Ngày 2/3, Bệnh viện Đa khoa Bảo Thắng (Lào Cai) tiếp nhận một ca sản phụ nhập viện trong tình trạng huyết động ổn, tầng sinh môn phù nề nhiều máu, đầu thai nhi thập thò ở âm hộ do sản phụ tự sinh tại nhà, được mẹ chồng đỡ đẻ nhưng do sinh khó, mẹ chồng không biết xử lý nên dùng dao rạch bộ phận sinh dục của sản phụ dẫn tới việc thai nhi bị rách da đầu. Rất may, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Bảo Thắng đã đỡ đẻ thành công cho sản phụ. Cháu bé sau sinh có một vết xước trên da đầu nhưng đã được khâu phục hồi và đã xuất viện ngày 7/3.
Đầu tháng 3 vừa qua, trên mạng Facebook xuất hiện thông tin, hình ảnh về một sản phụ tại Hưng Yên tự sinh con tại nhà, không cần sự giúp đỡ của bác sĩ. Thông tin cũng cho biết sau sinh, cháu bé không được cắt rốn mà để da kề da liên tục trong 4 giờ. Đến ngày thứ 6, rốn của trẻ tự rụng. Trước đó, trong quá trình mang thai, sản phụ ăn chay. Thông tin này sau đó khiến rất nhiều người quan tâm, bàn luận.
Tháng 4/2017, sản phụ người dân tộc Ma Kong ở xã Thượng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, chuyển dạ vào ban đêm, nhà xa trạm y tế nên người nhà để tự sinh tại nhà. Trong quá trình chuyển dạ, thấy đầu bé lồi ra nhưng sản phụ không rặn sinh được mẹ sản phụ đã dùng tay bóp vào đầu trẻ kéo mạnh ra ngoài.
Sau sinh, trẻ được đưa vào bệnh viện cấp ứu do khó thở, bỏ bú, nhiễm trùng sơ sinh nặng, vết thương vùng đỉnh đầu rỉ máu. Các bác sĩ tiến hành chụp X-quang và phát hiện một mảnh xương vùng đỉnh phải của bé kích thước khoảng 1,5x1 cm đã bị tiêu xương nên tiến hành khâu vết thương. Trước đó, sản phụ này cũng 2 lần sinh con tại nhà.
Phải có sự giám sát của bác sĩ
Trước những sự việc đáng tiếc này, Bộ Y tế cũng đã ra văn bản khuyến cáo sản phụ không được sinh đẻ tại nhà. Theo Bộ Y tế, mặc dù sinh đẻ là một quá trình sinh lý bình thường nhưng khi mang thai, sinh đẻ, người phụ nữ phải đến cơ sở y tế để được quản lý thai, chăm sóc thai nghén, đỡ đẻ và chăm sóc mẹ và con sau đẻ đúng theo quy trình chuyên môn.
TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, chuyên gia sản khoa đầu ngành khuyến cáo việc sinh đẻ tại nhà có thể dẫn đến những nguy cơ, tai biến trầm trọng như băng huyết, vỡ tử cung, nhiễm trùng, mất tim thai, uốn ván sơ sinh, thậm chí tử vong mẹ và con…
TS Vũ Bá Quyết, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản T.Ư bày tỏ quan điểm không đồng tình với quan điểm thuận theo tự nhiên là phải sinh con ở nhà. Theo TS Quyết, trước đây, khi điều kiện còn nhiều khó khăn, phụ nữ thường tự sinh con tại nhà nhưng tỷ lệ chết mẹ, chết con rất cao. Vì thế ông bà thời xưa mới có câu “chửa cửa mả”.
Để giảm tỷ lệ này, trong những năm qua, ngành sản khoa đã phấn đấu giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ trẻ em bằng cách giám sát, chăm sóc quá trình từ khi mang thai, khám thai định kỳ, rồi sau lúc đẻ tiêm phòng uốn ván sơ sinh. TS Vũ Bá Quyết cho rằng, không phải đẻ ở nhà mới thuận theo tự nhiên mà khi sản phụ đến viện, việc sinh nở cũng luôn được bác sĩ tuân theo tự nhiên. Đó là để cho người mẹ đủ ngày, đủ tháng, khi có chuyển dạ thì theo dõi đẻ thường.
Theo các chuyên gia sản khoa, thuận tự nhiên có tính chất khoa học là sau khi em bé đẻ xong cho ấp da kề da, bú mẹ ngay, cắt rốn chậm. Chỉ với những ca thai khó như thai to, thai ngược, mẹ có bệnh lý… bác sĩ mới có can thiệp phẫu thuật để giảm nguy cơ cho cả mẹ, cả con.
Bộ Y tế đề nghị các Sở Y tế tỉnh, thành phố thông tin, quán triệt đến các đơn vị trực thuộc có liên quan đến chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em tăng cường công tác quản lý thai, chăm sóc thai nghén, đỡ đẻ, chăm sóc sau sinh tại các địa phương, đặc biệt là tuyến cơ sở, nhằm hạn chế tối đa tình trạng đẻ tại nhà, tự đỡ đẻ.
Đồng thời, đẩy mạnh công tác giáo dục, truyền thông, tuyên truyền vận động người dân tại địa phương đi khám thai và sinh đẻ tại cơ sở y tế, đặc biệt, tránh những hành vi có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của bà mẹ và em bé...
