Một nghiên cứu trên động vật của trường Đại học Yale thấy rằng giới tính của những chuột nhắt con, và có lẽ là cả giới tính của các em bé, được quyết định bởi sự thay đổi của một vi rút đã tự động chèn vào nhiễm sắc thể X của bộ gen động vật có vú khoảng 1,5 triệu năm trước.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng cơ chế phôi bất hoạt gen của vi rút cổ đại này có thể ảnh hưởng đến giới tính của con vật. Theo báo cáo trên tờ United Press International, chỉ báo biểu sinh của gen vi rút là một kết nối methyl được thêm vào adenine, một trong những “viên gạch” tạo thành các cặp ba-zơ ADN, có thể bắt gen “im lặng”.
Các tác giả cũng thấy rằng nếu mức độ chỉ báo là bình thường, nhiễm sắc thể X vẫn hoạt động, và tỷ lệ sinh con đực và con cái sẽ bằng nhau. Nếu chỉ báo này hiện diện quá mức, nhiễm sắc thể X sẽ “im lặng”, và số con đực sẽ được sinh ra nhiều gấp hai lần số con cái.
Chưa rõ tại sao gen của vi rút cổ đại này lại quyết định tỷ lệ giới tính, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng vi rút ảnh hưởng đến tỷ lệ giới tính "là khá gần đây - theo thuật ngữ tiến hóa - và rất phong phú trên nhiễm sắc thể X".
"Về cơ bản, những vi rút này xuất hiện để cho phép bộ gen động vật có vú tiếp tục tiến hóa, nhưng chúng cũng có thể mang đến sự bất ổn", Andrew Xiao, tác giả chính của nghiên cứu cho biết. "Ngoài phôi, những nơi duy nhất phát hiện vi rút này hoạt động ở người là ở các khối u và tế bào thần kinh".
“Tàn tích” của vi rút cổ đại chiếm hơn 40% bộ gen của con người, các nhà nghiên cứu cho biết. Trong hầu hết các trường hợp, những “tàn tích” này không hoạt động, nhưng đôi khi chúng "có thể cản trở sự phát triển và sức khỏe".
Hơn nữa, ngoài việc giúp quyết định giới tính của bào thai, cơ chế này có thể được sử dụng để ngăn chặn ung thư do gen của vi rút cổ đại có thể giúp khối u phát triển.
Điều thú vị là ở các sinh vật khác, chẳng hạn như giun tròn C. elegans và ruồi giấm Drosophila, cơ chế này đóng vai trò hoàn toàn ngược lại và kích hoạt các gen thay vì ức chế chúng. "Sự tiến hóa thường sử dụng quá trình như nhau cho những mục đích khác nhau", Xiao cho biết ,"và điều đó có vẻ đúng trong trường hợp này".