TRANG 6 Trường đại học trở tay không kịp TRANG 3 Tổng thống Bulgaria thăm Việt Nam THỨ HAI 25/11/2024 Số 330 0977.456.112 TRANG 4 SẼ SÁP NHẬP BỘ, NGÀNH CÓ CHỨC NĂNG TƯƠNG ĐỒNG CHUYỆN HÔM NAY 17 năm đợi chờ XEM TIẾP TRANG 3 n NGỌC LÂM Vậy là ngày 22/12 tới, người dân sẽ được đi trên tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, sau 17 năm chờ đợi từ khi tuyến đường sắt trên cao này được phê duyệt. TRANG 3 Thúc đẩy thượng tôn pháp luật, xây dựng lòng tin CHỦ TỊCH QUỐC HỘI TRẦN THANH MẪN: Đoàn tàu metro số 1 TPHCM ẢNH: DUY ANH TRANG 5 GIAO THÔNG METRO TPHCM SẮP VẬN HÀNH: TRANG 15 NGUY HẠI KHÔN LƯỜNG TRANG 8 + 9 1 triệu USD để xây dựng AI có đạo đức TRANG 12 Nhiều bạn trẻ thâu đêm lướt mạng vì… sợ bị bỏ lỡ Bài 1: Đắm chìm trong nỗi sợ bị bỏ lỡ Khi gen Z la cà trên mạng TRANG 7 NHÂN LỰC CHO ĐƯỜNG SẮT TỐC ĐỘ CAO BẮC - NAM: kết nối ra sao? Hành khách trải nghiệm trên tàu metro số 1 TPHCM ẢNH: HỮU HUY Chưa đến 1 tháng nữa tuyến metro số 1 TPHCM sẽ chính thức vận hành khai thác thương mại. UBND TPHCM đã ban hành giá vé cũng như hoàn thiện hệ thống phương tiện kết nối để người dân tiếp cận thuận tiện nhất đến với các nhà ga. Chạy đua thời gameshow GIỚI TRẺ HÚT THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ:
2 THỜI SỰ n Thứ Hai n Ngày 25/11/2024 QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : TRUNG DUÕNG n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3 ÑT: (028) 3848 4366, Fax: (028) 3843 5095, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, Fax: (0236)3897 080, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Nghe ä An: 21 Hoà Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT & Fax: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. Ñienä thoaiï : (0292)3823823 vaø Fax: (0292)3823829, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê ÑT va ø Fax: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: LEÂ MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH Motä thanø h vienâ In Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH motä thanø h vienâ in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, XN in Nguyenã Minh Hoanø g, TPHCM GÓC BIẾM BIẾM HỌA CỦA LET - Mọi người hôm nay có chuyện gì mà có vẻ căng thẳng, không được vui? - Mõ có chia sẻ được không? - Mõ đã biết mọi người gặp vấn đề gì đâu mà chia sẻ? - Chuyện nó thế này. Cận năm hết Tết đến, chắc chắn là triền miên hội họp, với cơ man nào là liên hoan với lí do trên trời dưới biển dạng như: Họp lớp cuối năm; tất niên hội đồng niên; tổng kết tổ, nhóm, đội…Mõ biết đấy, gặp nhau mà không có nâng lên, đặt xuống, vào ba ra bảy, dzô, dzô… thì không thành không khí gặp gỡ. - Mõ hiểu. Mõ chia sẻ mà… - Không phải chia sẻ kiểu đấy! - Ý mọi người thế nào? - Mọi người muốn Mõ bày cách làm sao nhậu vẫn cứ tới bến nhưng không bị phạt vì nồng độ cồn. - Ối! Quả là nan đề! - Nan đề mới nhờ Mõ chứ? - Mõ mượn phương châm này mọi người áp dụng thử nhé! - Nhất trí ngay miễn là không bị mất tiền vì men. Đó là phương châm gì vậy? - Phương châm của phòng chống lụt, bão? - Chỉ là uống rượu bia thôi mà sao Mõ phải áp dụng phương châm cấp độ nghiêm trọng vậy? Cụ thể nó là sao? - Bốn tại chỗ. Uống tại chỗ, mồi tại chỗ, phục vụ tại chỗ và sau đó là ngủ tại chỗ… - Hơ, hay! Nhưng liệu các bà vợ có cho ngủ tại chỗ không? - Bà nào không muốn thì tự nguyện đưa xe đến đón về. Phương châm đó ổn không? Quyết thế nhé! MÕ LÀNG Phương châm bốn tại chỗ TIN Phạt 3 doanh nghiệp điện tử Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia vừa ban hành loạt quyết định xử lý vụ việc vi phạm pháp luật về cạnh tranh với tổng mức tiền phạt 600 triệu đồng vì hành vi quảng cáo sản phẩm quá “lố” của 3 doanh nghiệp là Công ty Điện tử Sharp Việt Nam, Công ty Điện máy Aqua Việt Nam và Công ty Cao Đại Tín. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, đã xử phạt 200 triệu đồng với Công ty TNHH Điện tử Sharp Việt Nam vì hành vi đưa thông tin gây nh²m lµn cho khách hàng về sản phẩm máy lÑc không khí AIOT FP-J80EV-H nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác. Công ty TNHH Điện tử Sharp Việt Nam phải cải chính công khai thông tin gây nh²m lµn cho khách hàng liên quan đến sản phẩm máy lÑc không khí AIOT FP-J80EV-H trên trang thông tin điện tử của công ty. Công ty TNHH Điện máy Aqua Việt Nam bị phạt 200 triệu đồng về hành vi đưa thông tin gây nh²m lµn cho khách hàng về sản phẩm tủ lạnh Side by Side AQRS682XA và máy điều hòa Inverter AQA-KCRV10WNZA nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác. Công ty cũng phải cải chính công khai thông tin. Tương tự, với hành vi đưa thông tin gây nh²m lµn cho khách hàng về sản phẩm máy lÑc không khí Airdog X8 nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, Công ty TNHH Thương mại Cao Đại Tín bị phạt 200 triệu đồng. Công ty này cũng bị buộc phải cải chính công khai thông tin gây nh²m lµn cho khách hàng. PHẠM TUYÊN Bỏ xét nghiệm nồng độ cồn khi khám sức khỏe lái xe Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư số 36-2024 quy định về tiêu chuẩn, quy trình khám sức khỏe lái xe. Thông tư này sẽ có hiệu lực kể từ 1/1/2025, thay thế cho Thông tư liên tịch số 24-2015 của Bộ Y tế và Bộ GTVT. Thông tư 36 bỏ quy định bắt buộc xét nghiệm nồng độ cồn trong hơi thở hoặc trong máu khi khám sức khỏe để cấp đổi giấy phép lái xe; chỉ xét nghiệm nồng độ cồn khi có chỉ định của bác sĩ. Hiện nay, một trong những thủ tục bắt buộc khi thực hiện khám sức khỏe lái xe là xét nghiệm nồng độ cồn trong hơi thở hoặc trong máu. Về