Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Anthony Blinken khẳng định như vậy trong bài nói chuyện sáng 21/4 tại ĐH KHXHNV Hà Nội.
Trả lời câu hỏi của sinh viên về tương lai của chiến lược tái cân bằng sang châu Á mà Tổng thống Obama đang theo đuổi sẽ ra sao sau khi Mỹ có lãnh đạo mới, ông Blinken nói rằng, các ứng viên tổng thống thường đưa ra những cách tiếp cận khác nhau trong quá trình vận động bầu cử.
Nhưng điều quan trọng là làm thế nào để thúc đẩy các lợi ích của Mỹ i và thúc đẩy những giá trị chung của mình trên thế giới. Vì thế, dù sẽ có thay đổi sau khi Mỹ có tổng thống mới nhưng vẫn có những điểm rất nhất quán trong chính sách đối ngoại.
“Chúng ta vẫn sẽ thấy sự hợp tác của Mỹ với khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẽ vẫn tiếp tục, bởi vì chúng tôi có lợi ích ở đây. Và tổng thống kế nhiệm sẽ tiếp tục những điều đó, ông Blinken nói.
Nhắc đến việc Trung Quốc đang bồi đắp đảo trên biển Đông, làm dấy lên nhiều câu hỏi về ý đồ của họ trên biển Đông, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ tái khẳng định Washington rất quan tâm đến cách thức các bên liên quan trên biển Đông giải quyết yêu sách của họ như thế nào.
Tòa trọng tài thường trực quốc tế sẽ sớm đưa ra phán quyết cho vụ kiện Trung Quốc do Philippines đưa lên. Mỹ mong muốn những tranh chấp như vậy được giải quyết thông qua luật pháp quốc tế, các biện pháp ngoại giao chứ không phải cách đơn phương, ông Blinken nói.
Thứ trưởng Blinken tái khẳng định Mỹ hoan nghênh sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc, nhưng một quốc gia hùng mạnh cũng phải thực hiện trách nhiệm của mình, phải là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Ông Blinken nói rằng, sau Thế chiến 2, Mỹ nổi lên thành siêu cường trên thế giới và lãnh đạo Mỹ khi đó phải nghĩ xem sẽ dùng sức mạnh của mình trên thế giới như thế nào. Họ xác định cần cần phải xây dựng những quy tắc, những chuẩn mực và hệ thống luật pháp quốc tế, các thể chế quốc tế để tất cả các nước thực hiện các nghĩa vụ của mình.
Thứ trưởng Mỹ cho rằng Mỹ đã tuân thủ các nguyên tắc, chuẩn mực như bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, và các quốc gia trên thế giới cũng phải như vậy. Khi một quốc gia trỗi dậy sẽ có nhiều quốc gia lo sợ. Họ có thể phối hợp với nhau để ngăn chặn sự trỗi dậy của cường quốc kia. Cường quốc trỗi dậy có thể ứng xử trái ngược với những chuẩn mực hiện có, sẽ tận dụng ưu thế riêng để đạt được lợi ích cho riêng mình.
“Chúng tôi hy vọng Trung Quốc cũng thực hiện nghĩa vụ của mình như vậy, bằng cách tuân thủ những chuẩn mực, quy tắc, luật pháp quốc tế để trỗi dậy hòa bình, để không có hành động hiếu chiến, tôn trọng quyền tự do hàng hải, hàng không và hành xử phù hợp với luật pháp quốc tế, các quy tắc và chuẩn mực”, ông Blinken nói.
Thứ trưởng Mỹ cho rằng, nếu Trung Quốc làm như vậy, sự trỗi dậy của họ sẽ được các quốc gia hoan nghênh. Nếu Trung Quốc lựa chọn con đường khác, không tuân thủ các thể chế, quy tắc thì nhiều nước sẽ quay lưng lại với Trung Quốc.
Mỹ sẽ mở rộng hiện diện quân sự ở khu vực
“Mỹ cũng bảo vệ lợi ích của mình và hỗ trợ các đồng minh và đối tác của chúng tôi trong khu vực. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện quyền tự do hàng hải, hàng không của mình ở bất kỳ nơi nào luật quốc tế cho phép. Tầm nhìn của chúng tôi đối với khu vực rất rõ ràng. Chúng tôi muốn những tranh chấp phải được giải quyết công khai, minh bạch”, ông Blinken khẳng định.
Trả lời câu hỏi liệu Mỹ có sẽ tiếp tục duy trì can dự vào châu Á – Thái Bình Dương, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ cho biết, Mỹ sẽ không chỉ duy trì và còn tăng cường hợp tác như vậy và đẩy mạnh hơn nữa các mối quan hệ hợp tác với các đối tác truyền thống và đồng minh trong khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines, đồng thời sẽ phối hợp với các đối tác đang nổi lên như Việt Nam.
Mỹ cũng sẽ đẩy mạnh các thể chế đang tồn tại ở châu Á – Thái Bình Dương và xây dựng các thể chế mới. Những thể chế như ASEAN, APEC, Hội nghị thượng đỉnh Đông Á tạo cơ hội để chúng ta đối thoại, trao đổi với nhau, hành động cùng nhau.
“Chúng tôi cũng mở rộng hiện diện quân sự trong khu vực, vì đây chính là cơ sở để đảm bảo an ninh, ổn định trong khu vực này, để thúc đẩy tăng trưởng, phát triển của khu vực”, ông Blinken nói, đồng thời khẳng định Washington vẫn sẽ tiếp tục làm sâu sắc quan hệ với Trung Quốc trong ác lĩnh vực như biến đổi khí hậu, vấn đề hạt nhân của Iran.
Nói về quan hệ Việt – Mỹ, ông Blinken cho rằng hai nước ngày càng gần gũi hơn trong nhiều lĩnh vực hợp tác, bao gồm an ninh hàng hải, cứu hộ cứu nạn, hỗ trợ trang bị cho cảnh sát biển Việt Nam để phòng chống tội phạm xuyên biên giới và bảo đảm an ninh hàng hải, giúp Việt Nam có thể đóng góp vào an ninh và ổn định khu vực.
Ông cho rằng chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào tháng 5 tới sẽ chứng minh thêm về mối quan hệ giữa 2 nước.