Sốt là một phản ứng của cơ thể đối với các tác nhân gây bệnh như các bệnh nhiễm trùng, cơ thể bị nóng lạnh đột ngột hoặc có những biến đổi về chuyển hóa... Theo Trung tâm Y tế Trường đại học Maryland, sốt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể trên 37,5 độ C. Với trẻ em dưới 3 tháng tuổi, các bậc phụ huynh nên đưa con đến cơ sở y tế nếu thân nhiệt đạt 38 độ C hoặc cao hơn. Còn trẻ từ 3 tháng - 12 tháng tuổi, bố mẹ cho con đi khám bác sĩ khi nhiệt độ cơ thể là 39 độ.
Một cơn sốt nhẹ thường không cần điều trị. Nếu trẻ khó chịu và khó ngủ, bố mẹ hãy áp dụng một số biện pháp tại nhà để giảm sốt.
Về cơ bản, có 2 cách hạ sốt : Sử dụng thuốc và phương pháp làm mát từ bên ngoài cơ thể.
Thuốc được khuyến cáo chỉ sử dụng khi trẻ sốt trên 38,5 độ C, bằng đường uống hoặc đặt thuốc ở hậu môn.
Với trẻ sốt nhẹ nhiệt độ từ 37,5 - 38,5 độ C, bố mẹ không cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt ngay. Khi đó, bố mẹ nên tìm cách hạ sốt cho con bằng làm mát từ bên ngoài cơ thể, đặc biệt là chườm, để bé cảm thấy dễ chịu hơn.
Hầu như bố mẹ nào cũng biết nên dùng thêm khăn bông mềm thấm nước, vắt hơi khô đặt lên trán, lau 2 hõm nách, 2 bẹn của trẻ hoặc lau người để hạ nhiệt độ của trẻ.
Nhưng trong lúc bối rối đó, nhiều bậc phụ huynh "ngớ người" không biết nên chườm nóng (ấm) hay chườm lạnh (đá lạnh) cho con thì tốt hơn.
Theo PGS Dũng, khi trẻ sốt bố mẹ thường không hiểu rõ căn nguyên từ đâu, nếu sốt do nhiễm khuẩn, viêm phổi, chườm lạnh sẽ làm bệnh trầm trọng thêm. Đặc biệt, bố mẹ tuyệt đối không dùng đá chườm vì có thể gây bỏng lạnh, khiến trẻ bị suy hô hấp.
Đắp khăn lạnh, tắm lạnh hay chườm lạnh chỉ được thực hiện trong trường hợp say nóng, say nắng. Tuy nhiên, vị chuyên gia này không khuyến khích vì hiệu quả rất thấp.
Đặc biệt, PGS - TS Nguyễn Tiến Dũng cảnh báo, hiện nay trên thị trường chủ yếu là miếng dán lạnh, hạ nhiệt theo cơ chế hấp thụ nhiệt và phân tán ra ngoài nhưng thực tế chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh tác dụng của phương pháp này.
Bệnh viện Bạch Mai từng tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng khó thở, người tím tái trong cơn co giật do các mẹ chỉ dùng miếng hạ dán hạ sốt mà không cho trẻ uống thuốc, trong khi biện pháp này không đem lại tác dụng cho trẻ.
Bên cạnh đó, nhiều trẻ còn bị viêm da vùng trán do dán quá lâu khiến lỗ chân lông bị bít. Đặc biệt, khi trẻ bị dị ứng với các chất trong miếng dán rất nguy hại. Nếu không phát hiện kịp thời cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí gây tử vong.
“Khi trẻ bị sốt, có thể dùng khăn ấm lau toàn thân cho trẻ, đặc biệt lau nhiều ở trán, 2 hốc nách và bẹn, thay khăn 2-3 phút/lần để trẻ hạ nhiệt. Không nên cho trẻ dùng miếng dán hạ sốt bởi vừa mất tiền vừa không giúp trẻ hạ sốt, chưa kể đến việc còn gây hại cho trẻ", ông Dũng cho hay.
Một sai lầm nữa là nhiều ông bố mà mẹ đều có chung tâm lý là phải hạ sốt thật nhanh cho con bằng mọi cách như uống thuốc, đặt thuốc ở hậu môn, dùng thuốc kết hợp. Bác sĩ Dũng nhấn mạnh: “Cha mẹ không cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ dưới 38,5 độ C. Cũng không cho trẻ uống thuốc co giật sớm, điều này sẽ làm khó cho bác sĩ khi thăm khám”.
Ở trẻ, thân nhiệt ở miệng từ 37,5 độ C trở lên, ở nách từ 37,2 độ C tức là bé đang sốt, song không phải trường hợp nào cũng cần dùng đến thuốc hạ sốt. Khi sốt nhẹ, thân nhiệt trẻ ở mức 37,5-38,5 độ C, chỉ cần cởi bớt quần áo, cho bé uống nhiều nước, hoặc bú mẹ nhiều hơn.
Nếu trẻ ở nhiệt độ từ 38,5 độ C trở lên, có thể dùng loại thuốc được ưu tiên dùng, ít tác dụng phụ nhất hiện nay là paracetamol với liều 15mg/kg cân nặng. Khoảng cách các lần uống từ 4-6 tiếng. Sau uống khoảng gần một tiếng thuốc mới bắt đầu phát huy tác dụng và hạ sốt dần. Trong thời gian chờ thuốc có tác dụng,tránh nôn nóng cho trẻ uống thêm thuốc.