vấn đề này, ông Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lí Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết, những trường hợp có chỉ định của bác sĩ là khi người dân đến khám sức khỏe để xin cấp đổi giấy phép lái xe mà bác sĩ nghi ngờ vừa uống rượu xong (mặt đỏ, mùi rượu hoặc có các bệnh lí nghi do lạm dụng rượu bia…) thì bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm nồng độ cồn hay không tùy từng trường hợp cụ thể. Thanh tra Chính phủ từng nhận định trong kết luận thanh tra về trách nhiệm thực hiện công vụ rằng, kết quả kiểm tra nồng độ cồn chỉ phản ánh tại thời điểm khám sức khỏe, không phải tại thời điểm điều khiển phương tiện của người lái xe. Do đó, việc này là không c²n thiết, làm tăng chi phí cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính cấp mới, cấp đổi giấy phép lái xe. HÀ MINH Sau khi bán thành công 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng, thu về 51,5 triệu USD ở khu vực Bắc Trung bộ, Việt Nam đang thí điểm mở rộng bán tín chỉ carbon rừng ở khu vực Tây Nguyên và Nam Trung bộ. Theo Bộ TN&MT, ước tính lượng phát thải của hoạt động nông nghiệp chiếm khoảng 43% tổng lượng phát thải quốc gia, tương đương 65 - 150 triệu tấn CO2/năm, đòi hỏi sự nỗ lực chung tay cùng bà con nông dân kéo giảm phát thải khí nhà kính trong ngành nông nghiệp. Để giảm phát thải trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Chính phủ, Bộ NN&PTNT đang triển khai nhiều giải pháp như ban hành Quyết định phê duyệt Kế hoạch giảm nhẹ phát thải nhà kính ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050. Trong đó, xây dựng các quy định hướng dµn để đo lường, kiểm đếm phát thải trong nông nghiệp. Một số đề án cụ thể được triển khai như Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030”. Đề án được đánh giá mang lại hiệu quả rất lớn trong giảm phát thải thông qua đo lường của các tổ chức quốc tế. Bên cạnh những thách thức, theo ông Cường, các mô hình nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải còn có thể tạo được tín chỉ carbon nếu được chấp nhận bởi các cơ quan đánh giá độc lập. Các tín chỉ này sẽ được trao đổi với các đối tác trong nước và quốc tế, mang lại nguồn thu mới. Điển hình như tại khu vực Bắc Trung bộ đã bán thành công 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng, thu về 51,5 triệu USD. Ông Cường cho biết, quốc tế rất chú ý đến tiềm năng rừng của Việt Nam. Sau Bắc Trung bộ, Việt Nam đang thí điểm mở rộng bán tín chỉ carbon rừng ở khu vực Tây Nguyên và Nam Trung bộ. Tuy nhiên, ông Cường lưu ý, không phải cứ có rừng là bán được tín chỉ carbon, phải có các giải pháp giữ nguyên trạng cũng như gia tăng diện tích, chất lượng rừng. NGUYỄN HOÀI Thông tin từ Sở Y tế Cao Bằng cho biết, bé Giàng Mí Hứ (SN 2013, trú tại xã Thạch Lâm, huyện Bảo Lâm, Cao Bằng) có dấu hiệu bị ho, sốt từ ngày 14/11 song vµn đi hÑc bình thường. Sau 1 tu²n uống thuốc không khỏi, bệnh diễn biến nặng, ngày 21/11, gia đình đưa cháu đến Trung tâm Y tế huyện Bảo Lâm khám, điều trị. Mặc dù được bác sĩ nỗ lực cứu chữa nhưng bé gái đã tử vong cùng ngày. Nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh bạch h²u, Trung tâm Y tế Bảo Lâm báo cáo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng và lấy mµu dịch hÑng gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương xét nghiệm. Đồng thời, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện Bảo Lâm phun khử khuẩn nơi sinh sống của gia đình bệnh nhân và trường hÑc, cách ly các trường hợp tiếp xúc với bệnh nhân trong những ngày qua. Chiều 23/11, sau khi tiếp nhận kết quả từ Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương xét nghiệm khẳng định bệnh nhân Giàng Mí Hứ dương tính với vi khuẩn C.diphtheriae - tác nhân gây bệnh bạch h²u. Giám đốc Sở Y tế Cao Bằng chỉ đạo khẩn Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh thành lập đoàn công tác phối hợp với Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh bạch h²u trên địa bàn. Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, số ca mắc bạch h²u vài năm trở lại đây có sự biến động liên tục. Từ đ²u năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận một số ca mắc bạch h²u tại Hà Giang, Nghệ An, Bắc Giang, Thanh Hóa, Cao Bằng. Trong đó, 2 trường hợp tử vong là nữ bệnh nhân 18 tuổi (ở Nghệ An) và bé gái 11 tuổi ở Cao Bằng. NGUYỄN DUY CHIẾN - HÀ MINH THÍ ĐIỂM BÁN TÍN CHỈ CARBON RỪNG Ở TÂY NGUYÊN, NAM TRUNG BỘ Bé 11 tuổi tử vong do mắc bạch hầu Phun thuốc khử trùng khu vực xuất hiện bệnh bạch hầu
3 nThứ Hai n Ngày 25/11/2024 Sáng 24/11, tại thủ đô Phnom Penh của Campuchia, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Phiên họp toàn thể lần thứ 11 Nghị viện quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP 11) với chủ đề “Tìm kiếm hòa bình, hòa giải và bao dung”. Tham dự IPTP 11 có Chủ tịch Thượng viện Campuchia Samdech Techo Hun Sen; Chủ tịch Quốc hội Campuchia, Chủ tịch IPTP 11 Samdech Khuon Sudary; Thủ tướng Campuchia Samdech Hun Manet; Chủ tịch Hội đồng toàn cầu về Bao dung và Hòa bình (GCTP) Ahmed Bin Mohamed Aljarwan; Chủ tịch IPTP Sous Yara cùng gần 200 đại biểu là lãnh đạo nghị viện, nghị sỹ các nước và các tổ chức nghị viện khu vực, thế giới đến từ 58 nghị viện thành viên và nghị viện khách mời, đối tác... Diễn ra từ ngày 23-26/11, Phiên họp được chia thành hai phiên thảo luận chuyên đề, gồm: Thúc đẩy kiến trúc hòa bình, xây dựng hòa bình, hòa giải và bao dung: sức mạnh tổng hợp của Chính phủ, Nghị viện, xã hội; và Củng cố chủ nghĩa