Không sáp nhập, giải thể cơ học
Bộ LĐ-TB&XH vừa đưa ra lấy ý kiến rộng rãi Dự thảo trình Thủ tướng phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030. Theo đó, việc sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập thực hiện theo lộ trình và bảo đảm mục tiêu giảm đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập.
Đồng thời, không sát nhập, giải thể một cách cơ học, chỉ tổ chức sắp xếp nhằm góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục nghề nghiệp, khắc phục tình trạng chồng chéo, dàn trải, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ. Việc sắp xếp lại hệ thống cơ sở giáo dục được thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm quyền lợi của người học, nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên và người lao động.
Đối với các trường trung cấp, cao đẳng hoạt động không hiệu quả sẽ tiến hành cơ cấu lại hoặc giải thể. Các trường trung cấp công lập sẽ sáp nhập vào trường cao đẳng công lập. Cùng với đó, sẽ từng bước chuyển cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập thuộc các bộ, ngành trung ương về chính quyền địa phương quản lý.
Sáp nhập Trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục hướng nghiệp, Trung tâm dạy nghề thành một cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn cấp huyện và hợp tác chặt chẽ với các trường cao đẳng, trung cấp để tổ chức đào tạo theo quy định. Với các trường công lập đào tạo các ngành, nghề, đối tượng đặc thù, sẽ xây dựng đề án phát triển và nâng cao chất lượng làm căn cứ đầu tư và giao kinh phí hoạt động thường xuyên.
Đối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đang tự chủ tài chính hoặc đang được cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt phương án tự chủ theo lộ trình thì không xem xét sắp xếp, tổ chức lại. Đề án khuyến khích thành lập mới cơ sở giáo dục nghề nghiệp tư thục và có vốn đầu tư nước ngoài, ưu tiên doanh nghiệp thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, tại thời điểm nhận bàn giao quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, cả nước có 1.989 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, gồm: 409 trường cao đẳng, 583 trường trung cấp và 997 trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp phát triển rộng khắp cả nước, đa dạng về loại hình, trình độ đào tạo và mô hình hoạt động.
Tuy nhiên, hệ thống các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phân bố còn dàn trải, chồng chéo, chất lượng không đồng đều, thực hiện tự chủ rất hạn chế, nhiều trường trung ương và địa phương cùng đào tạo ngành, nghề giống nhau trên cùng một địa bàn; nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp không đạt chuẩn theo quy định. Do đó, cần tổ chức sắp xếp lại, để có bước đột phá về cơ cấu và nâng cao chất lượng đào tạo; xây dựng hệ thống giáo dục nghề nghiệp hiện đại, linh hoạt, hiệu quả và phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu nhân lực trong thời kỳ CMCN 4.0.
Dự thảo Đề án đặt mục tiêu tới năm 2021: Quy mô tuyển sinh nghề đạt 2,6 triệu người mỗi năm, ít nhất 80% người học có việc làm sau đào tạo. Giảm mạnh đầu mối, tối thiểu cả nước giảm 10% đơn vị sự nghiệp công lập so với năm 2015 (bình quân mỗi năm giảm tối thiểu 2,5%); trong đó trường trung cấp giảm tối thiểu 15%. Xây dựng để có 40 trường cao đẳng chất lượng cao, trong đó có khoảng 3-5 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20, 40 trường tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4.
Phấn đấu có 10% đơn vị tự chủ tài chính, giảm bình quân 10% chi trực tiếp từ ngân sách nhà nước cho các đơn vị sự nghiệp công lập so với giai đoạn 2011 - 2015.
Có 70 trường cao đẳng chất lượng cao, trong đó có khoảng 5-7 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20, 40 trường tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4. Tối thiểu 20% đơn vị tự chủ tài chính. Thực hiện cổ phần hoá các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đủ điều kiện theo quy định.
Đến năm 2030: Quy mô tuyển sinh đạt 6,3 triệu người mỗi năm; ít nhất 90% người học có việc làm và có năng suất, thu nhập cao hơn sau đào tạo. Tiếp tục thực hiện giảm đầu mối, phấn đấu chỉ còn các đơn vị sự nghiệp giáo dục nghề nghiệp công lập phục vụ nhiệm vụ chính trị, phục vụ quản lý nhà nước và cung ứng các dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.
Có 100 trường nghề chất lượng cao, trong đó có khoảng 15 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20, 50 trường tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4. Giáo dục nghề nghiệp Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực ASEAN.
