Theo thống kê của đơn vị Box Office Vietnam, hai bộ phim Việt đang ra rạp có số phận khác biệt. Đều góp mặt diễn viên hài, Khi ta hai lăm (Lê Dương Bảo Lâm, Midu) đầy khó khăn để chạm mốc gần 3 tỷ sau 10 ngày. Ra rạp cùng thời điểm, Siêu lừa gặp siêu lầy vượt 80 tỷ đồng.
Sau thành công mùa Tết của Nhà bà Nữ (hơn 450 tỷ đồng), Chị chị em em 2 (hơn 100 tỷ đồng), thị trường phim Việt tiếp tục lâm vào thế khó.
Nghịch lý này lặp lại câu chuyện mùa phim của năm 2022: Phim Việt khi ra rạp, hoặc bết bát vài tỷ đồng, hoặc vượt hẳn con số trăm tỷ.
 |
Khi ta hai lăm là phim Việt có doanh thu kém đầu tiên trong năm 2023. |
Khán giả Việt không còn ham cười?
Nửa cuối năm 2022, rạp chiếu Việt chứng kiến thành công của Bỗng dưng trúng số (Hàn Quốc, thu 182 tỷ đồng) và Ngược dòng thời gian để yêu anh (Thái Lan, gần 85 tỷ đồng). Thời điểm đó, phim Việt "thèm khát" sự thành công của phim nước ngoài tại thị trường Việt. Các tác phẩm nội địa ra rạp đều có kết quả thảm hại.
Đến mùa chiếu Tết, Trấn Thành và Vũ Ngọc Đãng đều "mạo hiểm" khi phát hành hai bộ phim có thể loại tâm lý, gia đình (Nhà bà Nữ) và drama (Chị chị em em 2).
Song, bộ phim thành công ngoài mong đợi của khán giả. Thống kê sau mùa Tết Nguyên đán, doanh thu hai bộ phim Việt chiếm hơn 80% tổng doanh thu phim chiếu Tết.
Lý giải điều này, nhà thơ, nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt cho rằng câu chuyện thành công về doanh thu của các bộ phim đều gắn với thời điểm đặc biệt. Có khi rạp thiếu vắng phim bom tấn, có lúc tất cả phim đang chiếu đều tệ chỉ có một phim tương đối tốt bật lên, cũng có khi mùa phim Tết gần như kéo tất cả khán giả ra rạp để giải trí.
 |
Đạo diễn Siêu lừa gặp siêu lầy có nước đi "biết người biết ta" khi né Nhà bà Nữ của Trấn Thành. |
"Tôi nghĩ câu chuyện vẫn là sự đồng cảm mà khán giả có với bộ phim. Dù là hài hước hay gia đình, nếu tạo được cảm xúc cho khán giả, họ sẽ ra rạp xem. Dĩ nhiên, bên cạnh những bộ phim bom tấn ghi dấu ấn thương hiệu trong lòng khán giả, phim hài hoặc tâm lý gia đình vẫn là lựa chọn phù hợp nhất với thị hiếu phần đông khán giả", ông Nguyễn Phong Việt nói với Tiền Phong.
Ông Việt cho rằng đây là điều bình thường với tâm lý chung của khán giả Việt Nam. Nhà bà Nữ thành công vì đạo diễn làm khán giả khóc và cười cùng nhân vật. Còn Chị chị em em 2 thành công phần lớn là do may mắn, chiếu vào mùa phim Tết. Ông nhận định phim của Vũ Ngọc Đãng hưởng lợi rất nhiều nhờ việc khán giả ùn ùn ra rạp do hiệu ứng của Nhà bà Nữ.
Sau thành công của hai bộ phim Tết, phim Việt xảy ra nghịch lý khi bộ phim Khi ta hai lăm có cây hài như Lê Dương Bảo Lâm nhưng doanh thu khá bết bát, chật vật lên mốc 3 tỷ đồng.
Nhà phê bình phim cho rằng tên tuổi đạo diễn, ê-kip của Khi ta hai lăm đều "thường thường bậc trung". Câu chuyện cũ kỹ, cách kể nhàm chán, diễn viên thì hầu như không tạo ra được dấu ấn nào đặc biệt cho vai diễn khiến khán giả không muốn bỏ tiền ra rạp.
"Những bộ phim như Khi ta hai lăm không nên thắng về doanh thu, vì không khéo tạo ra ảo tưởng cho nhà sản xuất và đạo diễn non nghề khác", ông Nguyễn Phong Việt bàn luận.
Về Siêu lừa gặp siêu lầy, phim quy tụ cây hài Mạc Văn Khoa, diễn viên hot Anh Tú, tên tuổi nổi lên mạnh sau khi cưới Diệu Nhi. Sau khi đoạn cắt cảnh giường chiếu của Anh Tú - Đại Nghĩa xuất hiện trên mạng, phim mới bùng nổ và kéo chân khán giả ra rạp.
Doanh thu 80 tỷ đồng của Siêu lừa gặp siêu lầy, ngoài yếu tố truyền thông, may mắn là điều không thể bỏ qua. Nhìn thị trường phim hiện tại, Siêu lừa gặp siêu lầy không đụng độ bất kỳ phim lớn nào có sức ảnh hưởng, từ phim Việt đến phim ngoại, Người Kiến 3 của Marvel cũng không tạo tiếng vang.