đa phương, hợp tác và đối tác cùng tồn tại và kết nối bao trùm. Phát biểu tại Phiên họp với tư cách là khách mời, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Câu chuyện thành công của Campuchia trong củng cố hòa bình, hòa giải, phát triển đất nước là một minh chứng cho mục tiêu cao cả xây dựng một thế giới hòa bình, tốt đẹp hơn, văn minh hơn, nơi con người sống bao dung với nhau”. Chia sẻ với lãnh đạo nghị viện, nghị sỹ các nước tham dự IPTP 11, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, hòa bình không chỉ là việc không có chiến tranh, mà còn là sự tôn trọng, yêu thương và chia sẻ giữa các dân tộc, các quốc gia. Hòa bình là khi chúng ta hiểu và đồng cảm được với mỗi con người, bất kể màu da, tôn giáo hay nguồn gốc dân tộc. Hòa bình là nhằm bảo đảm mỗi con người đều xứng đáng được sống một cuộc sống ấm no, hạnh phúc trong một môi trường an toàn, không bị phân biệt đối xử. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Việt Nam là dân tộc yêu chuộng hòa bình với truyền thống bao dung, nhân nghĩa, hòa hiếu. Trải qua nhiều cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, Việt Nam đặc biệt trân trọng giá trị của hòa bình, ổn định, hữu nghị để mỗi người dân đều được hưởng độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc. Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Việt Nam ủng hộ các sáng kiến đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới, ủng hộ việc thúc đẩy giải quyết các xung đột, tranh chấp quốc tế bằng các biện pháp hòa bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc. CẦN NÂNG CAO HIỂU BIẾT LẪN NHAU Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, tôn trọng luật pháp quốc tế và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, đặc biệt là vai trò trung tâm của Liên Hợp Quốc, là phương cách văn minh nhất để ngăn ngừa chiến tranh, xung đột. Với tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội tin rằng, nghị viện, các nghị sỹ sẽ đóng vai trò tích cực và có tiếng nói quan trọng trong việc thúc đẩy thượng tôn pháp luật, xây dựng lòng tin và tôn trọng lẫn nhau, cùng tìm ra giải pháp hòa bình bền vững cho các tranh chấp trong khu vực cũng như các thách thức toàn cầu cấp bách hiện nay. Tại IPTP 11, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Samdech Techo Hun Sen đã phát biểu, chia sẻ câu chuyện về quá trình xây dựng và phát triển đất nước, quá trình hòa giải, vượt qua sự chia rẽ để xây dựng hòa bình, thống nhất đất nước. Ông đánh giá cao và bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đối với sự giúp đỡ của Quân đội Việt Nam trong việc giải phóng và thống nhất đất nước, thoát khỏi nạn diệt chủng của Pol pot; Việt Nam tôn trọng độc lập, tự chủ và các quyết định của Campuchia. TTXVN Phát biểu tại IPTP 11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, tôn trọng luật pháp quốc tế và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, đặc biệt là vai trò trung tâm của Liên Hợp Quốc, là phương cách văn minh nhất để ngăn ngừa chiến tranh, xung đột. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ẢNH: TTXVN THỜI SỰ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI TRẦN THANH MẪN: Tổng thống Bulgaria thăm Việt Nam Chiều 24/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Phnom Penh, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Campuchia, tham dự Hội nghị ICAPP 12 và IPTP 11. Chiều qua, Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân Desislava Radeva đến Hà Nội, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 24-28/11, theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường. Đây là chuyến thăm đầu tiên sau 11 năm của Tổng thống Bulgaria và cũng là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông Rumen Radev trên cương vị Tổng thống. Tháp tùng Tổng thống Bulgaria và Phu nhân có các bộ trưởng Bộ Giáo dục và Khoa học, Bộ Đổi mới sáng tạo và Tăng trưởng, Bộ Du lịch, Tổng Thư ký của Tổng thống, các trợ lý về chính sách đối ngoại, về kinh tế, về chính sách đối nội, về pháp lý, về quan hệ truyền thông của Tổng thống, các thị trưởng thành phố Sofia, Ruse, các cố vấn chính sách đối ngoại, an ninh - quốc phòng và tài chính - đầu tư của Tổng thống, Cố vấn về an ninh-quốc phòng của Tổng tư lệnh Tối cao Lực lượng vũ trang, Vụ trưởng Vụ châu Á, châu Úc và châu Đại Dương, Bộ Ngoại giao, Vụ trưởng Lễ tân Phủ Tổng thống, Đại sứ Bulgaria tại Việt Nam. Theo Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt NamBulgaria phát triển tích cực trên hầu hết các lĩnh vực. Về chính trị và ngoại giao, Bulgaria là một trong những nước đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào năm 1950. Thời gian qua, hai bên thường xuyên trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao và phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương. Về hợp tác kinh tế, thương mại, hai nước cũng có những tiến triển, như giai đoạn 20212023, thương mại giữa hai nước là 200 triệu USD/năm, tăng gần gấp đôi so với giai đoạn năm 2019-2020. Giữa hai nước có một lĩnh vực hợp tác truyền thống và hết sức quan trọng, đó là hợp tác giáo dục và đào tạo. Bulgaria đã đào tạo cho Việt Nam rất nhiều cán bộ khoa học và công nhân kỹ thuật tay nghề cao, với 3.600 cán bộ khoa học và khoảng 30.000 công nhân kỹ thuật cao. Hợp tác lao động giữa hai nước cũng là một lĩnh vực tiềm năng. Hợp tác địa phương cũng được duy trì và thúc đẩy với việc thiết lập nhiều cặp quan hệ hợp tác giữa các địa phương Việt Nam và Bulgaria. BÌNH GIANG CHUYỆN HÔM