Theo dự thảo, đối với đất, đối tượng chịu thuế là người có đất ở, đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, đất phi nông nghiệp thuộc đối tượng không chịu thuế nhưng sử dụng kinh doanh hoặc để ở. Các đối tượng sử dụng đất không chịu thuế như đất nông nghiệp, đất các cơ quan, trụ sở, công trình công cộng… Giá tính thuế được tính theo từng mét vuông. Với nhà chung cư được tính theo diện tích các căn hộ nhân với hệ số (hệ số với nhà chung cư để ở là 0,2; hệ số nhà chung cư để kinh doanh là 0,3).
Giá tính thuế đất sẽ theo mét vuông, đơn vị soạn thảo đề xuất hoặc tính trên giá đất do UBND tỉnh thành ban hành hằng năm, hoặc theo giá thị trường. Qua phân tích thuận lợi và khó khăn, Bộ Tài chính chọn phương án giá tính thuế theo bảng giá đất các địa phương ban hành hằng năm. “Quy định này cơ bản kế thừa Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện hành”, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Chính sách Thuế (Bộ Tài chính) khẳng định.
Đối với nhà trên đất (cả chung cư), đối tượng chịu thuế, dự thảo đưa ra 2 phương án, là nhà ở, nhà và công trình thương mại (trừ nhà và công trình công cộng, nhà xưởng công nghiệp, hạ tầng đô thị); hoặc chỉ thu thuế với nhà ở (trừ nhà và công trình công cộng, nhà xưởng công nghiệp, hạ tầng đô thị). Tuy vậy, Bộ Tài chính không nghiêng về lựa chọn phương án nào.
Về giá tính thuế với nhà, căn cứ theo giá nhà từng cấp, hạng, chất lượng nhà do chính quyền cấp tỉnh ban hành hằng năm. Với nhà đã qua sử dụng, việc xác định giá trị còn lại tương tự cách tính để thu lệ phí trước bạ. Ngưỡng chịu thuế được xác định trên bảng giá chi phí xây dựng nhà (do Bộ Xây dựng ban hành) và trên diện tích nhà bình quân theo đầu người (25m2/người). Theo đó, giá bình quân xây dựng nhà hiện là 7,3 triệu đồng/m2, nếu nhà 4 người diện tích nhà tối thiểu là 100m2, như vậy giá sàn là 730 triệu đồng. Từ tính toán đó, cơ quan soạn thảo đề xuất chọn giá sàn tính thuế với nhà có thể từ 700 triệu đồng, hoặc 1 tỷ đồng trở lên.
Đối với ô tô, tàu bay, du thuyền, đơn vị soạn thảo cũng đưa ra 2 phương án, chỉ đánh thuế với các tài sản có giá trị từ 1,5 tỷ đồng trở lên (trừ các phương tiện phục vụ kinh doanh) hoặc không đánh thuế với các loại tài sản này. Để đảm bảo sự ổn định của chính sách, Bộ Tài chính đề xuất giá tính thuế được tính trong chu kỳ 5 năm.
Với các tài sản phải chịu thuế kể trên, Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án về mức thuế để lấy ý kiến, mức 0,3%, hoặc 0,4%. Tuy nhiên, với nhà, đất sử dụng không đúng mục đích, để hoang hoá (như các dự án bất động sản bỏ hoang) sẽ bị đánh thuế 1%; đất, nhà lấn chiếm đánh thuế 2%.
Tại buổi họp báo Bộ Tài chính chiều 13/4, căn cứ theo dự liệu về đất đai, nhà ở năm 2015 của Bộ Xây dựng, ông Phạm Đình Thi cho biết, nếu mức thuế là 0,3%, ngân sách sẽ thu được 22.700 tỷ đồng (nếu mức giá sàn tính thuế với nhà, đất từ 1 tỷ đồng trở lên); hoặc ngân sách thu được 23.300 tỷ đồng (nếu mức giá sàn tính thuế với nhà, đất từ 700 triệu đồng trở lên).
Nếu chọn phương án mức thuế tài sản 0,4%, ngân sách nhà nước sẽ thu được khoảng 30.300 tỷ đồng (nếu mức giá sàn tính thuế với nhà, đất từ 1 tỷ đồng trở lên); hoặc thu được 31.000 tỷ đồng (nếu mức giá sàn tính thuế với nhà, đất từ 700 triệu đồng trở lên).
