n HOANÂ G CATÁ - CA Ã ÀÚIÂ GIAN KHOÁ 7/7/2024 SÖË 189 CHU Ã NHÊTÅ Truyïnå ngùnæ cuaã LÏ NHUNG BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ n SÛÅ THÊTË VONÅ G CUAÃ NHÛNÄ G NGÖI SAO Hiïnå tûúnå g “Caiá bang online” úã Trung Quöcë [ Trang 15] VÛAÂ NOIÁ CHIA TAY n THÚ Å “SÙN” DON TRÏN DONÂ G TRA Â KHUCÁ n Chúpá thúâi cú? [ Trang 4] [ Trang 8 + 9] [ Trang 6+7] [ Trang 11] [ Trang 16] Àûnâ g bo ã rúi khi con thi “trûútå ” cuöië tuênì Chuyïnå [ Xem tiïpë trang 2] [ TRÑ QUÊN ] Têët nhiïn khöng phaãi veä trong giúâ thi nùng khiïëu vaâo caác trûúâng liïn quan àïën höåi hoåa. Töi tûâng chûáng kiïën caãnh hai àûáa con mònh thi vaâo hai trûúâng àaåi hoåc myä thuêåt vaâ kiïën truác. Ngaây thi hai mön, gêìn chuåc tiïëng àöìng höì àûáng veä, chûa noái vïì tinh thêìn, maâ chó riïng vïì sûác lûåc boã ra thöi, cuäng phaãi cúä “lûåc àiïìn”. Ve ä trong giúâ thi [ Trang 3] [ Trang 3] Thñ sinh úã Ha â Nöiå ài chuaâ cêuì may trûúcá ky â thi Sûå viïåc möåt nam sinh Haâ Nöåi phaãi nhêåp viïån cêëp cûáu vò coá haânh vi tûå saát sau khi biïët àiïím thi lúáp 10 àaä möåt lêìn nûäa gioáng höìi chuöng caãnh baáo vïì aáp lûåc thi cûã cuãa hoåc sinh vaâ sûå khöëc liïåt cuãa chuyïån “tòm núi ài hoåc”. NSÛT Quyïnì Linh khoe “gia taiâ ” depá tö í ong Khi tiïtë kiïmå cunä g… [ Trang 11] Nhûnä g bûaä cúm khöng thõt tranâ lan trïn manå g xa ä höiå [ Trang 10 ] Sùné sanâ g cho “Muaâ heâ xanh” rûcå lûaã cönë g hiïnë [ DIÏPÅ ANH ] Kïtë luênå phiïn hopå Chñnh phuã thûúnâ g ky â va â Höiå nghõ trûcå tuyïnë vúiá àõa phûúng diïnî ra ngayâ 6/7, Thu ã tûúná g Phamå Minh Chñnh yïu cêuì tiïpë tucå ûu tiïn thucá àêyí tùng trûúnã g, phênë àêuë àatå mûcá tùng khoanã g 6,5 - 7% trong quyá III/2024. PHÊNË ÀÊUË ÀATÅ MÛCÁ TÙNG TRÛÚNÃ G KHOANÃ G 6,5-7% [ NÖNG HÖNÌ G DIÏUÅ ] ÖNÌ AOÂ
Chiïuì 6/7, UBND tónh Quanã g Trõ va â liïn danh nhaâ àêuì tû T&T - CIENCO 4 töí chûcá lï î khúiã cöng Dûå aná àêuì tû xêy dûnå g Canã g hanâ g khöng (CHK) Quanã g Trõ vúiá töní g vönë àêuì tû hún 5.800 ty ã àönì g. Pho á Chu ã tõch nûúcá Vo ä Thõ AnÁ h Xuên, Phoá Thu ã tûúná g Chñnh phu ã Lï Thanâ h Long tham dûå lï.î Dû å aná àêuì tû xêy dûnå g CHK Quanã g Trõ àûúcå Thu ã tûúná g Chñnh phuã phï duyïtå chuã trûúng àêuì tû xêy dûnå g theo phûúng thûcá àöië tacá cöng tû (PPP) ngayâ 20/12/2021 vaâ àûúcå UBND tónh Quanã g Trõ phï duyïtå Baoá caoá nghiïn cûuá kha ã thi vaoâ thaná g 8/2023. CHK Quanã g Trõ àûúcå thûcå hiïnå taiå cacá xa ä Gio Quang, Gio Haiã va â Gio Mai, huyïnå Gio Linh, tónh Quanã g Trõ vúiá quy mö hún 265 ha, töní g vönë àêuì tû hún 5.800 tyã àönì g, àûúcå xêy dûnå g àatå tiïu chuêní CHK cêpë 4C (theo maä tiïu chuêní cuaã Tö í chûcá hanâ g khöng dên dunå g quöcë tï ë - ICAO) vaâ sên bay quên sû å cêpë II, co á kha ã nùng phatá triïní khai thacá tauâ bay Code E, àapá ûná g nhu cêuì khai thacá àïnë 5 triïuå hanâ h khacá h/nùm vaâ 25.500 tênë hanâ g hoaá /nùm. Thúiâ gian thûcå hiïnå dû å aná la â 50 nùm, trong àoá thúiâ gian chuêní bõ dû å aná va â àêuì tû xêy dûnå g la â 24 thaná g; thúiâ gian vênå hanâ h, thu phñ hoanâ vönë la â 47 nùm 2 thaná g. Dû å kiïnë àïnë thaná g 7/2026, CHK Quanã g Trõ seä àûúcå àûa vaoâ khai thacá , sû ã dunå g. CHK Quanã g Trõ àûúcå xacá àõnh laâ mötå trong 16 CHK quöcë nöiå thúiâ ky â 2021 - 2030 va â mötå trong 19 CHK quöcë nöiå têmì nhòn àïnë nùm 2050 theo Quy hoacå h töní g thï í phatá triïní hï å thönë g CHK, sên bay toanâ quöcë thúiâ ky â 2021-2030, têmì nhòn àïnë nùm 2050. H.THAN H Thúâi sûå Chuã nhêåt 7/7/2024 2 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : LE HUY n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3 ÑT: (028) 3848 4366, Fax: (028) 3843 5095, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, Fax: (0236)3897 080, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Nghe ä An: 21 Hoà Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT & Fax: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. Ñienä thoaiï : (0292)3823823 vaø Fax: (0292)3823829, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê ÑT va ø Fax: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: VUÕ TIEÁN - LE MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH Motä thanø h vienâ In Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH motä thanø h vienâ in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, XN in Nguyenã Minh Hoanø g, TPHCM 11 àöiå thi taiâ nùng vùn nghïå Ngên hanâ g Chñnh sacá h Xa ä höiå vunâ g ÀBSCL Ngayâ 6/7, taiå Cênì Thú, diïnî ra höiå thi taiâ nùng vùn nghïå Ngên hanâ g Chñnh sacá h Xa ä höiå nùm 2024 - khu vûcå 6. Höiå thi co á 11 àöiå àïnë tû â cacá àõa phûúng vunâ g ÀBSCL tham gia, gömì : Àönì g Thapá , Vônh Long, Traâ Vinh, Bïnë Tre, Hêuå Giang, Socá Trùng, Bacå Liïu, Caâ Mau, Kiïn Giang, An Giang vaâ Cênì Thú. Nöiå dung höiå thi ca ngúiå Àanã g, Bacá Hö,ì quï hûúng àêtë nûúcá , tñn dunå g chñnh sacá h xa ä höiå . Möiî àöiå tham gia àamã baoã 5 tiïtë mucå cuaã 5 thï í loaiå gömì : hatá , muaá , hatá muaá têpå thï,í tiïuí phêmí , hoaâ têuë nhacå cu.