Đó chính là vấn đề văn hoá hay nói thẳng ra là văn hoá đô thị của chúng ta rất yếu.
Về nguyên nhân ùn tắc thì có rất nhiều, trong đó có vấn đề về quy hoạch. Tuy nhiên, cũng phải nói rằng, không có đô thị nào nhiều quy hoạch như ở Hà Nội. Nếu nhìn lại lịch sử thì từ năm 1884, người Pháp bắt đầu quy hoạch Hà Nội theo kiểu châu Âu, tạo ra các tuyến đường ô bàn cờ. Lần đầu tiên người Việt chúng ta được nhìn thấy tàu điện bên cạnh phương tiện xe kéo tay quen thuộc. Nói như thế để thấy vấn đề là, tại sao khi Hà Nội chỉ có 6 - 7 vạn dân mà đã có 6 tuyến tàu điện công cộng. Còn hiện nay, Hà Nội đã 7,5 triệu dân vậy mà vẫn chỉ có xe buýt. Điều đó cho thấy rằng, quy hoạch phát triển Hà Nội đang rất có vấn đề, thiếu tầm nhìn lâu dài.
Không những thế, khi quy hoạch đã có thì khâu triển khai, thực hiện của chúng ta cũng rất chậm; hoặc quy hoạch nhưng lại chưa đến nơi, đến chốn, không đồng bộ. Ví như tuyến đường sắt trên cao, quy hoạch đã có từ lâu, đến khi triển khai thực hiện thì 7 năm rồi chưa xong, và cũng chưa biết đến bao giờ xong. Bên cạnh đó, khi chúng ta làm các tuyến đường vành đai như đường vành đai 2, vành đai 3 thì lại không quy hoạch các bãi đỗ xe để người dân gửi và đi vào thành phố bằng phương tiện giao thông công cộng. Cái này là rất sai lầm. Ở các nước, người dân từ ngoại thành, từ các tỉnh khi đi vào cửa ngõ thành phố thì gửi xe cá nhân ở đó, rồi đi phương tiện công cộng vào, rất thuận tiện…
Một vấn đề nữa là thiếu sự thống nhất trong việc thực hiện các quy hoạch, cũng như sự chỉ đạo giữa trung ương và địa phương. Ví dụ như khi Chính phủ ra chỉ thị, quyết định di dời, đưa các nhà máy, xí nghiệp tại nội đô ra ngoài để giảm ùn tắc, thì các trung tâm thương mại, nhà cao tầng lại đua nhau mọc lên tại vị trí đó… khiến dân số và phương tiện tăng lên.
Cuối cùng là vấn đề về giải pháp, chúng ta rất hay dùng từ cấm. Ví dụ, Hà Nội từng cấm xe ngoại tỉnh vào Hà Nội. Nhưng có người nói rằng, nếu các tỉnh khác cũng cấm xe Hà Nội thì sao? Quyền đi lại của công dân đã được hiến pháp quy định, chúng ta nên hạn chế cấm. Chúng ta muốn giải quyết bài toán giao thông Hà Nội thì việc đầu tiên là phải có sự đồng bộ trong quy hoạch, chứ không thể thực hiện theo kiểu ngẫu hứng. Khi xe buýt nhanh phát triển, tàu điện ngầm có thì tự người ta sẽ biết cách lựa chọn phương tiện thích hợp.