Về vấn đề Siêu lừa siêu lầy gặp may, ông Nguyễn Phong Việt đồng ý với quan điểm tác phẩm của đạo diễn Võ Thanh Hòa gặp may mắn. Ngoài ra, đạo diễn xây dựng phim có mảng miếng dễ chịu để chọc cười, tạo nên độ hấp dẫn nhất định cho khán giả.
"Nếu như phim này phát hành đúng như lịch khởi chiếu ban đầu vào mùa phim Tết chắc chắn thất bại về doanh thu. Thế mới nói, ở Việt Nam, phim tương đối khá như Siêu lừa gặp siêu lầy nên chọn thời điểm phát hành tốt nhất có thể, lúc đấy khả năng thắng về doanh thu", ông Phong Việt cho biết.
Theo tính toán ban đầu từ nhà sản xuất, Siêu lừa gặp siêu lầy dự định chiếu Tết, nhưng sau đó hoãn "vì nhiều lý do". Nhưng theo nhiều người trong nghề, đạo diễn muốn "né" tên tuổi lớn như Trấn Thành sau thành công bất ngờ, lập kỷ lục phòng vé Việt của Bố già.
Sau khi đợi phim Trấn Thành tương đối hạ nhiệt, Siêu lừa gặp siêu lầy mới quyết định ra rạp. Đây được đánh giá là nước đi khá thông minh khi phim từng bước chạm mốc 100 tỷ đồng.
"Đây là nước đi 'biết người biết ta'. Nếu ra vào đúng dịp Tết thì khả năng Siêu lừa gặp siêu lầy kiếm được khoảng 80 tỷ đồng như lúc này là một dạng nhiệm vụ bất khả thi", ông Nguyễn Phong Việt nói.
"Rất khó để có thêm phim trăm tỷ trong năm 2023"
Nhìn nhận khách quan, Trấn Thành hiện là "bảo chứng phòng vé" Việt, khi hai tác phẩm của nam diễn viên liên tiếp lập kỷ lục mạnh. Điều đó đặt câu hỏi liệu khán giả Việt quan tâm nội dung, thể loại phim hơn hay tên tuổi liên quan đến phim hơn.
Lúc này, quan điểm "khán giả Việt ham cười" chưa chắc còn phù hợp.
Chuyên gia cho biết có yếu tố rất quan trọng làm nên thành công của Nhà bà Nữ là thương hiệu Trấn Thành tạo được độ nhận diện rộng. Kết hợp yếu tố cảm xúc, thương hiệu Bố già trước đó, phim đã thắng lớn.
Hiện, sức mạnh của truyền thông truyền thống giảm đi đáng kể, thay vào đó là sự lớn mạnh của truyền thông mạng xã hội. Hiểu đơn giản, Trấn Thành ra phim, truyền thông bàn tán việc nam diễn viên làm được gì sau doanh thu hơn 400 tỷ của Bố già, khi đoạn cắt Anh Tú - Đại Nghĩa xuất hiện trên mạng, Siêu lừa gặp siêu lầy còn gì đáng xem?
Ông Nguyễn Phong Việt nhận định sự lan tỏa của mạng xã hội tạo ảnh hưởng mạnh, nhưng điều quan trọng là khán giả phản ứng thể nào để lứa khán giả tiếp theo ra rạp. Nhất là ở Việt Nam, khâu truyền miệng lại là khâu truyền thông quan trọng nhất từ trước đến nay.
   |
Siêu lừa gặp siêu lầy, Nhà bà Nữ và Chị chị em em 2 giúp thị trường phim Việt khởi sắc đầu năm. |
Khi được đặt vấn đề tình hình phim Việt hoặc bết bát vài tỷ đồng, hoặc trội hẳn trăm tỷ, vài trăm tỷ đồng, ít có bộ phim tầm trung vài chục tỷ, ông Việt nhận định đây là vấn đề khá khó để giải quyết.
"Với số lượng phim ra rạp hàng năm khoảng 40 phim, số phim dở có khi chiếm đến 70%, còn lại khoảng 20% phim xem được, tỷ lệ 10% phim khiến khán giả hài lòng sau khi bỏ tiền mua vé vào xem là quá ít. Chính cán cân chênh lệch này dẫn đến việc chúng ta thấy doanh thu của các phim nghiêng về hai thái cực hoàn toàn, hoặc quá thấp, hoặc rất cao là điều bình thường", ông nói thêm.
Đồng thời, nhà phê bình Nguyễn Phong Việt nhận định đạo diễn, biên kịch Việt không có nhiều kịch bản hay, diễn viên tải được trọn vẹn cảm xúc của nhân vật trên kịch bản khan hiếm, càng không có nhiều đạo diễn kể được câu chuyện khiến khán giả đồng cảm. Cả ba điều này đều đang rất thiếu tại Việt Nam, gần như không có khâu nào có thể gánh được các khâu còn lại.
Hiện, phim Việt có quý I bùng nổ doanh thu với Nhà bà Nữ, Chị chị em em 2, Siêu lừa gặp siêu lầy, mang đến tổng doanh thu khoảng 700 tỷ đồng. Nhưng để làm được điều này ở các quý sau, đó là điều bất khả thi.
"Với những bộ phim ra mắt trong phần còn lại của 2023, tôi tin mong ước của các nhà làm phim cũng chỉ là cột mốc doanh thu 100 tỷ đồng. Vị thế của mùa phim 2023 dĩ nhiên vượt trội hơn rất nhiều so với năm 2022. Nhưng để tạo ra cú hích như Nhà bà Nữ hồi đầu năm là hoàn toàn không thể", chuyên gia nhận định.
