Ám ảnh
Lê Thu Minh tự nhận mình có duyên với các em nhỏ. Minh là thành viên của nhiều nhóm, tổ chức tình nguyện hướng đến đối tượng trẻ em. “Nguyên Linh” ra đời từ trăn trở của nữ đạo diễn trẻ về những sinh linh không bao giờ được thấy mặt trời.
Tình cờ đọc trên báo thông tin Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên cao nhất khu vực, Minh kể: “Mình thấy sốc và bị ám ảnh bởi thông tin đó. Lúc ấy, mình đang học khóa ngắn hạn về làm phim. Mình quyết định làm phim tài liệu về đề tài trên”.
“Mỗi lần công chiếu, “Nguyên Linh” luôn nhận được sự quan tâm và đồng cảm của khán giả, nhất là khán giả trẻ. Hạnh phúc của người làm phim, chỉ đơn giản là đứa con tinh thần được đón nhận và đứa con ấy góp phần làm thay đổi suy nghĩ của mọi người”.
Lê Thu Minh
Năm 2012, vượt qua nhiều vòng tuyển chọn gắt gao, hồ sơ dự án phim về nghĩa trang thai nhi Bến Cốc (Sóc Sơn, Hà Nội) của Lê Thu Minh nhận được tài trợ của Quỹ phát triển và trao đổi văn hóa Đan Mạch- Việt Nam CDEF trong khuôn khổ dự án Social Doc.
Minh bấm máy cảnh đầu tiên vào những ngày mùa đông lạnh nhất năm 2012. Nữ đạo diễn tâm sự: “Khắc nghiệt của thời tiết không khiến mình tê tái bằng hiện thực khốc liệt ở nghĩa trang thai nhi”. Ám ảnh là tâm trạng đeo đẳng Minh suốt quá trình thực hiện bộ phim và thời gian dài sau đó.
Minh kể: “Mình đứng chết lặng khi quay cảnh nhân vật trông nghĩa trang giơ lên những bọc túi ni lông chứa thai nhi". Minh chia sẻ ám ảnh còn đến từ sự sám hối muộn màng được ghi lại trong các cảnh phim: Số ít những bia mộ có tên là của các cặp vợ chồng sinh viên dựng cho đứa con của mình. Những bông hoa được đặt lặng lẽ trên các nấm mồ chung...
Minh cho biết thêm: “Hơn 500 hài nhi được chôn chung trong một ngôi mộ. Bến Cốc là nơi an nghỉ của gần 6 vạn thai nhi. Số lượng thai nhi đổ về nghĩa trang mỗi ngày một tăng”.
“Nguyên Linh” là bộ phim được làm theo xu hướng độc lập, đồng nghĩa tác giả đảm nhiệm tất cả các khâu từ sản xuất, quay và dựng phim. Gần nửa năm thực hiện, Minh tâm sự nhiều lần rơi vào trạng thái mệt mỏi: "Làm phim tài liệu theo hướng độc lập, giống như người phụ nữ sinh con, cảm giác đơn độc, như chỉ mỗi mình đối diện khó khăn.
Sau mỗi lần đi quay, hiện trạng nghĩa trang luôn khiến mình trở về trong tâm trạng buồn và nặng nề”. Minh khẳng định tình yêu, niềm thương cảm với những đứa trẻ không bao giờ được thấy mặt trời là động lực thôi thúc bản thân vượt mọi khó khăn để đóng máy cảnh quay cuối cùng.
Không ai được quyền tước mạng sống của người khác
Không phải con nhà nòi, bản thân là dân ngoại đạo, 9X Lê Thu Minh hiện là sinh viên năm cuối ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội. Nữ đạo diễn trẻ chạm ngõ điện ảnh với mong muốn thể hiện bản thân.
“Phá thai là chọn lựa của người làm mẹ. Nhưng mình nghĩ, không ai có quyền tước đoạt quyền sống của người khác, kể cả đó chỉ là những thai nhi. Hơn nữa, một quốc gia mà tỉ lệ nạo phá thai ở độ tuổi vị thành niên trở thành vấn nạn thì đó là hồi chuông báo động một đời sống tình dục không an toàn, một biểu hiện của sự thiếu trách nhiệm sống, của một cuộc sống chưa văn minh trong giới trẻ”.
Lê Thu Minh
Minh nói: “Sự bùng nổ mạng xã hội, phương tiện truyền thông đa phương tiện cho phép con người bộc lộ suy nghĩ, tình cảm trước mọi thứ xảy ra trong cuộc sống. Mình quan tâm đến các vấn đề xã hội và thể hiện quan điểm, suy nghĩ cá nhân về các vấn đề ấy bằng ngôn ngữ điện ảnh.”
Với “Nguyên Linh”, Lê Thu Minh gửi gắm: “Phá thai là chọn lựa của người làm mẹ. Nhưng mình nghĩ, không ai có quyền tước đoạt quyền sống của người khác, kể cả đó chỉ là những thai nhi.
Hơn nữa, một quốc gia mà tỷ lệ nạo phá thai ở độ tuổi vị thành niên trở thành vấn nạn thì đó là hồi chuông báo động một đời sống tình dục không an toàn, một biểu hiện của sự thiếu trách nhiệm sống, của một cuộc sống chưa văn minh trong giới trẻ”.
Chưa được giới chuyên môn đánh giá cao về âm thanh và kĩ thuật quay, nhưng vượt qua hạn chế đó, câu chuyện về nghĩa trang thai nhi Bến Cốc đã đi từ rung cảm chân thành và nhiệt huyết của nữ đạo diễn trẻ chạm đến trái tim người xem.
Điều này lý giải thành công của “Nguyên Linh” khi đoạt Búp Sen Vàng phim tài liệu hay nhất do khán giả bình chọn, lọt vào hạng mục “Cận cảnh” của Liên hoan phim ngắn trực tuyến lớn nhất Việt Nam Yxineff, đưa tác giả của nó đến Liên hoan phim Freedom tại Malaysia vào tháng 12/2013 và được chọn gửi tham dự Cánh diều vàng 2014.
Sau “Nguyên Linh”, Minh tham gia một ê kíp làm phim trong dự án phim khác, thực hiện phim tài liệu về đề tài đồng tính dưới sự hướng dẫn của đạo diễn lừng danh người Mỹ Mark Jonathan Harris (người từng 3 lần đoạt giải Oscar). Trong bối cảnh xã hội Việt Nam còn nhiều tranh cãi về vấn đề đồng tính, thông qua bộ phim, Minh và các thành viên ê kíp bày tỏ sự tôn trọng, ủng hộ những người thuộc thế giới thứ ba.
Hiện tại, Minh đang theo đuổi dự án “10 tháng 10 phim tài liệu” do Trung tâm Hỗ trợ Tài năng điện ảnh (Hội Điện ảnh Việt Nam) điều phối với sự tài trợ của Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam. Minh kỳ vọng đây tiếp tục là cơ hội để bản thân nói lên tiếng nói cá nhân và được thể hiện cái nhìn đa chiều về các vấn đề xã hội hiện nay.