å Phatá biïuí taiå chûúng trònh, anh Ngö Vùn Cûúng - Bñ thû Trung ûúng Àoanâ , Uyà viïn HÀQT Ngên hanâ g Chñnh sacá h Xa ä höiå , Trûúnã g Ban töí chûcá höiå thi cho biïtë : Tñn dunå g chñnh sacá h xa ä höiå luön àûúcå àaná h gia á la â cöng cu å chñnh sacá h rêtë hiïuå qua ã va â co á yá nghôa nhên vùn sêu sùcæ . Qua ào,á àoná g gopá quan tronå g trong thûcå hiïnå cacá chûúng trònh mucå tiïu quöcë gia vï ì giamã ngheoâ bïnì vûnä g, xêy dûnå g nöng thön múiá va â phatá triïní kinh tïë - xa ä höiå vunâ g àönì g baoâ dên töcå thiïuí sö ë va â miïnì nuiá . Theo anh Cûúng, höiå thi la â àútå sinh hoatå chñnh trõ, vùn hoaá vùn nghïå sêu rönå g giûaä ngên hanâ g chñnh sacá h xa ä höiå vúiá cacá töí chûcá chñnh trõ - xaä höiå nhênå uyã thacá ; tùng cûúnâ g sû å hiïuí biïtë , gùnæ kïtë , taoå sên chúi böí ñch, möi trûúnâ g giao lûu giûaä caná bö å ngên hanâ g chñnh sacá h xa ä höiå va â caná bö å cacá tö í chûcá chñnh trõ - xaä höiå ; giûaä cacá tónh, thanâ h trong khu vûcå . HOA HÖÅI Chung kïtë Höiå thi Baoá caoá viïn gioiã toanâ quöcë Chiïuì 6/7, taiå Trûúnâ g Àoanâ Ly á Tû å Tronå g (TP Thuã Àûcá , TPHCM), Ban tö í chûcá Höiå thi Baoá caoá viïn gioiã toanâ quöcë lênì thû á IV – nùm 2024 àa ä cöng bö ë Top 10 thñ sinh xuêtë sùcæ bûúcá vaoâ vonâ g Chung kïtë . Kïtë qua ã àûúcå töní g húpå tû â phênì chêmë àiïmí cuaã Höiå àönì g giamá khaoã chuyïn mön (chiïmë trong söë 70%) va â Höiå àönì g giamá khaoã thanh niïn (30%) taiå vonâ g thi Baná kïtë diïnî ra saná g cunâ g ngayâ . Taiå vonâ g thi Baná kïtë , 50 thñ sinh àûúcå chia thanâ h 5 banã g thi thûcå hiïnå buöií baoá caoá thûcå tï ë chuyïn àïì cho àoanâ viïn, thanh niïn. Höm nay (7/7), Top 10 thñ sinh xuêtë sùcæ nhêtë bûúcá vaoâ tranh taiâ vonâ g Chung kïtë , vúiá 2 phênì thi la â “Baoá caoá viïn taiâ ba” va â “Baoá caoá viïn nhayå bená ” àï í xacá àõnh cacá kïtë qua ã chung cuöcå . Kïtë thucá höiå thi, Ban Töí chûcá se ä trao 1 giaiã Nhêtë , 1 giaiã Nhò, 2 giaiã Ba, 6 giaiã Khuyïnë khñch. Möiî thñ sinh àatå giaiã se ä nhênå Bùnç g khen cuaã Ban Chêpë hanâ h Trung ûúng Àoanâ TNCS Höì Chñ Minh. Höiå thi Baoá caoá viïn gioiã toanâ quöcë lênì thû á IV, nùm 2024 do Trung ûúng Àoanâ TNCS Höì Chñ Minh töí chûcá taiå TPHCM tûâ ngayâ 6 - 7/7 vúiá chu ã àï ì “Saná g maiä con àûúnâ g cacá h manå g cuaã thanh niïn”. NGÖ TUN G - PHUÁ QUANG Ngayâ höiå tònh nguyïnå vò sûcá khoeã cönå g àönì g Ngayâ 6/7, taiå Ha â Nöiå , T.Û Höiå Thêyì thuöcë tre ã Viïtå Nam, Höiå Thêyì thuöcë tre ã TP Ha â Nöiå phöië húpå tö í chûcá Ngayâ höiå tònh nguyïnå vò sûcá khoeã cönå g àönì g 2024. Anh Nguyïnî Hûuä Tu á - Pho á Chu ã tõch thûúnâ g trûcå kiïm Töní g thû ky á Höiå Thêyì thuöcë tre ã Viïtå Nam cho biïtë , theo thönë g kï múiá nhêtë cuaã Bö å Y tï,ë Viïtå Nam la â nûúcá nùmç trong Top 10 cuaã thï ë giúiá vï ì cacá bïnå h liïn quan àïnë hï å tiïu hoa.á Cacá bïnå h tiïu hoaá co á thï í anã h hûúnã g àïnë bêtë ky â phênì naoâ cuaã hï å tiïu hoaá , gêy anã h hûúnã g têm lyá va â sûcá khoe ã ngûúiâ bïnå h; bêtë ky â ai, lûaá tuöií naoâ cunä g co á thï í gùpå . Theo anh Tu,á chûúng trònh àûúcå tö í chûcá taiå Haâ Nöiå va â TPHCM. Bïn canå h hoatå àönå g khamá sanâ g locå cacá bïnå h ly á vï ì tiïu hoaá , chûúng trònh conâ tuyïn truyïnì nêng cao nhênå thûcá ngûúiâ dên vï ì nhûnä g bïnå h ly á nayâ trïn xe buytá , biïní banã g taiå hai thanâ h phö.ë Taiå ngayâ höiå àa ä diïnî ra hoatå àönå g khamá sanâ g locå , töní g quatá , chuyïn khoa, chupå X-quang, siïu êm vaâ àiïnå tim, phatá thuöcë kï àún vaâ tùnå g nhûnä g phênì qua â chùm socá sûcá khoeã , cho 1.000 ngûúiâ dên trïn àõa banâ Ha â Nöiå . Vúiá nhûnä g trûúnâ g húpå test dûúng tñnh, Ban töí chûcá cunä g hö î trú å khamá khùnè g àõnh kïtë luênå taiå cú sú ã y tï ë chuyïn vïì bïnå h tiïu hoaá . Ban Töí chûcá cunä g àa ä trao tùnå g 20 phênì qua â y á nghôa cho cacá gia àònh cöng àoanâ viïn tiïu biïuí ; tùnå g 10 suêtë qua â danâ h tùnå g bïnå h nhên mùcæ bïnå h manå tñnh co á hoanâ canã h kho á khùn. XUÊN TUN G Pho á Chu ã tõch nûúcá Vo ä Thõ AnÁ h Xuên vaâ Pho á Thu ã tûúná g Lï Thanâ h Long cunâ g cacá àaiå biïuí thûcå hiïnå nghi lïî khúiã cöng ANà H: TTXVN Khúiã cöng xêy dûnå g Canã g hanâ g khöng Quanã g Trõ n GIAà DANH CÖNG AN ÀÏÍ LÛÂA ÀAÃO. Ngaây 6/7, VKSND huyïån Yïn Àõnh (Thanh Hoáa) vûâa phï chuêín quyïët àõnh khúãi töë bõ can, lïånh taåm giam àöëi vúái Vuä Vùn Khúãi (SN 1993), truá taåi thön Tam Àöìng, xaä Àõnh Tiïën vïì töåi “Lûâa àaão chiïëm àoaåt taâi saãn”. Theo kïët quaã àiïìu tra, thaáng 11/2023, Nguyïîn Vùn T. (SN 2002) kïët baån vúái Vuä Vùn Khúãi qua maång xaä höåi. Biïët Nguyïîn Vùn T. àang ài nghôa vuå Cöng an Nhên dên, coá nguyïån voång ài hoåc Trung cêëp Caãnh saát Nhên dên, Vuä Vùn Khúãi giúái thiïåu coá möëi quan hïå quen biïët úã Böå Cöng an, coá thïí xin cho Nguyïîn Vùn T. ài hoåc theo nguyïån voång nhûng phaãi chuyïín cho Khúãi 100 triïåu àöìng. Do tin tûúãng, tûâ ngaây 21/12/2023 àïën ngaây 5/4/2024, Nguyïîn Vùn T. nhiïìu lêìn sûã duång taâi khoaãn ngên haâng chuyïín cho Vuä Vùn Khúãi töíng söë tiïìn trïn 128 triïåu àöìng. Sau khi nhêån àûúåc söë tiïìn trïn, Vuä Vùn Khúãi cùæt liïn laåc vúái Nguyïîn Vùn T. HOAÂNG LAM n TRIÏÅT PHAÁ ÀÛÚÂNG DÊY CAÁ ÀÖÅ BOÁNG ÀAÁ LÚÁN Úà QUAÃNG TRÕ. Ngaây 6/7, Cú quan Caãnh saát àiïìu tra (CSÀT) Cöng an tónh Quaãng Trõ cho hay, àún võ àaä triïåt phaá àûúâng dêy caá àöå boáng àaá lúán. Cuå thïí, Phoâng CSHS Cöng an tónh Quaãng Trõ qua cöng taác trinh saát àaä phaát hiïån coá möåt àûúâng dêy àaánh baåc qua maång dûúái hònh thûác caá àöå boáng àaá. Sûã duång àöìng böå caác biïån phaáp nghiïåp vuå, Ban chuyïn aán