NAY Khi phê duyệt ban đầu vào năm 2007, dự án metro số 1 chỉ có vốn đầu tư 17 nghìn tỷ đồng. Dự án khởi công năm 2012 và dự kiến vào năm 2018, người dân TPHCM sẽ đi được metro nhưng mãi đến bây giờ dự án mới chính thức đưa vào vận hành. Không chỉ “đội” thời gian đến hơn chục năm, dự án cũng đội tổng mức đầu tư lên hơn 43.700 tỷ đồng, dù chiều dài tuyến metro số 1 chưa tới 20km. Dẫu sao thời điểm metro đi vào vận hành cũng là tin tốt lành đối với hơn 10 triệu người dân nơi đây. Tin vui hơn nữa, tuyến metro số 2 Bến Thành- Tham Lương cũng đang được thực hiện giải phóng mặt bằng và di dời hạ tầng, kỹ thuật để sớm giải bài toán giao thông công cộng cho TPHCM, giảm thiểu tình trạng kẹt xe đang bức bối hiện nay. London tự hào với mạng lưới tàu điện ngầm lâu đời nhất thế giới khi chúng được đưa vào sử dụng từ năm 1863, còn Boston xây dựng hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên ở Mỹ vào năm 1897... Trong hơn 100 năm qua, hầu như các nước phát triển đã xây dựng mạng lưới tàu điện ngầm, tàu cao tốc rộng khắp để giải bài toán giao thông, chống ùn tắc. Ai cũng nhìn thấy, đường sắt đô thị đang và chắc chắn sẽ trở thành một trong những ưu tiên quan trọng trong chiến lược phát triển của các quốc gia, nhất là trong bối cảnh tác động từ biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường ngày càng trầm trọng, đặc biệt là ùn tắc giao thông khi lưu lượng phương tiện đi lại ngày càng tăng, một xu thế tất yếu của quá trình đô thị hóa. Câu chuyện giải quyết ùn tắc giao thông của các nước bằng giao thông công cộng lại là vấn đề của các đô thị lớn ở Việt Nam. TPHCM là một trong số đó. Tại hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM lần thứ 31 diễn ra vào trung tuần tháng 6 vừa qua, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nói rằng, kinh nghiệm thế giới cho thấy thành phố trên 2 triệu dân đã phải tính đến kết nối bằng metro trong khi TPHCM đã hơn 10 triệu người. Vì vậy, ông nói để giải quyết bài toán ùn tắc giao thông ở TPHCM không có gì ngoài xây dựng metro. Đúng như thế, theo kế hoạch đến năm 2030, TPHCM sẽ hoàn thành 31 km đường sắt đô thị, gồm tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương. Đến 2035, thành phố sẽ có khoảng 183 km đường sắt đô thị và đến năm 2045, TPHCM có hơn 168 km và vào năm 2060 hệ thống metro của thành phố được hoàn thiện với tổng chiều dài hơn 510 km là điều không còn bàn cãi. Sau 17 năm chờ đợi, khi tuyến metro số 1 bắt đầu vận hành thương mại, TPHCM cũng kịp rút ra được 5 bài học để kế hoạch đầu tư 510km metro đến năm 2060 được chỉn chu và “nhanh như tàu cao tốc”. Đó là, công tác chuẩn bị mặt bằng; bài học về hành lang pháp lý; là công tác chuẩn bị về hợp đồng và bài học về sự tự chủ khi mà thời gian để đi xin ý kiến, lấy ý kiến các bộ, sở ban ngành rất nhiều. Và cuối cùng, làm metro phải lấy kết quả vận hành, sự tiện ích của hành khách là mục tiêu. Đó là câu chuyện đường kết nối, vận hành, bảo trì trong đó có đào tạo nhân lực... N.L 17 năm đợi chờ TIẾP THEO TRANG 1 Thúc đẩy thượng tôn pháp luật, xây dựng lòng tin
4 n Thứ Hai n Ngày 25/11/2024 THỜI SỰ Theo ông Hà, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế là vấn đề luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, đã nhiều lần thực hiện và đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, so với yêu cầu đề ra, kết quả đạt được còn hạn chế. Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nhìn chung còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối. “Trước đây, có những thời điểm, chúng ta đề ra yêu cầu tinh gọn bộ máy nhưng bộ máy lại phình ra, yêu cầu về tinh giản biên chế thì số lượng biên chế lại tăng lên dẫn đến chi thường xuyên lớn, khó thực hiện cải cách tiền lương và tăng chi cho đầu tư phát triển”, ông Hà nói. Năm 2017, Trung ương ban hành Nghị quyết 18 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Qua 7 năm thực hiện, bước đầu đạt được những kết quả tích cực, góp phần giảm đầu mối trung gian, giảm số lượng tổng cục, giảm biên chế, giảm chi thường xuyên, giúp đất nước có thêm ngân sách để tăng chi đầu tư phát triển. Việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã cũng đạt được nhiều kết quả. “Việc thực hiện Nghị quyết 18 đem lại nhiều bài học và kinh nghiệm quý báu để Đảng, Nhà nước tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy một cách hiệu quả và thực chất hơn trong thời gian tới”, ông Hà nhấn mạnh. THỜI ĐIỂM CHÍN MUỒI Một trong những nội dung quan trọng mà Nghị quyết 18 đề ra là nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phạm vi quản lý đa ngành, đa lĩnh vực và có giải pháp phù hợp và thực hiện kiện toàn, sắp xếp tổ chức, thu gọn đầu mối. Vì sao chưa thực hiện được, thưa ông? Nghị quyết 18 có đặt vấn đề về nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phạm vi quản lý đa ngành, đa lĩnh vực của một số bộ, ngành, nhất là những bộ, ngành có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, trùng lắp để có giải pháp phù hợp và thực hiện kiện toàn, sắp xếp tổ chức, thu gọn đầu mối trong nhiệm kỳ tới, như: ngành giao thông - xây dựng; tài chính - kế hoạch đầu tư; lĩnh vực dân tộc - tôn giáo… Tuy nhiên, sắp xếp tổ chức bộ máy là công việc rất khó khăn phức tạp, cần làm từng bước, chắc chắn, có lộ trình, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, trì trệ. Trong giai đoạn qua, chúng ta tập trung vào việc thu gọn các đầu mối bên trong các bộ, ngành, UBND các cấp, rồi thực hiện sáp nhập huyện, xã nên chưa thể làm cùng một lúc được. Bởi làm cùng lúc, tức là vừa sáp nhập đầu bên trong, lại sáp nhập bộ, ngành nữa thì có thể gây ra xáo trộn lớn, nên phải nghiên cứu kỹ, chọn thời điểm phù hợp để đưa ra xem xét. Vậy bây giờ đã là thời điểm thích hợp để xem xét, quyết định chưa, theo ông? Tôi nghĩ đây là thời điểm thích hợp để xem xét. Lý do là chúng ta đã thực hiện Nghị quyết 18 được 7 năm và thu được rất nhiều bài học và kinh nghiệm quý báu. Đặc biệt, khi thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy, vai trò của người đứng đầu rất quan trọng. Vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã thể hiện sự quyết tâm rất cao trong sắp xếp tổ chức bộ máy. Điều đáng nói, trong nhiệm kỳ trước, ở cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy theo tinh thần của Nghị quyết 18 rất hiệu lực, hiệu quả. Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã gương mẫu đi đầu trong việc kiện toàn tổ chức bộ máy bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo phương châm “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. Thứ hai, cách mạng tổ chức bộ máy rõ ràng đang là vấn đề cấp thiết. Nếu chúng ta không thực hiện, không thể tháo gỡ được điểm nghẽn, không tạo ra được đột phá cho phát triển. Thứ ba, việc tổ chức bộ đa ngành, đa lĩnh vực không phải là vấn đề quá mới mẻ mà đã được thực hiện từ lâu rồi. Trước đây, trong cơ cấu của Chính phủ từng có Bộ Công nghiệp nặng, Bộ Công nghiệp nhẹ, Bộ Điện và Than, Bộ Thương mại. Sau nhiều lần sáp nhập, giờ chỉ còn Bộ Công Thương, rất tinh gọn. Tương tự, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng được hình thành thông qua sự sáp nhập các bộ: Thủy lợi, Lâm nghiệp, Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm, Thủy sản… Vậy nên, chúng ta có đủ cơ sở lý luận và thực tiễn để nghiên cứu tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ đa ngành, đa lĩnh vực. BỘ SÁP NHẬP, SỞ CŨNG SÁP NHẬP THEO Theo ông, những lĩnh vực như giao thông - xây dựng; tài chính - kế hoạch đầu tư… mà Nghị quyết 18 nêu ra yêu cầu nghiên cứu, có thực sự tương đồng chức năng, nhiệm vụ? Theo quan điểm cá nhân của tôi, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư có khá nhiều điểm tương đồng với nhau về đầu tư, quản lý ngân sách. Hiện Bộ Tài chính có trách nhiệm về quản lý ngân sách, còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm xây dựng kế hoạch đầu tư công. Nếu sáp nhập lại, sẽ đảm bảo việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch đầu tư phát triển kinh tế - xã hội gắn với khả năng cân đối nguồn lực về tài chính, ngân sách. Tương tự, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng cũng có nhiều điểm tương đồng. Nếu cứ tách bạch, bộ máy sẽ tiếp tục nhiều đầu mối, cồng kềnh, làm mất thời gian và nguồn lực. Tuy nhiên, để sáp nhập, cũng phải nghiên cứu, đánh giá mức tác động một cách kỹ lưỡng, phải nhìn về sự phát triển và phải đánh giá: Nếu tiếp tục duy trì các bộ như hiện nay, tình hình tới đây sẽ thế nào? Nếu sáp nhập lại, lợi ích là gì, hạn chế ra sao? Nhìn thông thường về tính hiệu quả, có lẽ ai cũng nhìn thấy, khi 2 bộ sáp nhập lại thành 1 bộ, đương nhiên chúng ta giảm cơ học được 1 bộ. Tuy nhiên, cái giảm đáng giá hơn là sự liên thông về thủ tục hành chính thế nào. Đây cũng là cái mà người dân, doanh nghiệp chờ đợi và cần phải nghiên cứu. Ngoài ra, khi ở trên bộ, ngành sáp nhập lại với nhau, ở dưới các sở cũng sáp nhập lại. Như vậy, chúng ta có thể giảm tối đa đến 63 sở, đồng nghĩa giảm được đến 63 giám đốc sở. CUỘC CÁCH MẠNG CÓ Ý NGHĨA ĐẶC BIỆT Lâu nay chúng ta thường chỉ nói đến đổi mới, cải cách, hoặc sắp xếp tổ chức bộ máy, nhưng trong các bài viết và phát biểu gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đều nhấn mạnh đến yêu cầu “thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy”. Điều này có ý nghĩa gì, thưa ông? Đúng là với công tác tổ chức bộ máy, từ trước đến nay chúng ta chỉ đặt vấn đề là đổi mới, cải cách hoặc sắp xếp. Tuy nhiên, lần này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã xác định và gọi đó là “cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy”. Theo quan điểm của cá nhân tôi, khi gọi là “cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy” có nghĩa là làm quyết liệt hơn, mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn, đồng bộ hơn và quyết tâm chính trị cao hơn để đạt hiệu quả cao hơn. Đặc biệt, khi gọi đó là “cách mạng”, cũng có nghĩa là phải chấp nhận sự “hy sinh”, sự thiệt thòi của tổ chức và từng cán bộ, đảng viên. Khi chưa sáp nhập, anh là cấp trưởng. Sáp nhập rồi có khi anh trở thành cấp phó, kèm theo biết bao nhiêu tâm tư, chưa kể đến quyền và lợi ích. Tuy nhiên, vì sự phát triển của đất nước, vì lợi ích chung, theo tôi, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở thời điểm này cần đặt lợi ích của đất nước, của nhân dân lên trên lợi ích cá nhân. Cảm ơn ông. VĂN KIÊN (thực hiện) Trò chuyện với PV Tiền Phong về cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng (Ban Tổ chức Trung ương) cho rằng, đây là thời điểm chín muồi để xem xét kiện toàn, sắp xếp tổ chức, thu gọn đầu mối những bộ, ngành có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, trùng lắp mà Nghị quyết 18 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đề ra, như: ngành giao thông - xây dựng; tài chính - kế hoạch đầu tư; lĩnh vực dân tộc - tôn giáo… Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ẢNH: ĐĂNG KHOA Sẽ sáp nhập bộ, ngành có chức năng tương đồng ĐẦU TUẦN rò chuyện T “Khi gọi “cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy” có nghĩa là thực hiện sẽ quyết liệt hơn, mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn, đồng bộ hơn và quyết tâm chính trị cao hơn để đạt hiệu quả cao hơn”. Ông NGUYỄN ĐỨC HÀ, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương
