Các nguồn tin và nhà quan sát tiết lộ rằng việc bàn bạc về luật này đã bắt đầu từ năm ngoái, khi ông Donald Trump vẫn còn là tổng thống. Nhưng nỗ lực đó tạm dừng lại để Bắc Kinh theo dõi xem liệu Washington có thay đổi cách tiếp cận với Trung Quốc sau khi có chính quyền mới hay không.
Khi chính quyền Biden thể hiện càng cứng rắn hơn, Trung Quốc giờ đây xúc tiến xây dựng khuôn khổ pháp lý cho việc trả đũa và cho phép các công ty Trung Quốc đòi bồi thường khi phải hứng chịu các biện pháp trừng phạt của nước ngoài. Luật mới dự kiến sẽ quốc hội Trung Quốc thông qua trong hôm nay.
“Ý tưởng này được đề xuất từ năm ngoái nhưng không được đẩy nhanh vì Trung Quốc đã hy vọng vào ông Joe Biden”, một cố vấn giấu tên của chính phủ Trung Quốc cho biết.
Washington đã áp các biện pháp trừng phạt lên Trung Quốc vì những chính sách đối với Hong Kong và Tân Cương, nhằm vào Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam và Bí thư đảng uỷ Chen Quanguo, cùng nhiều những quan chức cấp cao của Hong Kong, đại lục và 14 phó chủ tịch quốc hội.
Bắc Kinh chưa tiết lộ thông tin về luật mới, nhưng bước đi này cho thấy Trung Quốc sẵn sàng đối đầu với Mỹ.
Một nhà nghiên cứu cố vấn cho chính phủ Trung Quốc về đối ngoại nói rằng Trung Quốc đã chờ để xem có thể cài đặt lại quan hệ với Mỹ sau thời gian dài lao dốc dưới thời chính quyền Trump hay không.
Nhưng quan hệ hai nước đến nay tiếp tục căng thẳng. Canada, Anh và EU cũng làm theo Washington để trừng phạt Trung Quốc. Ông Biden còn vừa ký một sắc lệnh hành pháp để cấm người Mỹ đầu tư vào các công ty Trung Quốc liên quan đến các ngành quốc phòng và giám sát.
Thượng viện Mỹ trong tuần này vừa thông qua luật cho phép trừng phạt các quan chức Trung Quốc vì hoạt động tấn công mạng, đánh cắp sở hữu trí tuệ và vi phạm nhân quyền.
Ông Shi Yinhong, giáo sư ngành quan hệ quốc tế tại ĐH Nhân dân Trung Quốc, nói rằng Bắc Kinh cảm thấy việc đáp trả các biện pháp trừng phạt ở cấp chính sách là chưa đủ, nên cần thông qua luật.
“Hiện tại, chưa có dấu hiệu nào cho thấy hai bên sắp thực hiện bất kỳ sáng kiến nào để giảm căng thẳng. Có thể việc hai bên trừng phạt và trả đũa nhau sẽ trở nên căng thẳng hơn trong thời gian tới”, GS Shi nói.