àaä xaác àõnh àöëi tûúång Nguyïîn Xuên Thiïån (SN 1975, úã xaä Thuêån An, huyïån Phuá Vang, tónh Thûâa Thiïn - Huïë) cêìm àêìu àûúâng dêy caá àöå boáng àaá naây. Quaá trònh àiïìu tra xaác àõnh, Thiïån àaä lêëy möåt trang caá cûúåc boáng àaá coá taâi khoaãn Master. Sau àoá chia nhoã taâi khoaãn àaåi lyá cêëp dûúái... Tûâ ngaây 15/6 àïën ngaây 3/7, àûúâng dêy cuãa Thiïån àaä töí chûác cho haâng trùm ngûúâi àaánh baåc vúái töíng söë tiïìn trïn 30 tyã àöìng. Cú quan Cöng an àaä thu giûä caác tang vêåt laâ 1 xe ö tö, 6 àiïån thoaåi di àöång, 1 laptop vaâ caác àöì vêåt, taâi liïåu liïn quan. H.THAÂNH Nùm ngoaái coá cêåu hoåc troâ úã Haâ Nöåi thi töët nghiïåp, mön Toaán laâm xong giaâ nûãa baâi thò boã khöng laâm tiïëp, maâ ngöìi veä vúâi trïn giêëy nhaáp. Cho ra chên dung thiïëu nûä gêy xön xao coäi maång. Chùæc nùm nay cêåu vûâa hoåc xong nùm thûá nhêët taåi ngöi trûúâng myä thuêåt vöën àam mï tûâ lêu. Noái theo ngön ngûä Kinh thaánh, phuác thay cho nhûäng àûáa treã súám biïët mònh thñch gò, biïët roä vïì khaã nùng cuãa mònh, vaâ caách naâo àïí àaåt túái. Kyâ thi töët nghiïåp vûâa röìi, úã Huïë cuäng coá möåt nûä sinh veä tranh trïn giêëy nhaáp àïí "giïët thúâi gian" trong giúâ thi mön tiïëng Anh, sau khi caãm thêëy àaä àaåt àuã söë àiïím mònh cêìn. “Mònh ngöìi veä àïí giïët thúâi gian, vò àaä doâ baâi laåi nhiïìu lêìn. Bûác tranh chó laâ caãm hûáng nhêët thúâi cuãa mònh trong giúâ thi. Caãm giaác luác êëy laå lùæm, möåt sûå nheå nhoäm khi gúä boã àûúåc hïët aáp lûåc thi cûã, nhûng cuäng coá chuát man maác buöìn vò thúâi hoåc sinh cuãa mònh àaä kheáp laåi”, cö beá chia seã vúái nhaâ baáo. Töi quen möåt cö giaáo daåy Vùn úã trûúâng chuyïn ngoaâi Bùæc. Cö vûâa gûãi möåt series tranh cuãa cêåu hoåc troâ vêîn veä trïn lúáp hoåc. Ngoaâi kyá hoåa coân coá nhiïìu bûác trûâu tûúång bùçng maâu nûúác, rêët nhiïìu bûác lêëy caãm hûáng tûâ caác taác phêím cuãa nhaâ thú Trêìn Dêìn – thêìn tûúång cuãa cêåu, vúái nhûäng phöë nhûäng nhaâ, haâng cöåt àiïån liïu xiïu,... Giúâ thò cêåu vûâa hoåc xong nùm nhêët Àaåi hoåc Ngoaåi thûúng. Cö giaáo hoãi vò sao khöng theo Vùn, hoåa, thò cêåu baão “khöng muöën biïën vùn, veä thaânh phûúng tiïån kiïëm söëng, àïí giûä möåt tònh yïu thuêìn khiïët”. Mêëy nùm nay, nhû nhiïìu ngûúâi, töi cuäng "than khoác"cho söë phêån haâng chuåc ngaân àûáa treã trûúåt kyâ thi vaâo lúáp 10 cöng lêåp. Röìi chuáng seä ài àêu? Nhûng nghô laåi, sao laåi thïë? Cöng lêåp, chñnh quy vúái àaåi hoåc laâm gò, khi ra ngoaâi àûúâng thêëy laâm caác nghïì dõch vuå bêy giúâ toaân ngûúâi àaä qua àaåi hoåc? Hai àûáa con töi, duâ àaä thi àêåu, thêåm chñ àaä hoåc àûúåc nûãa chùång àûúâng, thò chuáng vêîn boã ngang àïí theo àuöíi löëi ài khaác. Chùæc hùèn àaä coá sai söë naâo àoá tûâ xuêët phaát àiïím. Thò sûãa. Giúâ coá àûáa àaä cho thêëy nhûäng nùng lûåc thêåt bêët ngúâ. Miïîn laâ chuáng caãm thêëy vui veã, haånh phuác. Coân tònh yïu vúái viïåc veä vúâi, giúâ chûa àuã thò cuäng cûá "uã" àêëy, cuöåc söëng mïnh mang tröìi lùån röìi seä àïën luác chñn muöìi bung múã. Buöng boã àïí say mï, nùng àöång maâ tônh taåi, giûäa thúâi àaåi lùæm ngöín ngang cûúâi khoác naây. Theo àuöíi sûå saáng taåo riïng coá, vaâ haånh phuác vúái tûâng caái mònh riïng coá, àûâng àïí yá thûúác ào cuãa ngûúâi khaác, laâ haånh phuác lúán nhêët röìi, phaãi vêåy khöng? Ngay tûâ möåt àûáa treã con. Àûâng baão vúái chuáng nhû vêåy laâ thiïëu tham voång, laâ khöng àoáng goáp gò cho xaä höåi. Búãi biïn àöå vaâ thaáp nhu cêìu cuãa àúâi söëng naây àaä bao la vaâ siïu hònh àïën mûác khöng ai àuã sûác nhêån biïët hïët, àêu chó mêëy caái àñch muön thuúã súâ súâ trûúác mùæt, nhû vêåt chêët, àõa võ, danh voång? Khi ngûúâi ta àaä tñnh àûúåc rùçng, coá àïën 65% treã em bùæt àêìu bûúác vaâo tiïíu hoåc höm nay seä laâm nhûäng cöng viïåc maâ hiïån nay coân…chûa ra àúâi cú maâ! Àûâng khoác thay cho boån treã. n Ve ä trong giúâ thi [ TRÑ QUÊN ] cuöië tuênì Chuyïnå [Tiïpë theo trang 1]
Thúâi sûå Chuã nhêåt 7/7/2024 3 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Öng Phaåm Vùn Thiïìu, Chuã tõch UBND tónh Baåc Liïu, noái taåi buöíi hoåp baáo thöng tin vïì Festival nghïì muöëi Viïåt Nam - Baåc Liïu nùm 2024, chiïìu 5/7. (VnExpress) Trung tûúáng Nguyïîn Haãi Trung, Giaám àöëc Cöng an Haâ Nöåi phaát biïíu khi HÀND TP Haâ Nöåi chêët vêën vïì viïåc thûåc hiïån kyã luêåt, kyã cûúng, traách nhiïåm trong thûåc thi cöng vuå taåi caác cú quan nhaâ nûúác trïn àõa baân Thuã àö. (Phaáp luêåt TPHCM) “Co á hö å dên ùn conâ chùnè g àuã lamâ sao tñnh àïnë chuyïnå mua bònh chûaä chayá ” “Muöië Bacå Liïu giaá 900 àönì g mötå kg, Singapore chïë biïnë baná 1,8 triïuå àönì g cho 100 gram” “TPHCM seä tra ã lûúng theo võ trñ viïcå lamâ va â nùng suêtë ” Chuã tõch UBND TPHCM Phan Vùn Maäi noái nhû vêåy taåi buöíi tiïëp xuác vúái cûã tri caác quêån 4, 7 vaâ huyïån Nhaâ Beâ diïîn ra saáng 3/7. (VietNamNet) PHAÁT NGÖN êën tûúång TÙNG TRÛÚNà G VÛÚTÅ KÕCH BANà ÀÏ Ì RA Taiå cuöcå hopå baoá Chñnh phuã thûúnâ g ky,â chiïuì 6/7, Böå trûúnã g, Chu ã nhiïmå Vùn phonâ g Chñnh phuã Trênì Vùn Sún àa ä thöng tin vïì nöiå dung phiïn hopå Chñnh phuã thûúnâ g ky â va â Höiå nghõ trûcå tuyïnë vúiá àõa phûúng diïnî ra cunâ g ngayâ . Theo öng Trênì Vùn Sún, qua thaoã luênå , Chñnh phuã àaná h gia,á 6 thaná g àêuì nùm, nïnì kinh tïë àaä phucå höiì trú ã laiå