5 nThứ Hai n Ngày 25/11/2024 MỖI NGÀY 200 CHUYẾN TÀU Theo kế hoạch vận hành tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên của Công ty TNHH MTV Đường sắt Đô thị số 1 (HURC1, đơn vị vận hành), trong giai đoạn 1 (6 tháng đầu tiên khi tuyến đi vào vận hành khai thác thương mại), thời gian tàu hoạt động từ 5 giờ đến 22 giờ với 200 chuyến/ngày. Tần suất chạy tàu tại khung giờ cao điểm (từ 6 giờ đến 8 giờ, 11 giờ đến 12 giờ, 15 giờ 30 đến 18 giờ): các đoàn tàu sẽ giãn cách nhau khoảng 8 phút/ chuyến, với 9 đoàn tàu được vận hành. Ở khung giờ bình thường, giãn cách 12 phút/chuyến với 6 đoàn tàu được vận hành. Trong giai đoạn 2 (thực hiện sau khi kết thúc giai đoạn 1), tàu metro số 1 TPHCM hoạt động từ 5 giờ đến 23 giờ 30 hằng ngày. Tần suất chạy tàu từ thứ Hai đến thứ Sáu: giãn cách chuyến giờ cao điểm là 5 phút/chuyến; giãn cách giờ bình thường là 10 phút/ chuyến và giãn cách chuyến giờ thấp điểm 15 phút/chuyến. Tổng số chuyến tàu hoạt động trong ngày gồm khoảng 276 chuyến. Trong các ngày thứ Bảy, Chủ nhật, kỳ nghỉ hè, ngày lễ, Tết: giãn cách chuyến giờ cao điểm sáng và chiều là 8 phút/ chuyến; giãn cách chuyến giờ bình thường là 10 phút/chuyến và giãn cách chuyến giờ thấp điểm là 15 phút/chuyến. Tổng số chuyến tàu hoạt động trong ngày gồm khoảng 226 chuyến. Về mức giá vé, UBND TPHCM quy định có các loại vé bao gồm: vé lượt, vé ngày, vé 3 ngày và vé tháng. Hành khách đi vé lượt trả bằng tiền mặt từ 7.000 - 20.000 đồng mỗi lượt tùy theo quãng đường đi. Nếu thanh toán không dùng tiền mặt, giá vé giảm 1.000 đồng, từ 6.000 - 19.000 đồng mỗi lượt. Khách mua vé trong ngày giá là 40.000 đồng/người/vé (không giới hạn số lượt đi lại trong ngày). Giá vé 3 ngày là 90.000 đồng/người/3 ngày (không giới hạn số lượt đi lại trong 3 ngày). Đối với giá vé tháng, hành khách sẽ được đi tàu không giới hạn số lượt trong tháng với 300.000 đồng/người. Riêng học sinh, sinh viên được giảm 50%, còn 150.000 đồng/tháng. Giá vé công bố đã bao gồm bảo hiểm thân thể hành khách sử dụng dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng tàu điện trên tuyến metro số 1. Về các trường hợp được miễn, giảm giá vé, UBND TPHCM đang trình HĐND thành phố ban hành nghị quyết về vấn đề này. Theo đó, TPHCM sẽ dùng ngân sách để hỗ trợ 100% giá vé cho một số đối tượng chính sách, gồm: người có công với cách mạng; người khuyết tật; người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) và trẻ em dưới 6 tuổi có người lớn đi kèm. Trong 30 ngày đầu tuyến metro số 1 vận hành thương mại, TPHCM cũng sẽ chi ngân sách hỗ trợ 100% giá vé cho toàn bộ hành khách đi tàu và trên 17 tuyến xe buýt kết nối. Theo tính toán của Sở GTVT TPHCM, kinh phí vận hành tàu điện để người dân trải nghiệm metro số 1 miễn phí trong 30 ngày là 15,7 tỷ đồng. Kinh phí hỗ trợ cho hành khách đi 17 tuyến xe buýt kết nối metro số 1 trong 30 ngày là 17,3 tỷ đồng. XE BUÝT KẾT NỐI VÀ BÃI ĐỖ XE Thông tin tàu metro số 1 TPHCM được vận hành chính thức vào ngày 22/12 sắp tới khiến nhiều người dân hết sức vui mừng, phấn khởi. Anh Ngô Minh Quyền (32 tuổi, ngụ TP. Thủ Đức) cho biết, tuyến metro số 1 khi đi vào hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và sinh viên đi lại từ ngoại thành vào trung tâm TPHCM nhanh chóng, an toàn. “Điều tôi quan tâm bây giờ là việc đi, đến các nhà ga ra sao, gửi xe cá nhân ở chỗ nhà ga có được hay không, hay làm thế nào đi xe buýt đến các nhà ga này”, anh Quyền nói. Bà Nguyễn Tuyết Mai (ngụ quận 5) cho biết, thông tin tàu metro số 1 sắp vận hành khiến bà hết sức phấn khởi, bởi tuyến đường sắt này sẽ kết nối trực tiếp đến bến xe Miền Đông mới (TP. Thủ Đức). “Từ trung tâm thành phố ra đến bến xe Miền Đông mới là quá xa, bây giờ có tuyến metro, người dân có thể ra đến bến xe nhanh chóng và an toàn hơn. Tuy nhiên, tôi cũng có thắc mắc, nếu đi tàu từ ga Bến Thành quận 1 thì phải gửi xe máy ở đâu?”, bà Mai thắc mắc. Thông tin với PV, đại diện Công ty Đường sắt đô thị số 1 TPHCM cho biết, hành khách đi tàu metro từ ga Bến Thành có thể gửi xe ở bãi đỗ xe công viên 23 tháng 9. Bãi xe này có sức chứa 1.000 xe 2 bánh và 70 ô tô. Với các nhà ga khác, Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM cùng các đơn vị đang hoàn thiện các bãi đỗ xe cá nhân, đường bộ hành, điểm dừng cho tuyến xe buýt gom tại các vị trí lân cận các nhà ga. Ngoài ra, Sở GTVT TPHCM đã công bố danh sách tuyến xe buýt kết nối với metro số 1 Bến Thành- Suối Tiên. Trong đó sẽ có 61 tuyến xe buýt kết nối trực tiếp 14 nhà ga của metro tại các quận và các khu đông dân cư tại TPHCM. Sở GTVT cũng công bố danh sách 17 tuyến xe buýt mới kết nối với metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. 