“Trái tim tôi tan nát ở Vũ Hán”, ông Zhang nói về tâm dịch COVID-19 của Trung Quốc - nơi dịch bệnh viêm phổi “lạ” giờ đã trở thành đại dịch toàn cầu. “Lòng tôi ngập tràn đau buồn và giận dữ”, ông tâm sự.
Chưa đầy 3 tháng trước, người đàn ông 50 tuổi lái xe hơn 1,100 km từ vùng duyên hải phía nam của Trung Quốc tới Vũ Hán cùng với bố Zhang Lifang. Bố ông bị gãy chân cần chữa trị.
Bố ông nghỉ hưu ở Vũ Hán và được chữa bệnh miễn phí ở thành phố này.
Ca phẫu thuật chân diễn ra suôn sẻ. Nhưng ông Zhang Lifang nhiễm virus corona mới (gây bệnh COVID-19) khi đang hồi phục ở bệnh viện. Ông được xác nhận nhiễm virus hôm 30/1 và qua đời 2 ngày sau đó, hưởng thọ 76 tuổi.
“Bởi vì lúc đó tôi không biết tình hình dịch bệnh ở Vũ Hán tồi tệ đến thế, tôi đã đưa bố tôi đến đó, đưa ông vào chỗ chết. Mỗi khi nghĩ lại, tôi lại ngập tràn hối hận và giận dữ”, ông Zhang Hai nói hôm 8/4 trong chặng đường dài trở lại thành phố Thâm Quyến – nơi ông sống với bố.
Nhưng ông sẽ phải trở lại Vũ Hán vì di hài bố ông vẫn nằm ở nhà tang lễ trong thành phố.
Tuần này, người dân ở Vũ Hán quay trở lại làm việc, doanh nghiệp, cửa hàng đang mở cửa trở lại, xe cộ và người đi bộ xuất hiện trở lại trên những con phố trước đây hoang vắng vì lệnh phong tỏa. Nhưng với những người như ông Zhang, Vũ Hán sẽ không bao giờ được như trước.
COVID-19 đã giết chết hơn 2.500 sinh mạng ở Vũ Hán, chiếm 77% tổng số ca tử vong vì bệnh này ở Trung Quốc, theo Ủy ban Y tế quốc gia của Trung Quốc.
Khi đời sống bắt đầu lấy lại nhịp bình thường trong một số khía cạnh, giờ đây hàng nghìn gia đình có một nhiệm vụ phải làm nhưng bắt buộc phải hoãn mấy tháng trước đó. Đó là chôn cất, tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng.
Ông Zhang Lifang tử vong ngày 1/2 sau khi mắc COVID-19 trong một bệnh viện ở Vũ Hán. Ảnh: Zhang Hai. Nỗi đau kéo dài
Ngày 25/1, chính quyền Vũ Hán cấm tổ chức lễ tang. Lệnh cấm này là một trong các biện pháp phong tỏa để kiềm chế đà lây lan của dịch COVID-19. Chính quyền cũng ra lệnh đóng cửa các nghĩa trang.
Vì hầu hết cư dân Vũ Hán không thể rời nhà, giao thông bị đình chỉ, lễ tang bị cấm, di hài của hàng nghìn người chết vì COVID-19 và các nguyên nhân khác được để tại các nhà tang lễ. Gia đình người chết chỉ biết chờ đến lúc được chính quyền thông báo đến nhận tro cốt.
Nhiều gia đình không thể đến nhìn người thân lần cuối trước khi thi thể họ được hỏa táng. Để ngăn virus phát tán, cơ quan chức năng quy định, thi thể của tất cả bệnh nhân COVID-19 và các trường hợp nghi nhiễm đều phải được đưa thẳng từ bệnh viện tới nhà tang lễ để hỏa táng.
Giống như nhiều hoạt động khác ở Vũ Hán, lễ tang, lễ an táng không được diễn ra. Nỗi buồn vì mất người thân của cư dân thành phố tăng lên.
