Thanh toán “một chạm” bứt phá, dẫn dắt dịch chuyển số tại Việt Nam
Sáng 7/10, Hội thảo “Một chạm vạn niềm tin - Kiến tạo tương lai thanh toán số” được Báo Tiền Phong và Công ty CP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) đồng tổ chức dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Chia sẻ tại hội thảo ông Trần Văn Thành - Phó Trưởng Phòng Phát triển Kênh số và Đối tác Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) - khẳng định thanh toán “một chạm" đang dần bứt phá, dẫn dắt dịch chuyển số tại Việt Nam.
Ông Trần Văn Thành - Phó Trưởng Phòng Phát triển Kênh số và Đối tác Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).
Trong vòng một thập kỷ qua, bối cảnh kinh tế - xã hội Việt Nam đã trải qua những biến đổi sâu sắc, nơi công nghệ số trở thành yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Thanh toán số là một trong những lĩnh vực bứt phá mạnh mẽ nhất, thay đổi thói quen chi tiêu của người dân, kiến tạo nền tài chính minh bạch và hiệu quả.
Khái niệm thanh toán “một chạm” là biểu tượng của sự nhanh chóng - an toàn - liền mạch. Người dùng có thể hoàn tất giao dịch chỉ bằng việc chạm thẻ, quét mã QR hoặc xác thực sinh trắc học. Đằng sau quy trình tưởng như đơn giản ấy là những công nghệ bảo mật tiên tiến như Tokenization - mã hoá số thẻ bằng chuỗi ký tự ngẫu nhiên giúp ngăn chặn gian lận - và xác thực sinh trắc học, biến dấu vân tay hay khuôn mặt thành “chìa khóa” thanh toán an toàn.
Sự chuyển dịch này thể hiện rõ qua những con số ấn tượng. Theo Ngân hàng Nhà nước, năm 2024, tổng giá trị giao dịch không dùng tiền mặt đạt 295,2 triệu tỷ đồng, gấp 26 lần GDP quốc gia. Số lượng giao dịch đạt 17,7 tỷ, tăng 56% so với năm 2023. Đáng chú ý, chỉ trong quý I/2025, thanh toán qua mã QR tăng tới 81,64%, phản ánh xu hướng tiêu dùng số ngày càng lan tỏa sâu rộng trong đời sống hàng ngày.
Vai trò trụ cột và tiên phong trong hành trình 'một chạm'
Ông Trần Văn Thành nhấn mạnh, với vai trò là trụ cột ngân hàng số quốc gia, Vietcombank đã và đang mở rộng và tối ưu hoá hành trình một chạm phục vụ khách hàng. Với hơn 18 triệu khách hàng cá nhân, hơn 130.000 đơn vị chấp nhận thanh toán tính đến tháng 8/2025, cùng tỷ trọng giao dịch thực hiện qua kênh số chiếm hơn 99% tổng số giao dịch, Vietcombank khẳng định chiến lược đầu tư bài bản vào hạ tầng công nghệ, bảo mật và hệ sinh thái dịch vụ toàn diện.
Nhìn rộng ra, hành trình một chạm đã và đang hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trong hành chính công, Vietcombank là ngân hàng duy nhất cung cấp toàn bộ dịch vụ thanh toán cho thủ tục của Bộ Công an trên Cổng dịch vụ công trực tuyến. Người dân có thể nộp lệ phí, thuế, phạt vi phạm giao thông… qua vài thao tác trực tuyến, giảm tải cho bộ máy hành chính, nâng cao tính minh bạch ngân sách.
Trong giao thông, Vietcombank phối hợp thử nghiệm mô hình thanh toán open-loop cho xe buýt, tàu điện. Hành khách chỉ cần chạm thẻ ngân hàng hoặc quét mã QR khi lên xuống xe, thay thế thẻ chuyên dụng, giảm ùn tắc tại cổng soát vé và hỗ trợ quản lý dữ liệu giao thông thông minh.
Ở lĩnh vực y tế và giáo dục, thanh toán viện phí hay học phí qua QR code và ứng dụng ngân hàng đã trở nên phổ biến, góp phần xây dựng mô hình bệnh viện, trường học thông minh.
Trong bán lẻ, Vietcombank tiên phong triển khai giải pháp SoftPOS – Tap to Phone, biến điện thoại thông minh thành thiết bị chấp nhận thẻ NFC an toàn, đặc biệt hữu ích cho hộ kinh doanh nhỏ không cần đầu tư máy POS truyền thống. Ngân hàng cũng là đối tác chiến lược của Apple Pay, Google Pay, Samsung Pay, góp phần lan tỏa xu hướng “chạm để thanh toán” trên toàn quốc.
Về hội nhập quốc tế, Vietcombank dẫn đầu kết nối QR song phương với Thái Lan, Lào, Campuchia và mở rộng sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Cuối năm 2025, VCB sẽ là ngân hàng quyết toán cho giao dịch QR bán lẻ song phương Việt – Trung, tạo thuận lợi lớn cho du khách và doanh nghiệp hai nước.
Bên cạnh đó, các nền tảng số như VCB Digibank và VCB DigiBiz đóng vai trò “trợ lý tài chính thông minh”, hỗ trợ người dùng thực hiện mọi giao dịch mọi lúc, mọi nơi. Với doanh nghiệp, giải pháp Merchant Up giúp số hoá toàn bộ quy trình thanh toán, hỗ trợ tiếp cận tài chính dễ dàng hơn.
Từ thực tiễn triển khai, ông Thành dự đoán xu hướng thanh toán số tại Việt Nam trong thời gian tới sẽ tập trung vào các giải pháp thanh toán tinh gọn và không tiếp xúc. Hình thức thanh toán qua mã QR có thể vẫn tiếp tục phát triển với ưu thế về chi phí và sự tiện ích; tuy nhiên thị trường thanh toán chạm để thanh toán (dựa trên công nghệ NFC) được dự báo sẽ trở thành điểm nhấn nổi bật.