17 tuyến xe buýt mới bao gồm tuyến 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168 và 169. Các tuyến này kết nối từ các ga metro với các khu vực đông dân cư, trung tâm thương mại, khu công nghệ cao, các trường cao đẳng - đại học… Đây là loại hình tuyến xe buýt không trợ giá. Trong thời gian 30 ngày (kể từ ngày metro số 1 bắt đầu khai thác vận hành thương mại từ 22/12), hành khách đi xe buýt kết nối với tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên sẽ được miễn phí vé như đã nêu ở trên. Song song đó, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM đã hoàn thiện 67 nhà chờ xe buýt, 196 trụ dừng xe buýt, đường bộ hành tại 11 vị trí lân cận các nhà ga trên cao và dọc 2 bên các tuyến đường thuộc mạng lưới tuyến xe buýt kết nối với các nhà ga tuyến metro số 1. Ngoài ra, một số nhà ga có kết nối với các chung cư dọc tuyến metro cũng được thi công hoàn tất, chuẩn bị phục vụ khi tuyến metro số 1 vận hành. HỮU HUY Chưa đến 1 tháng nữa tuyến metro số 1 TPHCM sẽ chính thức vận hành khai thác thương mại. UBND TPHCM đã ban hành giá vé cũng như hoàn thiện hệ thống phương tiện kết nối để người dân tiếp cận thuận tiện nhất đến với các nhà ga. Bên trong depot Long Bình - tuyến metro số 1 TPHCM ẢNH: DUY ANH XÃ HỘI METRO TPHCM SẮP VẬN HÀNH: Giao thông kết nối ra sao? Ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM, cho biết, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đã hoàn thành 100% khối lượng thi công, đang trong quá trình thực hiện các thủ tục theo quy định để hoàn thành và đưa dự án vào vận hành thương mại. Dự kiến, tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TPHCM sẽ khai thác vận hành chính thức từ ngày 22/12. Theo Sở GTVT TPHCM, đến năm 2030, TPHCM sẽ hoàn thành 31 km đường sắt đô thị gồm tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương. Đến 2035, TPHCM sẽ có khoảng 183 km đường sắt đô thị. Tổng mức đầu tư cho metro trong 10 năm tới khoảng 36 tỷ USD. Đến năm 2045, TPHCM có hơn 168 km và vào năm 2060, hệ thống metro của thành phố được hoàn thiện với tổng chiều dài hơn 510 km. Đoàn tàu metro số 1 TPHCM ẢNH: DUY ANH Hành khách trải nghiệm trên tàu metro số 1 TPHCM ẢNH: HỮU HUY
CẦN HÀNG TRĂM NGHÌN NHÂN LỰC Theo dự báo của ngành giao thông, với Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, nguồn nhân lực xây dựng, vận hành có thể chia thành 4 khối có nhu cầu phát sinh lớn gồm: nhân lực quản lí dự án; tư vấn; thầu xây dựng và khai thác vận hành. Ngành giao thông cho rằng, nhân lực xây dựng, vận hành đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được tính toán căn cứ trên phương án và tiến độ triển khai đầu tư xây dựng, khai thác gồm nhu cầu nhân lực quản lí dự án giai đoạn 2025-2027, sẽ cần khoảng 300500 nhân lực; cao điểm nhất giai đoạn 2028 - 2032 khi triển khai đồng thời cả 3 đoạn tuyến của dự án với số lượng khoảng 700 - 900 nhân sự và giai đoạn 2032-2035 sẽ giảm về 300-500 nhân lực. Nhu cầu nhân lực tư vấn khảo sát, thiết kế và giám sát thi công được huy động theo tiến độ dự án và cao điểm nhất vào năm 2026 - 2028, giai đoạn triển khai thiết kế tổng thể kĩ thuật với số lượng khoảng 1.100 - 1.300 nhân sự. Tư vấn là nhóm nhân lực có yêu cầu cao nhất về trình độ và chuyên ngành (100% nhân sự có trình độ đại học trở lên). Theo kinh nghiệm quốc tế, lực lượng tư vấn nên có khoảng 3-5% nhân lực có trình độ tiến sĩ chuyên ngành hạ tầng, đoàn tàu, cấp điện, thông tin tín hiệu, công nghệ thông tin đường sắt tốc độ cao. Khoảng 90% nhân lực tư vấn yêu cầu các chuyên ngành kĩ thuật, 10% chuyên môn kinh tế, tài chính, thể chế, môi trường, xã hội. Trong đó, 2 chuyên ngành yêu cầu số lượng lao động lớn nhất là xây dựng (36%) và quản lí xây dựng (26%). Yêu cầu tư vấn chuyên môn chuyên ngành đường sắt chiếm khoảng 35 - 40% tổng số nhân lực, trong đó, có khoảng 3-5% nhân sự thuộc các chuyên môn rất đặc thù như: công nghiệp đường sắt tốc độ cao, vật liệu... Nhu cầu nhân lực xây dựng là nhóm có nhu cầu lớn nhất trong suốt quá trình triển khai đầu tư xây dựng, khai thác vận hành dự án với nhu cầu lúc cao điểm lên đến khoảng 180.000 - 240.000 nhân sự. Khoảng 90- 95% nhân lực xây dựng là công nhân kĩ thuật và phần lớn thuộc các nhóm nghề phổ thông, đang được đào tạo rộng rãi như xây dựng, nề, bê tông, điện... Số lượng công nhân kĩ thuật yêu cầu chuyên môn chuyên ngành đường sắt và đường sắt tốc độ cao chỉ khoảng 3 - 5% như hàn, kết cấu thép... Thời kì cao điểm cần huy động tới 15.000 - 20.000 kĩ sư (chủ yếu là kĩ sư xây dựng, làm việc trên các công trường dự án, trong đó khoảng 20-30% kĩ sư chuyên ngành đường sắt và đường sắt tốc độ cao). Nhu cầu nhân lực vận hành, khai thác phụ thuộc rất lớn vào quy trình, công nghệ và công suất khai thác. Nghiên cứu tiền khả thi đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Đề án Tái cơ cấu Đường sắt Việt Nam đã xây dựng vị trí việc làm, dự kiến nhân lực vận hành, khai thác cho 2 đoạn tuyến Hà Nội - Vinh và TPHCM - Nha Trang năm 2032 - 2033 là gần 6.000 lao động; đoạn Vinh - Nha Trang năm 2035-2036 là gần 8.000 lao động. Như vậy, đến năm 2035, cần hoàn thành đào tạo gần 14.000 nhân sự vận hành, khai thác toàn tuyến. Về trình độ, 20% nhân lực khai thác, vận hành yêu cầu trình độ đại học trở lên. 80% là lực lượng lao động trực tiếp, chỉ yêu cầu trình độ cao đẳng hoặc trung cấp. VỪA ĐÀO TẠO, VỪA ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH Hiện cả nước có 3 trường đại học có truyền thống đào tạo các ngành liên quan đến vận hành, khai thác đường sắt là ĐH Giao thông vận tải, ĐH Giao thông TPHCM và ĐH Công nghệ Giao thông vận tải. TS Nguyễn Quốc Trinh (Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Công nghệ Giao thông vận tải), cho biết rằng, đang đào tạo trực tiếp cho ngành đường sắt gồm Cầu đường sắt, Đường sắt metro, Đầu máy toa xe, Khai thác vận tải đường sắt; ngoài ra còn các ngành liên quan như Công nghệ thông tin, Cơ điện tử… Tuy nhiên, các ngành học của đường sắt thuộc khối kĩ thuật, sức hút không cao đối với người học. Đây cũng là nhóm ngành có