Cuối tháng trước, khi số ca mắc COVID-19 là dân địa phương giảm xuống 0, cư dẫn Vũ Hán cuối cùng được phép tới nhà tang lễ để nhận bình tro cốt người thân và đưa đến nơi an nghỉ cuối cùng, nhật báo Trung Quốc Changjiang Daily dẫn lời quan chức Cục Dân chính thành phố.
Kể từ đó, nhiều bức ảnh chụp đoàn người xếp hàng rồng rắn bên ngoài các nhà tàng lễ xuất hiện trên mạng xã hội. Báo chí nhà nước hạn chế đưa tin về tình trạng này.
Ông Zhang Hai, cư dân Thâm Quyến, từng lo lắng về việc an táng bố mình – người từng làm việc tại một trường đại học ở Vũ Hán trước khi nghỉ hưu.
Cuối cùng, cơ quan nơi bố ông làm làm việc đã liên lạc và bảo ông rằng, ông không thể đến nhận tro cốt từ nhà tang lễ nếu không có người của trường đại học hoặc nhân viên tổ dân phố đi cùng.
Ở Trung Quốc, mọi cộng đồng dân cư đều có một tổ dân phố quản lý. Tổ dân phố có nhiệm vụ duy trì trật tự, sự ổn định ở cơ sở.
Khi dịch COVID-19 nổ ra, các nhân viên công tác xã hội được trao nhiệm vụ kiểm soát dịch bệnh ở khu dân cư, điều phối với các bệnh viện và trung tâm phòng chống bệnh tật.
Ông Zhang nói ông cảm thấy bị “đánh bật” bởi ý tưởng người lạ xâm nhập giây phút cuối cùng với di hài bố mình. “Tôi muốn một mình làm nốt phần việc với bố tôi vì đó là vấn đề hoàn toàn riêng tư. Những người đó không phải là người trong gia đình”, ông nói.
Cuối cùng, ông Zhang từ chối việc hộ tống ép buộc, từ chối việc nhận tro cốt bố mình.
Nghĩa trang Biandanshan ở Vũ Hán. Ảnh: Getty. Lặng lẽ chôn cất
Rạng sáng ngày 28/3, bà Peng Yating (34 tuổi), chuyên gia giáo dục, lao tới nghĩa trang Biandanshan.
Lễ Thanh minh những năm trước, bà Peng cùng mẹ tới nghĩa trang để tảo mộ. Nhưng năm nay, bà đến vì một lý do khác.
Bà Peng đến để nhận vị trí an táng cho mẹ mình. Mẹ bà qua đời trong bệnh viện vào cuối tháng 1, khi COVID-19 lan tràn ở Vũ Hán.
Khi tới nghĩa trang, bà đã thấy một hàng dài người xếp hàng bên ngoài. Vé ghi số thứ tự của bà là 71.
“Người ta yên lặng đứng trong hàng chờ được gọi theo số. Người chết không nói được nữa, nhưng người sống cũng không muốn nói”, bà tâm sự.
Người dân vẫn chưa được phép tổ chức tang lễ. “Chúng tôi chỉ có thể chôn cất con gái mình một cách lặng lẽ”, một bà mẹ nói.
Nhiều người mặc đồ bảo hộ đứng gác tại cổng nghĩa trang Biandanshan ở Vũ Hán hôm 31/3. Ảnh: Getty. Cách Vũ Hán cả ngàn cây số, ông Zhang lặng lẽ ngồi trong căn hộ ở Thâm Quyến, nghĩ về bố mình và lại tự trách mình đã đưa bố tới Vũ Hán ngày 17/1.
Hồi đó, quan chức và chuyên gia y tế Vũ Hán khẳng định, “không có bằng chứng rõ ràng về việc truyền nhiễm từ người sang người” và virus corona có thể “phòng ngừa và kiểm soát được”.
Ông Zhang nói ông vẫn đang chờ chính quyền Vũ Hán có lời xin lỗi chính thức. “Cần phải trừng phạt những quan chức không công bố thông tin kịp thời”, ông nói.
Lệnh phong tỏa Vũ Hán được dỡ bỏ ngày 8/4, sau 76 ngày thành phố này ở trong tình trạng “nội bất xuất ngoại bất nhập”. Ảnh: CNN. 
