Bỏ đi 68 triệu chứng minh thư cũ
Các ĐB đồng tình với việc xây dựng Luật Căn cước công dân, đặc biệt là làm thế nào hướng tới người công dân không phải mang trong mình nhiều giấy tờ, nhiều thẻ khác nhau.
Tuy nhiên, để tiếp tục hoàn thiện, cần điều chỉnh, cân nhắc một số nội dung cho phù hợp, đặc biệt tránh lãng phí không cần thiết do tác động của luật gây ra.
Theo ĐB Phạm Trọng Nhân (Bình Dương), trong khi Quốc hội đang cho ý kiến về dự án Luật Căn cước, có địa phương đã triển khai cấp mẫu chứng minh nhân dân mới 12 số. Cơ quan soạn thảo cũng dự kiến mã hóa dữ liệu gán chức năng định danh cho 12 số này với mục tiêu không trùng lắp, không chạm số trong 500 năm, nhưng cách tiếp cận này có thể chưa ổn.
Với 9 số của chứng minh thư hiện nay, chỉ đơn giản là hợp nhất lại ở các địa phương chúng ta sẽ có gần 1 tỷ đầu số. Trong khi đó, theo Tờ trình của Chính phủ hiện chỉ mới cấp hơn 68 triệu. Với tốc độ tăng dân số hiện nay, kho số này chí ít cũng dùng được hơn 400 năm.
Vì vậy, Quốc hội cần phải nghe một lời giải trình mang tính khoa học, thuyết phục hơn. Bởi riêng về mặt kỹ thuật, việc tăng từ 9 lên 12 số phải tốn tài nguyên lưu trữ, làm chậm tốc độ truyền dẫn và xử lý dữ liệu.
“Về mặt xã hội, sự thay đổi này sẽ tạo ra một sự xáo trộn, lãng phí vô cùng lớn. Bỏ đi 68 triệu chứng minh thư cũ với những mối quan hệ đã thiết lập chằng chịt, lan tỏa trong toàn xã hội là việc làm cần được cân nhắc”, ông Nhân phân tích. Theo ông, nên “dừng cấp chứng minh nhân dân 12 số và hợp nhất toàn quốc kho chứng minh nhân dân 9 số hiện nay”.
Đẻ thêm thủ tục
Một số ĐB còn cho rằng quy định tại Dự thảo cấp thẻ căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi là không cần thiết và lãng phí. ĐB Đặng Thị Kim Liên (Yên Bái) nói, trẻ dưới 14 tuổi đặc điểm nhận dạng chưa ổn định, chưa phải chịu trách nhiệm về hình sự và trong các giao dịch cũng cần có cha mẹ, người giám hộ làm đại diện.
 |
ĐB Phạm Trọng Nhân
“Bỏ đi 68 triệu chứng minh thư cũ với những mối quan hệ đã thiết lập chằng chịt, lan tỏa trong toàn xã hội là việc làm cần được cân nhắc”.
ĐB Phạm Trọng Nhân
Điều 3 Dự thảo quy định, thẻ căn cước công dân là thẻ định dạng riêng cho công dân; trong đó 2 yếu tố định dạng bên ngoài là hình ảnh và vân tay là căn bản nhưng lại không được ghi vào thẻ căn cước cho trẻ dưới 14 tuổi; như vậy chưa tạo sự thống nhất cho Dự thảo luật và gây phiền hà cho dân.
“Việc cấp thẻ căn cước cho công dân khi sinh ra là thêm thủ tục cho công dân, tạo sự tốn kém không cần thiết. Dự thảo luật quy định đủ 14 tuổi thì đổi cấp lại thẻ, bổ sung định dạng bằng hình ảnh và vân tay. Với những lý do nêu trên cho thấy thẻ căn cước công dân cấp cho trẻ dưới 14 tuổi không đảm bảo phân biệt với người khác, vậy mục đích cấp thẻ căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi là gì?”, ĐB Liên nhận xét.
Lãng phí chồng lãng phí
Tán thành với một số quy định của dự thảo nhưng ĐB Đỗ Trọng Niễn (Bình Thuận) băn khoăn “liệu thẻ căn cước công dân có thể thay thế giấy khai sinh được không, tính khả thi của vấn đề này đến đâu?”. Theo ĐB Niễn, loại giấy tờ cần thiết nhất ở độ tuổi dưới 15 là giấy khai sinh, hiện nay thẻ căn cước công dân chưa quy định được.
“Vậy cấp thẻ căn cước công dân cho người dưới 15 tuổi để làm gì, nhất là đối với trẻ sơ sinh và các cháu ở bậc mẫu giáo, bậc tiểu học. Có hợp lý hay không khi chúng ta bỏ ra một số tiền không hề nhỏ làm khoảng trên 21 triệu thẻ căn cước công dân cho người dưới 15 tuổi, chiếm 24% dân số để cất giữ, không quan hệ giao dịch gì phổ biến”, ông Niễn phân tích. ĐB Niễn kết luận, cái mới, cái tiến bộ, chúng ta hoan nghênh và ủng hộ nhiệt tình nhưng sự hợp lý, việc tiết kiệm, sự lãng phí cũng cần phải được tính.
“Đề nghị chỉ cấp thẻ căn cước công dân cho người đủ 14 tuổi trở lên như quy định hiện hành”, ĐB Niễn kiến nghị.
Không đồng tình đổi tên gọi chứng minh nhân dân thành căn cước nhân dân, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) nói rằng, Quốc hội bấm nút đồng tình để thông qua thì rất đơn giản, nhưng hệ lụy kéo theo rất phức tạp.
Ví dụ, tất cả các bộ, ban, ngành phải thay đổi toàn bộ hồ sơ, lý lịch và những giấy tờ chúng ta đã in sẵn để thay từ chứng minh nhân dân thành căn cước nhân dân sẽ rất tốn kém. Chưa nói đến các văn bản giấy tờ rồi đây trong lưu trữ lẫn lộn, trùng lắp, có hồ sơ thì chứng minh nhân dân, có hồ sơ thì căn cước nhân dân, rất phức tạp trong quá trình quản lý.