điểm chuẩn thuộc diện thấp nhất của trường và rất khó khăn trong tuyển sinh. Tổng chỉ tiêu các ngành chỉ khoảng 200 nhưng hằng năm tuyển không đủ. PGS.TS Nguyễn Thanh Chương (Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Giao thông Vận tải) cho hay, nhà trường đào tạo các ngành kĩ thuật xây dựng công trình giao thông liên quan đến hạ tầng đường sắt. Ngành cơ khí về đầu máy toa xe, ngành kĩ thuật điều khiển và tự động hóa liên quan đến điều khiển và thông tin chạy tầu, ngành khai thác vận tải và kinh tế vận tải liên quan đến tổ chức chạy tầu, quản lí vận hành chạy tầu. Số lượng tuyển sinh những ngành này khoảng vài trăm chỉ tiêu. Đường sắt tốc độ cao tuy dựa trên nền tảng cơ bản của đường sắt nhưng công nghệ, kĩ thuật yêu cầu ở trình độ rất cao, đòi hỏi các trường ĐH phải cập nhật chương trình đào tạo. Ông Chương cho hay, nhà trường đã bổ sung và điều chỉnh cho phù hợp với sự phát triển của ngành đường sắt, đồng thời thêm các kiến thức của đường sắt tốc độ cao, kiến thức học tập của Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Về tuyển sinh hiện nay, nhà trường đang đào tạo cho các công ty, doanh nghiệp tư vấn, xây dựng công trình để họ chuẩn bị cho giai đoạn mới. Ông Trinh cho biết, thời gian qua, nhà trường đã cử 10 giảng viên đi học tập tại Hàn Quốc; sắp tới sẽ tiếp tục đưa giảng viên đi học tập tại Trung Quốc. Có thể thấy, nhu cầu nhân lực ngành đường sắt rất lớn, nhưng hiện nay, chỉ tiêu đào tạo của những ngành này không cao do không thu hút được người học. Ông Trinh đề nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ người học khi lựa chọn những ngành này để phục vụ nhu cầu của đất nước. NGHIÊM HUÊ Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam khi triển khai sẽ cần số lượng lớn nguồn nhân lực. Nhưng hiện nay, các trường đại học trong nước khó có thể đào tạo kịp với nhu cầu thực tế. NHÂN LỰC CHO ĐƯỜNG SẮT TỐC ĐỘ CAO BẮC - NAM: Trường đại học trở tay không kịp Điểm trường Kạch Lớn 2, thuộc Trường PTDT bán trú TH-THCS xã Đăk Sao (huyện Tu Mơ Rông) là một trong bốn điểm trường được đưa vào danh sách thống kê không sử dụng. Năm 2001, điểm trường này đưa vào hoạt động để phục vụ học sinh thuộc 2 làng Kạch Lớn 1 và Kạch Lớn 2. Đầu năm học 2024-2025, điểm trường Kạch Lớn 2 sáp nhập vào điểm trường trung tâm xã Đăk Sao. Chỉ trong vòng 4 tháng, điểm trường đã xuống cấp và xuất hiện tình trạng đập phá cửa kính. Do không có người trông coi, bảo vệ nên điểm trường Kạch Lớn 2 trở nên hoang tàn. Cỏ dại mọc đầy khuôn viên, trụ rào bê tông bị gãy, đổ. Nhiều tấm cửa sổ của trường bị người xấu ném vỡ. Bên trong phòng học bốc mùi hôi thối nồng nặc do phân của trâu bò. Bà Y Thung (38 tuổi, trú thôn Kạch Lớn 2, xã Đăk Sao) cho biết, vì đường sá đi lại thuận lợi, khoảng cách chỉ khoảng 1km nên việc rời điểm trường được sự đồng thuận của người dân. Tại điểm trường mới, phòng học sạch sẽ, khang trang và hiện đại hơn. “Tuy nhiên sau khi chuyển giao điểm trường, nhiều thanh niên trong thôn quậy phá, ném đá bể cửa sổ. Tình trạng trâu, bò phóng uế trong các phòng học khiến bốc mùi hôi thối. Chỉ mới vài tháng mà điểm trường đã trở nên hoang tàn, không ai dám bước vào”, bà Y Thung nói. Theo ông Phạm Quốc Việt, Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú THTHCS xã Đăk Sao, sau khi nhận chủ trương xóa điểm trường của Sở GD&ĐT tỉnh, Kon Tum, nhà trường đã sáp nhập hai lớp 1 và 2 với khoảng 30 em học sinh của điểm trường Kạch Lớn 2 lên trung tâm xã. Điều này giúp nhà trường dễ dàng quản lý giáo viên và học sinh. Đồng thời, học sinh được học trong điều kiện phòng học chất lượng, có đầy đủ trang thiết bị dạy học để tiếp thu bài giảng tốt hơn. “Điểm trường Kạch Lớn 2 chính thức sáp nhập vào đầu năm học này. Tuy nhiên vì sau nhiều tháng không đến kiểm tra nên tôi cũng chưa nắm thông tin về hiện trạng. Trước đó, điểm trường này thường xuyên bị các thanh niên trong thôn dùng đá ném bể cửa kính. Nhà trường phải sử dụng các tấm tôn để thay thế kính”, ông Việt cho hay. Theo ông Lê Văn Hoàng, Trưởng phòng Sở GD&ĐT huyện Tu Mơ Rông, điểm trường Kạch Lớn 2 nằm trong thống kê các điểm trường không sử dụng. Phòng đang hoàn hoàn thiện hồ sơ bàn giao các phòng học và các hạng mục phụ trợ khác về UBND xã. “Hiện tại, toàn huyện có khoảng 4 điểm trường được đưa vào thống kê các điểm trường không sử dụng. Trong đó, có điểm trường thôn Long Leo, thuộc Trường mầm non xã Tu Mơ Rông đã hoàn thành hồ sơ bàn cho cho UBND xã. Nguyên nhân chủ yếu do số lượng học sinh ít và khoảng cách tại các điểm mới không quá xa, nên phòng đã sáp nhập lại để các trường có thể dễ dàng quản lý, phục vụ học tập cho các em tốt hơn”, ông Hoàng nói. NGUYÊN LÊ Thí sinh chưa thấy sự hấp dẫn của ngành vận tải đường sắt ẢNH: NGHIÊM HUÊ Một huyện có 4 điểm trường bỏ hoang Điểm trường Kạch Lớn 2, thuộc Trường PTDT bán trú TH-THCS xã Đăk Sao trở nên hoang tàn trong một thời gian ngắn Toàn huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum) có khoảng bốn điểm trường đang trong tình trạng bỏ hoang. Tuy mới chỉ một thời gian ngắn không đưa vào sử dụng, một vài điểm trường đã xuống cấp và xuất hiện tình trạng đập phá. 6 n Thứ Hai n Ngày 25/11/2024 KHOA GIÁO Ông Vũ Hồng Phương, Giám đốc Ban Quản lí dự án Đường sắt cho rằng, cần có ưu đãi để các cơ sở đào tạo trong nước liên danh liên kết với nước ngoài, từ giáo trình, giáo viên, giảng viên để đào tạo trong nước, hoặc đưa ra nước ngoài đào tạo những chuyên ngành đặc thù.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==