nhû trûúcá àaiå dõch COVID-19. Tùng trûúnã g GDP quyá II/2024 phucå höiì manå h, àatå 6,93%, tñnh chung 6 thaná g àatå 6,42%, cao hún nhiïuì cunâ g ky â nùm 2023 (3,84%) va â vûútå kõch banã àï ì ra. Kïtë luênå phiïn hopå , Thu ã tûúná g nïu mucå tiïu àatå mûcá tùng trûúnã g khoanã g 6,5 - 7% trong quyá III/2024. Àï í àatå mucå tiïu nayâ , Thu ã tûúná g yïu cêuì tiïpë tucå ûu tiïn thucá àêyí tùng trûúnã g gùnæ vúiá giû ä vûnä g öní àõnh kinh tï ë vô mö, kiïmí soatá lamå phatá . Cunâ g vúiá ào,á thûcå hiïnå viïcå miïnî , giamã , gia hanå thúiâ hanå nöpå thuï,ë phñ, lï å phñ, tiïnì sû ã dunå g àêtë ; ra â soatá cacá kho á khùn, vûúná g mùcæ , thucá àêyí hiïuå qua ã cacá thõ trûúnâ g bêtë àönå g sanã , traiá phiïuë doanh nghiïpå , chûná g khoaná . Àùcå biïtå , Thu ã tûúná g yïu cêuì quyïtë liïtå àêyí manå h hún nûaä giaiã ngên vönë àêuì tû cöng. Têpå trung lamâ múiá cacá àönå g lûcå tùng trûúnã g truyïnì thönë g (àêuì tû, xuêtë khêuí , tiïu dunâ g) va â co á cú chï,ë chñnh sacá h cu å thï,í hiïuå qua ã thucá àêyí manå h me ä cacá àönå g lûcå tùng trûúnã g múiá , nhû chuyïní àöií sö,ë chuyïní àöií xanh, kinh tïë tuênì hoanâ , kinh tï ë chia se,ã kinh tïë tri thûcá , cacá lônh vûcå gia á trõ gia tùng cao nhû chñp baná dênî , AI… Liïn quan àïnë thûcå hiïnå tùng lûúng cú sú,ã lûúng hûu vaâ cacá mûcá trú å cêpë theo quy àõnh tûâ 1/7, öng Trûúng Haiã Long, Thûá trûúnã g Bö å Nöiå vu å cho biïtë , àïnë nay, Chñnh phuã àa ä ban hanâ h cacá nghõ àõnh coá liïn quan àï í thûcå hiïnå . Cu å thï,í Chñnh phuã ban hanâ h Nghõ àõnh 73, quy àõnh tûâ 1/7, mûcá lûúng cú súã la â 2,34 triïuå àönì g/ thaná g thay cho mûcá 1,8 triïuå àönì g/ thaná g. Ngoaiâ ra, Chñnh phuã cunä g àaä ban hanâ h Nghõ àõnh 75 àiïuì chónh lûúng hûu, trúå cêpë baoã hiïmí xa ä höiå va â trú å cêpë hùnç g thaná g. Theo ào,á Nghõ àõnh quy àõnh àiïuì chónh tùng thïm 15% trïn mûcá lûúng hûu, trúå cêpë baoã hiïmí xa ä höiå va â trú å cêpë hùnç g thaná g cuaã thaná g 6 nùm 2024. “Nhû vêåy, têët caã caác quy àõnh coá liïn quan àïën viïåc tùng lûúng cú súã; àiïìu chónh lûúng hûu, trúå cêëp baão hiïím xaä höåi vaâ trúå cêëp àaä àûúåc ban haânh vaâ coá hiïåu lûåc tûâ 1/7. Vò thïë, ngay trong kyâ lûúng thaáng 7 naây, caác trûúâng húåp thuå hûúãng seä àûúåc nhêån theo mûác lûúng múái luön”, öng Long noái. TÊÅP TRUNG XÛà LYÁ CAÁC VUÅ AÁN TROÅNG ÀIÏMÍ Taiå hopå baoá , phoná g viïn àaä àùtå cêu hoiã àöië vúiá àaiå diïnå Bö å Cöng an vï ì diïnî biïnë àiïuì tra cacá vu å aná liïn quan àïnë lônh vûcå àiïnå , xùng dêuì ; vu å aná Têpå àoanâ Phucá Sún, vuå aná Cty CP Têpå àoanâ Thuênå An va â gênì àêy nhêtë la â vu å khúiã tö,ë bùtæ tamå giam öng Nguyïnî Vùn Yïn, nguyïn Phoá Trûúnã g Ban Nöiå chñnh Trung ûúng. Traã lúiâ , Thiïuë tûúná g Hoanâ g Anh Tuyïn, Phoá Chaná h Vùn phonâ g Bö å Cöng an, Ngûúiâ phatá ngön Böå Cöng an cho biïtë , cacá vu å aná trïn àang àûúcå Cú quan CSÀT Bö å Cöng an têpå trung àiïuì tra, lamâ ro ä theo quy àõnh cuaã phapá luêtå , khi coá kïtë qua ã cu å thï í se ä tiïpë tucå thöng tin vúiá baoá chñ. Àöië vúiá vu å aná Vi phamå quy àõnh vïì quanã ly á taiâ sanã Nha â nûúcá , gêy thêtë thoatá lanä g phñ; Thiïuë tracá h nhiïmå gêy hêuå qua ã nghiïm tronå g; Àûa höië lö,å nhênå höië lö;å Lúiå dunå g chûcá vu,å quyïnì hanå gêy anã h hûúnã g àöië vúiá ngûúiâ khacá àï í trucå lúiå xayã ra taiå Cty TNHH Thûúng maiå vênå taiã va â du lõch Xuyïn Viïtå Oil va â mötå sö ë cú quan, töí chûcá khacá , Ngûúiâ phatá ngön Böå Cöng an cho hay, àïnë nay, Cú quan An ninh àiïuì tra, Böå Cöng an àaä khúiã tö ë 14 bõ can theo 5 nhomá töiå danh. Trong quaá trònh àiïuì tra xacá àõnh, cacá àöië tûúnå g àa ä lúiå dunå g chûcá danh quanã ly á Nha â nûúcá vï ì lônh vûcå kinh doanh xùng dêuì , thuï,ë ngên hanâ g àïí àûúcå cêpë va â gia hanå giêyë phepá kinh doanh xùng dêuì khi khöng àuã àiïuì kiïnå theo quy àõnh cuaã phapá luêtå . “Àöië vúiá ba â Mai Thõ Hönì g Hanå h (Giamá àöcë Cty TNHH Thûúng maiå vênå taiã vaâ du lõch Xuyïn Viïtå Oil-PV) vaâ àönì g phamå , àa ä sû ã dunå g traiá phepá nguönì tiïnì Quy ä bònh öní gia á xùng dêuì va â tiïnì thuï ë baoã vï å möi trûúnâ g vaoâ mucå àñch kinh doanh vaâ mucå àñch caá nhên. Ngoaiâ ra, Hanå h àa ä sû ã dunå g mötå phênì tiïnì nayâ àï í thiïtë lêpå cacá möië quan hï,å àûa höië lö”å , Thiïuë tûúná g Hoanâ g Anh Tuyïn thöng tin.n Phênë àêuë àatå mûcá tùng trûúnã g khoanã g 6,5-7% [ VÙN KIÏN ] Tăng trưởng GDP quý II/2024 đạt 6,93% Kïtë luênå phiïn hopå Chñnh phu ã thûúnâ g ky â va â Höiå nghõ trûcå tuyïnë vúiá àõa phûúng diïnî ra ngayâ 6/7, Thu ã tûúná g Phamå Minh Chñnh yïu cêuì tiïpë tucå ûu tiïn thucá àêyí tùng trûúnã g, phênë àêuë àatå mûcá tùng khoanã g 6,5 - 7% trong quyá III/2024. Tû â saná g tinh mú, 30 sinh viïn tònh nguyïnå àïnë tû â Trûúnâ g Àaiå hocå Phenikaa àaä têpå kïtë trûúcá cöní g Cöng viïn Thönë g nhêtë (Ha â Nöiå ) vúiá lónh kónh batá , àuaä , chùn, manâ va â cacá vêtå dunå g ca á nhên cênì thiïtë sùné sanâ g lïn àûúnâ g vï ì vúiá banã Gia â Hopá , xa ä Tûúng Sún (huyïnå Anh Sún, tónh Nghïå An). Àêy laâ banã úã vunâ g sêu, vunâ g xa conâ nhiïuì kho á khùn, chuã yïuë àönì g baoâ dên töcå Thaiá sinh sönë g. Banå Nguyïnî Hönì g Saná g - àöiå trûúnã g àöiå tònh nguyïnå Trûúnâ g Àaiå hocå Phenikaa cho biïtë , chiïnë dõch “Muaâ he â xanh” nùm nay, àöiå tònh nguyïnå