Tờ tiền 100 đồng được in ấn năm 1991 có mệnh giá thấp nhất trong hệ thống tiền tệ đang lưu hành tại Việt Nam. Tuy nhiên, những năm qua, loại tiền 100 đồng gần như rất ít được người dân sử dụng khiến không ít người trẻ tuổi thậm chí không biết có sự tồn tại của đồng tiền này trong hệ thống tiền tệ.
Diệp Phước, sinh viên một trường đại học cho biết, từ lúc sinh ra đến giờ, cậu vẫn chưa thấy được tờ 100 đồng. "Sau vụ việc đòi thối tờ 100 đồng tại trạm thu phí BOT Cai Lậy, tôi mới biết là Việt Nam vẫn đang có tờ 100 đồng có giá trị thanh toán", Phước chia sẻ.
Do mức độ lưu thông thấp nên hiện giờ ngoài thị trường rất ít tờ tiền mệnh giá này. Vì vậy, việc tìm kiếm hay muốn sở hữu đồng 100 đồng cũng không dễ dàng. Anh Nam, một nhân viên công nghệ tại quận 10, TP HCM cho biết, anh muốn tìm tờ 100 đồng để đưa vào bộ sưu tầm tiền, nhưng đến một số ngân hàng thương mại không thể đổi được vì các nhân viên cho biết từ lâu nhu cầu sử dụng đồng tiền này trong giao dịch đã không còn nên ngân hàng không có sẵn.
“Không phải năm nay mà từ nhiều năm trước đã không có tiền 100 đồng để đổi. Thậm chí, nhiều người muốn đổi tiền mệnh giá từ 500 đồng, đến 1.000 đồng để dùng lễ chùa dịp Tết nguyên đán cũng khó có thể đáp ứng được, huống chi tờ 100 đồng", chị Mai, nhân viên chi nhánh một ngân hàng thương mại nói và cho biết, do lượng tiền mệnh giá nhỏ những năm gần đây rất ít được Ngân hàng Nhà nước in mới.
Do sự khan hiếm của các loại tiền mệnh giá nhỏ, đặc biệt là tờ 100 đồng nên không ít điểm thu đổi tiền lẻ đã đẩy mức phí đổi tiền khá cao, có nơi lên cao gấp hàng trăm lần.
Theo đó, một shop chuyên mua bán tiền lẻ trên mạng và có địa chỉ tại Hà Nội rao bán mỗi tờ tiền giấy mệnh giá 100 đồng lên tới 20.000 đồng. Chủ đầu mối đổi tiền lẻ này cho biết, tiền lẻ, đặc biệt là tờ 100 đồng hiện nay không có nhiều, chủ yếu chỉ xuất hiện rất ít vào các dịp Tết, khi người dân đi lễ chùa, được các điểm đổi tiền nhỏ lẻ bán với giá "cắt cổ".
Hiện tại, anh chỉ đổi tiền mệnh giá từ 200 đồng trở lên là chủ yếu, với mức phí đổi dao động từ 80-100% với tiền mệnh giá dưới 1.000 đồng và 10-20% với tiền lẻ mệnh giá dưới 10.000 đồng. Còn tiền 100 đồng thì lâu lâu mới có một ít và được đổi với mức 20.000 đồng mỗi tờ.
Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Tiền Giang, bà Nguyễn Thị Đậm khẳng định, các loại tiền mệnh giá nhỏ 100, 200 đồng vẫn đang được cung ứng đầy đủ cho nền kinh tế. Nếu doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu về loại tiền, mệnh giá nào thì cứ đề nghị ngân hàng thương mại cung ứng. Nếu ngân hàng thương mại không có thì yêu cầu Ngân hàng Nhà nước cung ứng.
Tuy nhiên, bà Đậm cũng chia sẻ thêm, thực tế thời gian qua, mức độ lưu thông các loại tiền mệnh giá nhỏ, đặc biệt là 100 đồng rất thấp. Vì nhu cầu về loại tiền 100 đồng tăng cao đột biến, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Tiền Giang đã làm văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước Trung ương xin điều tiết thêm lượng tiền mệnh giá này về để đáp ứng nhu cầu tại địa phương.
Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước TP HCM, ông Nguyễn Hoàng Minh cũng nhìn nhận, thời gian qua, trên địa bàn thành phố, mức độ lưu thông của các loại tiền lẻ mệnh giá nhỏ 100, 200 đồng khá thấp vì người dân ít sử dụng.
Ngày 30/11, khi cho xe qua trạm thu phí BOT Cai Lậy - Tiền Giang, các tài xế tiếp tục trả tiền lẻ, đưa 25.100 đồng để mua vé 25.000 đồng và cương quyết đòi nhân viên trạm thu phí trả lại đúng 100 đồng. Sau thời gian đôi co vì không có tiền 100 đồng thối cho tài xế, nhân viên thu phí trạm này đành phải đóng cửa, bỏ chốt ra ngoài.
Hiện nay, cơ cấu tiền đồng của Việt Nam có 12 loại mệnh giá: 500.000 đồng, 200.000 đồng, 100.000 đồng, 50.000 đồng, 20.000 đồng, 10.000 đồng, 5.000 đồng, 2.000 đồng, 1.000 đồng, 500 đồng, 200 đồng và 100 đồng.
Tờ mệnh giá 100 đồng được phát hành năm 1991 với kích thước 120mm x 59mm, in bằng giấy cotton, là mệnh giá nhỏ nhất vẫn còn giá trị lưu hành hiện tại, nhưng ít được sử dụng nhất.