Luật 34 quy định trường ĐH được sử dụng tài sản công vào việc kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo quy định của pháp luật nhằm mục đích phát triển, theo nguyên tắc bảo toàn và phát triển, phù hợp với môi trường giáo dục. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều nội dung rất khó triển khai do còn những vướng mắc theo quy định của các văn bản pháp luật liên quan, như quy trình xây dựng và phê duyệt đề án, định giá tài sản, đấu giá quyền cho thuê tài sản. Do đó, đối với dự án Luật sửa đổi lần này, Bộ GD&ĐT đề xuất bổ sung quy định, làm rõ hơn các nguyên tắc, yêu cầu và quyền tự chủ ĐH trong các hoạt động thu, chi tài chính, bảo đảm bao quát đồng thời phù hợp với từng loại hình sở hữu; quy định rõ vai trò chủ đạo của Nhà nước trong đầu tư phát triển giáo dục ĐH, bổ sung các chính sách cụ thể về khuyến khích xã hội hóa, cơ chế huy động các nguồn lực từ xã hội cho phát triển, tránh để có những cách hiểu khác nhau trong xây dựng các văn bản hướng dẫn dưới Luật; quy định rõ hơn về quyền tự chủ trong quản lí, sử dụng và khai thác tài sản của các cơ sở giáo dục ĐH, nhất là tài sản vô hình như thương hiệu, quyền sở hữu trí tuệ. NGHIÊM HUÊ 6 nThứ Ba n Ngày 1/4/2025 KHOA GIÁO Sau 6 năm triển khai Luật Giáo dục Đại học 2018 (hay còn gọi là Luật số 34), Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến sửa đổi 20 điểm để phù hợp với yêu cầu của bối cảnh mới. Sinh viên ĐH Kinh tế Quốc dân trong giờ học ẢNH: NGHIÊM HUÊ Sửa điểm nghẽn Luật Giáo dục Đại học 2018 Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Luật Hà Nội Chu Mạnh Hùng đề nghị, cần đưa vào Luật Giáo dục ĐH sửa đổi sắp tới một vài điều quy định các luật liên quan cần sửa đồng bộ. Ngày 29/3, thông tin từ Sở Y tế tỉnh Bình Dương cho biết, đầu năm 2025, địa phương đã ghi nhận ca tử vong do bệnh sởi. Đây là ca tử vong đầu tiên trong năm nay. Bệnh nhân tử vong là bé gái N.T.B.T. (8 tháng tuổi, tạm trú ở huyện Bàu Bàng) chưa được tiêm vắc xin phòng sởi. Kết quả chẩn đoán tử vong tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 TPHCM ghi nhận bé T. bị hậu sởi, viêm phổi nặng, sốc nhiễm trùng, suy hô hấp cấp nặng hậu sởi và hội chứng Prader Willi. Trước đó vào cuối năm 2024, Bình Dương đã có ca tử vong liên quan đến bệnh sởi là một bé gái 13 tháng tuổi ở ấp Bàu Khai (xã An Lập, huyện Phú Giáo). Kết quả chẩn đoán xác định bé tử vong do bệnh sởi kèm theo suy gan cấp, bệnh não gan độ 3, sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết, viêm phổi nặng. Đại diện Sở Y tế tỉnh Bình Dương cho biết, địa phương đã thực hiện chiến dịch tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh sởi cho trẻ đợt 1 (từ cuối tháng 10/2024). Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn còn có tâm lý chủ quan, không đưa trẻ tiêm vắc xin phòng bệnh. Trước diễn biến phức tạp của bệnh sởi, Ban chỉ đạo Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm ở người tỉnh Bình Dương vừa ban hành Kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng, chống dịch sởi năm 2025. Kế hoạch đặt mục tiêu 95% trẻ thuộc đối tượng tiêm chủng chưa được tiêm hoặc chưa được tiêm đủ mũi vắc xin chứa thành phần sởi theo quy định được tiêm 1 mũi vắc xin chứa thành phần sởi. Chiến dịch triển khai trên toàn tỉnh với 9 huyện, thành phố và 91 xã, phường, thị trấn. HƯƠNG CHI Tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh sởi cho trẻ ẢNH TƯ LIỆU BÌNH DƯƠNG: Bé gái 8 tháng tuổi tử vong do bệnh sởi
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==