cuaã trûúnâ g se ä co á 7 ngayâ cunâ g ùn, cunâ g ú,ã cunâ g lamâ vúiá ngûúiâ dên banã Gia â Hopá thûcå hiïnå nhiïuì cöng trònh, phênì viïcå y á nghôa nhû: lamâ àûúnâ g thanh niïn, trönì g vûúnâ cêy kinh tï,ë caiã taoå möi trûúnâ g, caiã taoå , lamâ sên chúi cho trûúnâ g mêmì non, tö í chûcá sinh hoatå he â cho thiïuë nhi… Cunä g co á mùtå taiå lï î xuêtë quên tûâ súmá , banå Nguyïnî Ngocå Anh – sinh viïn lúpá Anh 3 chêtë lûúnå g cao Kinh tï ë àöië ngoaiå khoa á 61, Pho á Ban tònh nguyïnå Àoanâ trûúnâ g Àaiå hocå Ngoaiå thûúng, têtë bêtå hûúná g dênî cacá thanâ h viïn trong àöiå têpå trung lûcå lûúnå g, sùpæ xïpë àöiå hònh. Ngocå Anh cho biïtë , “Muaâ he â xanh” nùm nay toanâ trûúnâ g huy àönå g 135 sinh viïn tham gia 5 àöiå hònh tònh nguyïnå hûúná g vï ì 5 mùtå trênå ú ã cacá xa ä thuöcå 2 tónh Nghïå An va â Lanå g Sún. Phatá biïuí taiå lï î xuêtë quên, anh Nguyïnî Tiïnë Hûng - Phoá Bñ thû Thanâ h Àoanâ , Chu ã tõch Höiå Sinh viïn TP Haâ Nöiå cho biïtë , cacá h àêy 60 nùm, phong traoâ “Ba sùné sanâ g” ra àúiâ nhû “mötå möiì lûaã ” àa ä thùpæ saná g tinh thênì cacá h manå g cuaã thanh niïn, hocå sinh, sinh viïn Ha â Nöiå . Tiïpë nöië truyïnì thönë g veã vang êyë , Chiïnë dõch “Muaâ he â xanh” nùm nay àûúcå triïní khai vúiá quy mö lúná , co á tñnh àönì g bö,å baiâ banã , àamã baoã sû å àiïuì phöië chùtå che ä cuaã Thanâ h Àoanâ , Höiå Sinh viïn TP Haâ Nöiå . “Trong suötë Chiïnë dõch Muaâ he â xanh nùm nay coá sû å tham gia cuaã 339 àöiå hònh tònh nguyïnå triïní khai taiå 31 tónh, thanâ h, trong àoá co á 70 àöiå hònh cêpë thanâ h phö ë thûcå hiïnå tònh nguyïnå taiå 7 tónh tronå g têm, gömì : Thaiá Bònh, Hoaâ Bònh, Haâ Nam, Tuyïn Quang, Lanå g Sún, Thaiá Nguyïn vaâ Bùcæ Kanå . Töní g sö ë lûúnå g tònh nguyïnå viïn hún 16.000 sinh viïn, töní g gia á trõ lamâ lúiå cho xa ä höiå lïn túiá hún 33,6 tyã àönì g”, anh Hûng cho biïtë . Taiå chûúng trònh, Thanâ h Àoanâ - Höiå Sinh viïn TP Haâ Nöiå àa ä trao tùnå g cho cacá àöiå hònh tiïnì mùtå va â cacá vêtå phêmí thiïtë yïuë hö î trú å thûcå hiïnå nhiïmå vu,å vúiá töní g trõ giaá gênì 6 tyã àönì g cho cacá àöiå hònh tònh nguyïnå cêpë thanâ h phö.ë Trong khuön khöí chûúng trònh lï î ra quên, Thanâ h Àoanâ - Höiå Sinh viïn TP Haâ Nöiå ra mùtæ nïnì tanã g tinhnguyenthudo.vr360.com.vn - phênì mïmì àiïuì phöië cacá hoatå àönå g tònh nguyïnå Thu ã àö. n Sùné saâng cho “Muâa heâ xanh” rûcå lûãa cönë g hiïnë Anh Nguyïnî Minh Triïtë - Bñ thư T.Û Àoanâ , Chu ã tõch T.Û Höiå SVVN trao băng đöiå trưúnã g cho cacá đöiå hònh tònh nguyïnå cêpë thanâ h phöë Ảnh: DÛÚNG TRIÏUÌ Ngayâ 6/7, Thanâ h Àoanâ , Höiå Sinh viïn TP Haâ Nöiå töí chûcá Lï î xuêtë quên Chiïnë dõch Sinh viïn tònh nguyïnå “Muaâ he â xanh” 2024 vúiá chu ã àï:ì Saná g maiä ngonå lûaã “Ba sùné sanâ g”, vúiá sû å tham gia cuaã gênì 2.000 tònh nguyïnå viïn. Dûå chûúng trònh coá anh Nguyïnî Minh Triïtë – Bñ thû T.Û Àoanâ , Chu ã tõch T.Û Höiå SVVN. [ LÛU TRINH ]
Chuã nhêåt 7/7/2024 Phoáng sûå “ÀÖÅC BANà ” CUAà SÖNG TRA KHUÁC Tû â cao nguyïn Àak Tú Rön (Kon Tum) con nûúcá chayã vï ì àõa phênå Quanã g Ngaiä húpå lûu tû â 4 con söng nho ã la â söng Tang, söng Xaâ Lo,â söng Re va â söng Rin chayã qua cacá huyïnå Sún Ha,â Sún Tõnh, Tû Nghôa vaâ TP Quanã g Ngaiä trûúcá khi àö í ra Biïní Àöng, qua Cûaã Àaiå àï í hònh thanâ h nïn donâ g Tra â Khucá . Khöng nhû bao con söng khacá cuönì cuönå àûa nûúcá vï ì xuöi, söng Tra â chayã gêpë khucá uönë lûúnå qua tûnâ g ngonå nuiá , xomá lanâ g. Trûúcá khi nhêpå vaoâ Biïní Àöng, donâ g söng haoâ sanã nayâ khöng quïn àïí laiå hai bú â cuaã no á àiïpå trunâ g nhûnä g caná h àönì g mauâ múä phu â sa. Ngoaiâ viïcå böiì àùpæ thûúnâ g niïn mötå lûúnå g phu â sa rêtë lúná , donâ g söng Traâ conâ dêng tùnå g cho cû dên ven söng nhûnä g sanã vêtå khöng núi naoâ co.á Ào á la â nhûnä g chu á ca á bönë g chó to bùnç g àêuì àuaä co á mötå hûúng võ rêtë riïng. Nhûng coá le ä àùcå biïtå hún ca ã laâ con don, loaiâ haiã sanã “àöcå banã ” cuaã söng Traâ ma â khöng mötå donâ g söng naoâ ú ã miïnì Trung coá àûúcå . Khi nhûnä g trênå lu ä cuöië cunâ g ú ã miïnì Trung vûaâ dûtá thò ào á cunä g laâ thúiâ àiïmí “höiì hûúng” cuaã mötå sö ë loaiâ thuyã sanã ú ã söng Traâ sau nhûnä g trênå cuönì g lûu phaiã ài laná h nanå núi bú â tre göcë ra å àï í traná h tai ûúng bõ nûúcá lu ä cuönë phùng ra biïní . Donâ g söng chútå hiïnì lanâ h nhû chûa tûnâ g biïtë mònh àaä tûnâ g gêy bao thamã canã h suötë mötå muaâ lu ä dû.ä Cunâ g vúiá nhûnä g baiä catá vanâ g ûúm ma â donâ g söng kõp àïí laiå hai bú,â “phênë hûúng” cuaã cacá loaiâ thaoã möcå núi thûúnå g nguönì cunä g àa ä kõp lùnæ g laiå núi cuöië donâ g söng. Àoá laâ nguönì thûcá ùn vö tênå cuaã loaiâ don. Chuná g vuiâ mònh sêu trong catá àïí tênå hûúnã g nhûnä g “sanã vêtå ” ma â donâ g söng àï í laiå núi cuöië nguönì . Chñnh nguönì thûcá ùn àùcå biïtå tû â “phênë hûúng” cuaã cacá loaiâ thaoã möcå núi dayä Trûúnâ g Sún àaä lamâ nïn hûúng võ cuaã con don. Rêtë kho á ly á giaiã vò sao têtë ca ã cacá con söng úã miïnì Trung àïuì co á àùcå àiïmí , möi trûúnâ g sönë g giönë g nhau nhûng ú ã söng Traâ laiå xuêtë hiïnå con don ma â nhûnä g donâ g söng khacá laiå khöng co.á Khi viïtë vï ì donâ g söng Tra,â nha â thú Thanh Thaoã co á cêu thú: “Laâ con don töi úã söng Tra”â … Àuná g la â chó söng Traâ múiá mang trong lonâ g mötå loaiâ nhuyïnî thï í àùcå biïtå nayâ maâ chùnè g núi naoâ co á àûúcå . DÊMÌ MÒNH CAO DON Nhûnä g ngayâ àêuì thaná g 7, dûúiá caiá nùnæ g thiïu àötë cuaã miïnì Trung, úã cuöië donâ g söng Traâ mïnh möng laâ hònh anã h nhûnä g ngûúiâ àanâ öng, àanâ ba â àang hò hucå caoâ don vúiá khuön mùtå khùcæ khö,í da àen samå , àöiå chiïcë noná la á rönå g vanâ h àï í che bútá caiá nùnæ g. Dunå g cu å cuaã mötå ngûúiâ caoâ don gömì mötå caiá nhuiä , hai chiïcë rö,í mötå ghe nhöm vaâ mötå bao taiã nho.ã Ho å thûcá dêyå trûúcá 5h saná g, chuêní bõ cúm nûúcá mang theo vaâ ra söng khi bònh minh chûa loá danå g va â trú ã vï ì nha â lucá chiïuì ta.â Traiã qua gênì nûaã thï ë ky ã “ùn söng ngu ã nûúcá ” cunâ g don, öng Dûúng Nùm Búiâ (60 tuöií tru á xa ä Nghôa Ha,â TP. Quanã g Ngaiä ) cho biïtë , ú ã xû á ven söng nayâ tre ã con lúná lïn nhúâ con don. “Khi conâ nho ã töi àa ä theo cha ài caoâ don. Hïtë lúpá àïnë lúpá , tû â àúiâ nayâ sang àúiâ khacá va â trú ã thanâ h nghï ì “àöcå quyïnì ” cuaã ngûúiâ dên Quanã g Ngaiä . Donâ g söng Traâ nhû bêuì sûaä me å nuöi sönë g biïtë bao thïë hï å ngûúiâ dên mûu sinh bùnç g nghï ì söng nûúcá …”, öng Búiâ traiã lonâ g. Caoâ don la â cöng viïcå kha á nùnå g nhocå , danâ h cho nhûnä g ngûúiâ co á sûcá khoeã tötë , deoã dai. Àïí caoâ don thanâ h thaoå , co á ngûúiâ chó hocå nghï ì vaiâ ngayâ nhûng cunä g co á ngûúiâ co á khi àïnë 2 thaná g. Va â cunä g co á rêtë nhiïuì ngûúiâ bo ã nghï ì ngay tû â me ã caoâ àêuì tiïn vò khöng àuã kiïn nhênî va â sûcá khoeã . “Àï í hocå àûúcå nghï ì caoâ don ngûúiâ nhanh thò tûâ 5 ngayâ àïnë mötå tuênì , ngûúiâ chêmå co á khi àïnë 2 thaná g. Cunä g co á ngûúiâ bo ã nghï ì vò caoâ don àoiâ hoiã tñnh cênì cu,â kiïn nhênî . Nhòn thò àún gianã vêyå ào,á chû á àï í bùtæ àûúcå con don gian nan lùmæ . Ban àêuì töi theo cha ài chúi, riïtë röiì thêyë ghiïnì caiá nghï ì ngêm mònh dûúiá nûúcá nayâ . Mêtë ca ã nùm trúiâ “hocå viïcå ” töi múiá biïtë caoâ don àêyë ”, öng Búiâ cûúiâ noiá . Theo cacá bêcå cao niïn, con don chó ú ã nûúcá lú,å vuiâ thên trong catá , ùn toanâ phênë hûúng núi thûúnå g nguönì theo nûúcá àö í vï ì nïn cunâ g vúiá ca á bönë g, don laâ loaiâ thuyã sanã sacå h nhêtë söng Traâ nayâ . Töi thùcæ mùcæ : “Cunä g cunâ g mötå loaiâ gênì giönë g nhau ma â sao don thò “caoâ ”, hïnë laiå “xucá ”?”. Öng Búiâ giaiã thñch: “Hïnë úã nûúcá ngotå , nùmç trïn canå nïn “xucá ” la â àûúcå , conâ don ú ã nûúcá lú,å nùmç sêu trong catá nïn “caoâ ” thò múiá bùtæ àûúcå no,á thõt don chùcæ , ngotå , thúm vaâ àêmå võ hún hïnë ”. Nhòn àönì g hö ì àa ä chó sang gênì 10h saná g, nhiïtå àö å tùng dênì , öng Nguyïnî Ngocå Thuyã (tru á xa ä Nghôa Ha)â rûaã me ã don cuöië cunâ g, thu gom dunå g cu å caoâ don lïn chiïcë thuyïnì bùnç g nhöm röiì hûúná g muiä vï ì phña bú â nam söng Tra.â Chó vaoâ chiïcë thau àûnå g don, öng Thuyã noiá : “höm nay àûúcå gênì 30 lon, ñt hún moiå höm. Nghï ì nayâ thu nhêpå thò vö chûnâ g lùmæ , co á khi mötå , hai trùm nghòn, coá ngayâ kha á hún thò bönë trùm nghòn”. Lon la â àún võ tñnh cuaã dên chuyïn lamâ nghï ì caoâ don trïn söng Tra.â Cû á àong gênì 4 lon sûaä bo â thò àûúcå khoanã g 1kg don. Thoiá quen lêu nay cuaã dên vunâ g söng nûúcá nayâ khöng goiå ky á ma â la â tñnh bùnç g lon möiî khi noiá àïnë “thanâ h qua”ã sau nhiïuì giúâ ngêm mònh trong nûúcá . “Nùnæ g àïnë mûcá co á thï í camã nhênå nûúcá dûúiá söng noná g dênì lïn. Mùtå trúiâ trutá lûaã trïn àêuì , nûúcá dûúiá söng thò hêmì hêpå theo con nûúcá thuyã triïuì rutá xuönë g. Trïn nùnæ g, dûúiá noná g, rutá quên chûá khöng chõu thêuë ”, öng Thuyã noiá ly á do thu gom dunå g cu å caoâ don ra vï.ì So vúiá cacá nghï ì söng nûúcá khacá , nghï ì nayâ tuy thu nhêpå cao hún nhûng gùpå khöng ñt ruiã ro. Nhiïuì ngûúiâ khi àang caoâ don giêmî phaiã manã h chai vú,ä co á khi bõ chuötå rutá chên, supå xuönë g vunâ g nûúcá xoayá ... Thûúnâ g xuyïn dêmì ngûúiâ dûúiá nûúcá , tay chên cuaã nhûnä g “thú å sùn” don co á mauâ xanh taiá , chi chñt seoå docå ngang lúná nho,ã ky ã niïmå cuaã nhûnä g lênì àunå g phaiã manã h chai vú.ä Àöií laiå nhûnä g vêtë va ã ào á la â rö í don àêyì , nguönì thu chñnh cuaã gia àònh. Xoeâ àöi banâ tay chai sênì , àêyì vïtë seoå , öng Nguyïnî Hoaâ cho biïtë ào á laâ “ky ã niïmå ” cuaã nhûnä g lênì àunå g phaiã me ã chai. Coá khöng ñt ngûúiâ suytá bo ã manå g. Dêuî hiïmí nguy nhûng ngûúiâ dên ú ã ven söng Traâ Khucá quyïtë giû ä nghï ì cha öng àïí laiå . Àöië vúiá chuná g töi nöiî lo lúná nhêtë hiïnå nay la â con don ngayâ mötå ñt dênì . “Moná don àa ä trú ã thanâ h àùcå sanã Quanã g Ngaiä . Mong cho möi trûúnâ g söng nûúcá trong lanâ h àï í con don sinh söi nayã nú,ã àï í giû ä tiïnë g thúm moná don xûá Quanã g bao àúiâ ”, öng Hoaâ noiá . Tûâ con don beá tñ, ngûúâi Quaãng Ngaäi àaä laâm nïn moán ùn nûác tiïëng gêìn xa, in maäi trong têm trñ nhûäng ngûúâi con xa quï vaâ laâm say loâng bao thûåc khaách. Don bêy giúâ thaânh àùåc saãn, duâ khöng laâ cao lûúng, sún haâo haãi võ, maâ laâ moán ngon àêåm àaâ tònh quï. Moán don àûúåc chïë biïën khöng cêìu kyâ, khoá nhêët laâ laâm saåch don cho hïët àêët caát loâng söng vaâ àaäi lêëy ruöåt, röìi cûá thïë thïm gia võ, haânh toãi vaâ ùn vúái baánh traáng laâ coá möåt baát don thanh ngoåt. Moán don nhû àùåc tñnh cuãa ngûúâi àêët Quaãng, khöng cêìu kyâ, khöng àùæt àoã, caái ngon tûå nhiïn àïën tûâ võ ngoåt thanh laå cuãa con don trïn maãnh àêët quï hûúng àaä taåo nïn möåt àùåc saãn, möåt niïìm tûå haâo cuãa êím thûåc Quaãng Ngaäi. n [ NGUYÏNÎ NGOCÅ ] Thúå “sùn” don trïn doâng Traâ Khucá Trïn hanâ h trònh 130km, söng Traâ Khucá (tónh Quanã g Ngaiä ) chayã qua bao thacá ghïnì h röiì hoaâ vaoâ biïní meå núi Cûaã Àaiå . Taiå vunâ g nûúcá mùnå pha ngotå nayâ àa ä sanã sinh ra mötå loaiå nhuyïnî thï í rêtë àùcå biïtå va â “àöcå banã ” ma â khöng mötå donâ g söng naoâ ú ã miïnì Trung coá àûúcå , ào á la â con don. 4 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Moná don àùcå sanã Quanã g Ngaiä ANà H: NN Öng Dûúng Nùm Búiâ co á hanâ g chucå nùm gùnæ bo á vúiá nghï ì caoâ don ANà H: NN Caoâ don trïn söng Traâ Khucá ANà H: BUI THANH TRUNG Dunå g cu å caoâ don ANà H: NN Don vûaâ àûúcå bùtæ lïn
Chuã nhêåt 7/7/2024 5 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ MONÁ QUA  “RÊTË HA  NÖIÅ ” Ngûúiâ banå miïnì Nam khi ra Haâ Nöiå vaoâ muaâ nayâ cû á nhêtë àõnh phaiã nghe lúiâ mötå Tiktoker, muönë töi dênî lïn tênå Quanã g An, Têy Höì àï í mua mêyë böng traâ sen vï ì lamâ qua.â Vaiâ nùm àö í laiå àêy, “traâ böng sen” àaä trú ã thanâ h mötå tû â khoaá noná g bonã g tay trong thõ trûúnâ g qua â tùnå g du lõch taiå Ha â Nöiå . “Chñnh xacá thò àêy laâ mötå danå g tra â ûúpá xöií , giönë g nhû caâ muöië xöií vêyå . Ûu àiïmí cuaã no á la â nhanh, ùn liïnì va â nùng suêtë cao. Ûúpá tra â kiïuí nayâ khöng cênì ky ä thuêtå cao siïu, chó cênì chonå sen haiá súmá , lucá hoa chûa kõp nú,ã tacá h böng ra röiì àö í tra â vaoâ giûaä , sau rùcæ thïm mötå ñt gaoå sen phña trïn röiì dunâ g latå buöcå laiå . Giaiã thñch cho ai chûa biïtë gò vï ì gaoå sen: no á chñnh laâ bö å phênå co á mauâ trùnæ g, nhòn giönë g hatå gaoå , nùmç trïn phênì àêuì cuaã tua sen mauâ vanâ g, la â núi têpå trung nhiïuì hûúng nhêtë , àûúcå vñ nhû tuiá thúm cuaã böng hoa sen. Cunä g coá cacá h lamâ cêuì ky â hún mötå chutá , tûcá la â mang traâ ra tênå àêmì , tacá h böng hoa múiá he á miïnå g saoá (chûa núã hùnè ), àöí tra,â gaoå , chupå thïm mötå lúpá la á sen ngoaiâ hoa röiì buöcå laiå , höm sau múiá ra haiá , tra â se ä àêmå võ hún”, chõ Oanh, mötå ngûúiâ lamâ tra â hoa sen chia se.ã Miïnì Bùcæ giú â co á nhiïuì vunâ g trönì g sen va â lamâ tra â sen nhû Thaiá Bònh, Ninh Bònh, Haâ Nam… nhûng traâ sen Têy Hö ì vênî àûúcå ûa chuönå g hún ca.ã Tûúng truyïnì lõch sûã tra â sen Ha â Nöiå bùtæ nguönì tû â thúiâ nha â Ly,á gùnæ liïnì vúiá truyïnì thuyïtë vua Ly á Thaiá Tö í daoå chúi trïn Hö ì Têy, ngûiã thêyë hûúng thúm thoang thoanã g cuaã hoa sen vaâ nayã ra y á tûúnã g ûúpá tra â vúiá hoa sen. Tûâ ào,á tra â sen trú ã thanâ h thûcá uönë g àûúcå yïu thñch cuaã cacá tênì g lúpá quy á töcå va â dênì phö í biïnë rönå g raiä trong dên gian. “Sú ã dô tra â sen Têy Höì àûúcå ûa chuönå g vò giönë g sen dunâ g àï í ûúpá traâ àïuì la â sen Bacá h Diïpå (trùm caná h) mauâ phútá hönì g, co á hûúng thúm tinh tï,ë võ ngotå thanh coá thï í kïtë húpå àï í lamâ tùng võ ngotå tû å nhiïn cuaã tra,â taoå nïn sû å cên bùnç g haiâ hoaâ trong hûúng võ. Böng sen dunâ g àï í ûúpá tra â phaiã haiá tû â saná g súmá (lucá 4-5h), khi mùtå trúiâ chûa lïn, hoa conâ àang àöå hamâ tiïuë , conâ ngêmå àu ã sûúng gioá cuaã àêtë trúiâ , lanâ hûúng conâ àûúcå phong kñn, lucá nayâ ûúpá tra â la â àepå nhêtë ”, chõ Oanh cho biïtë thïm. Mötå àùcå àiïmí hiïmë co á nûaä , têtë caã cacá loaiå tra â sen hiïnå co á ú ã Ha â Nöiå , kï í ca ã tra â böng sen vênî àïuì àûúcå ûúpá hoanâ toanâ thu ã cöng. Àiïuì nayâ khiïnë cho nhûnä g du khacá h thñch nhõp chêmå raiä , “khöng vöiå àûúcå àêu” cuaã Ha â Nöiå bõ thu hutá va â haoâ hûná g chia seã trïn khùpæ cacá nïnì tanã g manå g xa ä höiå . Tra â böng sen ûúpá xöií àûúcå baná theo böng (trung bònh 60.000 - 90.000à/ böng), hutá chên khöng, möiî tuiá mötå böng, kemâ ma ä QR àï í truy xuêtë nguönì göcë . Vaoâ àuná g muaâ sen thò ûúpá àútå naoâ baná àútå àêyë . Hïtë muaâ sen, traâ àûúcå baoã quanã trong tuã àöng chuyïn dunå g àï í àamã baoã co á thï í cung cêpë quanh nùm cho khacá h dunâ g. Vúiá khacá h hanâ g muönë gûiã tra â ài xa, ngûúiâ ta se ä cho tra â vaoâ höpå xöpë , ûúpá àa á khö cöng nghiïpå àï í baoã quanã . Nhûnä g tra â nayâ giönë g nhû àöì àöng lanå h, phaiã trûä trong ngùn àa,á nïuë muönë àï í lêu, hoùcå ngùn matá tu ã lanå h, nïuë dunâ g ngay. Möiî böng sen coá thï í pha mötå êmë tra,â hoanâ canã h ñt ngûúiâ , thò nûaã böng sen laâ àu.ã Nghï ì ûúpá tra â sen Têy Höì co á lõch sû ã lêu àúiâ , hiïnå nay àang àûúcå khoanã g 30 gia àònh úã phûúnâ g Quanã g An, quênå Têy Hö ì lûu giû,ä cha truyïnì con nöië . Öng Ngö Vùn Xiïm (78 tuöií ) lamâ nghï ì ûúpá tra â sen nhiïuì nùm cho biïtë , hiïnå sen ca ã vunâ g Têy Höì hêuì nhû chó dunâ g àï í ûúpá tra â va â baná cho ngûúiâ ta cùmæ chû á dên vunâ g nayâ khöng trönì g sen àï í lêyë hatå nhû ú ã Huï.ë Mêyë nùm nay, nghïì lamâ tra â sen àöng khacá h trú ã laiå , diïnå tñch trönì g sen cunä g àûúcå múã rönå g, co á thï í noiá tra â sen vênî la â mötå thû á “thúiâ trên” (thûcå phêmí quy á trong tûnâ g muaâ ) nuöi sönë g nhiïuì gia àònh. “Nhiïuì ngûúiâ ú ã xa àûúcå banå be â tùnå g tra â böng sen Têy Höì uönë g thêyë thñch nïn goiå àùtå hanâ g rêtë nhiïuì . Tû â sau àaiå dõch COVID, khi viïcå ship hanâ g trú ã nïn phö í biïnë va â dï î danâ g, sö ë lûúnå g tra â chuná g töi baná online gênì nhû cao xêpë xó baná trûcå tiïpë . Khacá h miïnì Nam, khacá h nûúcá ngoaiâ rêtë thñch loaiå qua â nayâ . Ho å baoã no á vûaâ tao nha,ä vûaâ gonå nhe,å vûaâ khöng quaá àùtæ , ma â nhûnä g ngûúiâ gia â xa quï, möiî lênì uönë g tra â sen thò laiå baoã nhû uönë g ca ã mötå thúiâ xûa cu”ä , chõ Oanh vui miïnå g kï.í THIÏN CÖÍ ÀÏ Å NHÊTË TRA Trong thõ trûúnâ g tra â sen ú ã Ha â Nöiå , ngûúiâ duy nhêtë co á tïn gùnæ vúiá thû á àöì uönë g nayâ la â öng Vu ä Anh Tuênë , dên yïu tra â vênî goiå öng la â Tuênë che.â Cûaã hanâ g cuaã Tuênë che â cunä g chó coá mötå àõa chó duy nhêtë ú ã phö ë Hanâ g Muöië . “Töi khöng àùtå àaiå ly á ú ã bêtë cû á àêu du â nhiïuì ngûúiâ múiâ chaoâ . Giú â hanâ g gia,ã hanâ g nhaiá nhiïuì qua,á töi ma â ham sanã lûúnå g la â mêtë khacá h ngay”, öng Tuênë cho biïtë . Nghï ì lamâ tra â ûúpá hoa co á tû â thúiâ me å Tuênë che.â Öng con trai lucá àêuì giayä nhû àóa phaiã vöi, khöng thñch caiá nghï ì tó mêní , sau bená duyïn khi naoâ khöng biïtë . Tiïu chuêní àêuì tiïn cuaã tra â Tuênë la â sacå h. Àï í co á mötå nguönì tra â an toanâ , öng Tuênë baoã phaiã àêuì tû tû â göcë , bao thêuì ca ã àöiì tra â ú ã Àaiå Tû,â Thaiá Nguyïn. Tûâ hún chucå nùm trûúcá , öng Tuênë àa ä bo ã tiïnì mua giönë g, àêuì tû nha â xûúnã g va â nguönì nûúcá tûúiá cho nöng dên. “Cêy cheâ (tra)â thûúnâ g khöng sêu, khöng cùnç nïuë àu ã nûúcá tûúiá ”, öng tiïtë lö.å Àïnë ky â thu hoacå h, öng bao toanâ bö å àêuì ra. Nha â Tuênë che â nöií tiïnë g ú ã hai loaiå tra â ûúpá : sen vaâ nhaiâ . Muaâ sen, saná g naoâ lucá mùtå trúiâ lïn Tuênë che â cunä g àïuì àùnå co á mùtå ú ã àêmì sen Hö ì Têy. Gênì nûaã diïnå tñch àêmì sen hûúng úã àêy do öng lamâ chu.ã Khöng thiïuë ngûúiâ lamâ , nhûng öng Tuênë vênî thñch trûcå tiïpë ngöiì chonå tûnâ g böng sen vûaâ chúmá nú,ã bo ã khöng thûúng tiïcë sen cêm. Tacá h gaoå , sanâ g gaoå , röiì goiá ghemá ky ä lûúnä g trong laá sen tûúi àïí vï ì la â kõp chï ë biïnë ngay. Öng Tuênë giaiã thñch: Sen haiá vï,ì phaiã tacá h gaoå ngay, àïí lêu hún, gaoå dai khöng docá , phaiã miïtë manå h múiá ra. Giönë g gaoå sen, chó trêyì xûúcá tñ xñu cunä g giamã muiâ . Trung bònh, mötå cên tra â thanâ h phêmí cênì àïnë 1.200 böng hoa àï í ûúpá . Mötå me ã tra â phaiã ûúpá ài ûúpá laiå 7-8 lênì . Mötå lúpá tra,â mötå lúpá gaoå sen sao cho hûúng sen thêmë sêu tûnâ g ke ä la.á Saná g súmá , xung quanh àêmì sen àa ä ngêpå ca ã àönë g caná h sen hönì g, trúã thanâ h trûúnâ g quay bêtë àùcæ dô cho nhûnä g ngûúiâ thñch chupå anã h àïnë taoå daná g, check in. Böng sen sau khi lêyë gaoå chó co á thï í tênå dunå g phênì tua vanâ g, dunâ g phúi khö coá thï í àem baná cho hanâ g thuöcë Bùcæ . Nhûnä g goiá gaoå sen theo öng Tuênë tû â àêmì vï ì nha â lêpå tûcá àûúcå chï ë biïnë . Khi ào,á ngay caã trúiâ noná g 40 àö å C cunä g khöng àûúcå bêtå quatå . Vú å chönì g têtë bêtå cên cên, rùcæ rùcæ àï í kõp chiïuì conâ rang sêyë . Va â caiá viïcå rang sêyë nayâ öng Tuênë cû á phaiã trûcå tiïpë àunå g tay vaoâ thò múiá yïn têm. Ronâ g ra ä gênì thaná g trúiâ , ûúpá ài sao laiå múiá àûúcå mötå me ã tra â sen. Traâ sen khö ûúpá truyïnì thönë g kiïuí nayâ lûu hûúng rêtë lêu, laâ thû á ma â nhûnä g böng traâ ûúpá xöií khöng saná h àûúcå . Va â vò cöng phu lamâ vêyå , gia á thanâ h lïn túiá 7-10 triïuå àönì g mötå cên vênî khöng coá àu ã hanâ g àï í baná . Mötå àõa chó sanã xuêtë va â baná tra â sen truyïnì thönë g nöií tiïnë g nûaä ú ã Ha â Nöiå la â nha â cu å Nguyïnî Thõ Dênì ú ã Tö Ngocå Vên. Cu å Dênì nùm nay 101 tuöií , tû â 9 tuöií àa ä theo me å baná sen àï í ûúpá tra,â röiì ganá h sen ài qua hai cuöcå khaná g chiïnë . Muaâ sen nùm nay, duâ mùtæ khöng conâ thêyë ro,ä cu å vênî thñch ngöiì cunâ g con chauá tacá h gaoå sen. Con gaiá cu å Dênì la â ba â Ngö Thõ Thên, ngûúiâ duy nhêtë hocå àûúcå chên truyïnì ûúpá traâ sen cuaã me,å hiïnå àang giûä nghï ì nhû giû ä mötå thû á “baoã vêtå gia truyïnì ” búiã theo ba â Thên thò coá dï î àêu ma â trong bao nhiïu thûá tra â trïn khùpæ manã h àêtë hònh chûä S nayâ , ngûúiâ ta laiå goiå tra â sen Têy Hö ì la â “thiïn cöí àï å nhêtë tra”â . n Tra â sen Ha â Nöiå bêy giúâ coá àïnë ba bayã biïnë thï,í ngoaiâ tra â ûúpá truyïnì thönë g “giaá nha â giauâ ” conâ co á tra â böng sen ûúpá xöií , tra â hoa sêyë lanå h gia á bònh dên hún, húpå lamâ qua â du lõch cho moiå àöië tûúnå g. Nghï ì lamâ tra â sen sau nhiïuì nùm co cumå , giúâ laiå àûúcå dõp nú ã rö.å [ HA Å ÀAN ] Nhú á mang mötå böng traâ sen lamâ qua!â Sen hamâ tiïuë thï ë nayâ múiá àu ã tiïu chuêní àï í ûúpá traâ Cu å Nguyïnî Thõ Dênì , 101 tuöií co á thêm niïn lamâ tra â sen tû â nùm 9 tuöií Mötå lúpá gaoå sen, mötå lúpá tra,â ûúpá ài sao laiå 7-8 lênì múiá àûúcå mötå me ã tra â sen Vúiá nhûnä g gia á trõ vùn hoaá àöcå àaoá cuaã mònh, nghïì ûúpá tra â sen Têy Höì se ä àûúcå àoná nhênå Di sanã vùn hoaá phi vêtå thï í cêpë quöcë gia vaoâ thaná g 7 nayâ . Pho á Chu ã tõch UBND quênå Têy Hö ì Nguyïnî Thanh Tõnh cho biïtë , hiïnå àa ä co á àï ì aná khöi phucå , phatá triïní trönì g cêy sen taiå mötå söë hö ì nho ã khu vûcå Hö ì Têy nhùmç gòn giû,ä cung cêpë nguönì nguyïn liïuå phucå vu å sanã xuêtë tra â sen. Xaä höåi Ûúpá tra â böng sen
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==