Thực tế nhiều bạn trẻ sử dụng ChatGPT hay các ứng dụng công nghệ khác với mục đích giải trí, thỏa mãn sự tò mò chứ chưa hoàn toàn sử dụng để hỗ trợ công việc hay học tập. Theo dự đoán của các chuyên gia công nghệ, “siêu AI” này sẽ được dùng ngày càng nhiều cho các mục đích nghiêm túc, hỗ trợ con người trong các tác vụ từ đơn giản đến tương đối phức tạp.
 |
| ChatGPT đặt ra yêu cầu về sự thay đổi và nâng cao năng lực số của con người. - Ảnh: Châu Linh |
Học cách giao tiếp với người máy
Được ví như một “khoảnh khắc khơi dòng” trong quá trình thay đổi, phát triển của trí tuệ nhân tạo, ChatGPT đang đến gần hơn với những người dùng phổ thông, từ nhu cầu lên công thức món ăn, tư vấn chế độ dinh dưỡng, chỉ cách trồng cây, làm vườn… đến tư vấn tâm lý, đưa ra lời khuyên cho mọi vấn đề, cung cấp thông tin, xử lý số liệu…
Mỗi ngày, bạn Phương Khanh (Thủ khoa đầu ra của Học viện Báo chí và Tuyên truyền) luôn cập nhật những thay đổi mới của ChatGPT để sử dụng nó một cách nghiêm túc hơn thay vì chỉ hỏi những câu mang tính giải trí như trước. Qua trải nghiệm cá nhân, Khanh cho rằng, kỹ năng “giao tiếp” với ChatGPT rất quan trọng, là yếu tố quyết định cho câu trả lời ở mức độ từ cơ bản - logic - thuyết phục.
“Những ngày đầu sử dụng ChatGPT, mình thường đặt các câu hỏi khá dài và chưa có trọng tâm nên câu trả lời nhận lại cũng là một đoạn kiến thức kiểu chung chung. Sau đó, mỗi ngày mình dành 1 tiếng để hỏi con chatbot này về chủ đề khác nhau và nhận thấy, kỹ năng giao tiếp với ChatGPT thật sự quan trọng. Mình cho rằng đặt câu hỏi với ChatGPT phải ngắn gọn, chứa cụm từ khóa trọng tâm, chủ thể rõ ràng, hạn chế tối đa các từ ngữ thuộc ngôn ngữ nói. Không cần thiết nêu bối cảnh, hoàn cảnh, thực trạng trong câu hỏi”, Khanh chia sẻ.
Phương Khanh cho biết, khi xây dựng được bộ câu hỏi đúng, trúng, ChatGPT sẽ trả lời cho bạn theo kiểu liệt kê ý chính một là, hai là, ba là… Sau đó, nếu muốn phát triển thành câu trả lời chi tiết hơn có thể tiếp tục hỏi lại (phản biện lại) từng ý chính mà ChatGPT đã nêu ở trên và tạo thành một cuộc hội thoại. “Chưa xét đến độ tin cậy của câu trả lời mà ChatGPT đưa ra nhưng trước mắt, chúng ta sẽ học và trau dồi được tư duy phản biện với người máy, tranh luận lại chính những câu trả lời mà nó đưa ra”, Khanh nói.
Theo Thủ khoa đầu ra của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, để sử dụng công nghệ số một cách nghiêm túc cần có một thái độ tích cực, nhạy bén, và sáng tạo. “Nhạy bén có nghĩa là sự sẵn sàng, năng động trong việc học hỏi và sử dụng công nghệ số để giải quyết vấn đề, hoàn thiện kỹ năng của mình. Điều này cần có đủ sự tự tin về kiến thức nền và tư duy tự chủ để khảo sát mọi vấn đề một cách tự chủ, tránh phụ thuộc vào thông tin cung cấp bởi các công cụ công nghệ”, Khanh chia sẻ thêm.
Cách tổng hợp dữ liệu số
Tiếp cận với kho tàng dữ liệu, thông tin từ “giáo sư Google” hay “người máy biết tuốt ChatGPT”, Nguyễn Thị Hạnh (25 tuổi, làm việc trong lĩnh vực thương mại quốc tế) đang dần tạo thói quen tổng thuật tài liệu, phân tích dữ liệu số để tạo ra các bản phân tích, báo cáo, đưa ra đánh giá dựa trên dữ liệu chính xác và đồng bộ hóa. Theo Hạnh, cô sử dụng ChatGPT để lấy “dữ liệu thô” phục vụ cho việc tìm hiểu thực trạng thị trường, tổng quan về kim ngạch xuất nhập khẩu, làm cơ sở đề xuất các giải pháp phát triển hoạt động xuất khẩu cho doanh nghiệp.
“Đầu tiên, mình xác định mục đích tổng hợp dữ liệu, cần đạt được gì từ việc này. Sau đó, chọn nguồn dữ liệu tương ứng với mục đích tổng hợp. Khi đã được ChatGPT cung cấp thông tin, mình sắp xếp, lọc, loại bỏ dữ liệu thừa hoặc không chính xác rồi tiến hành tạo bảng tổng hợp trên Microsoft Excel hoặc Google Sheets chứa các thông tin, số liệu đã chọn. Cuối cùng, dựa vào bảng tổng hợp, mình thực hiện bước quan trọng nhất, đó là phân tích dữ liệu để đưa ra định hướng, phương pháp giải quyết vấn đề phù hợp với thực tiễn của doanh nghiệp, cá nhân đang đối mặt”, Hạnh chia sẻ cách tổng hợp dữ liệu số.
“Những lao động trẻ không nên bị áp lực tâm lý trước làn sóng công nghệ. Thay vào đó, hãy dành thời gian nâng cao hiểu biết của mình để làm chủ công nghệ và sử dụng chúng nhằm nâng cao giá trị của mình hơn”.
Anh Bùi Quang Tinh Tú - Giám đốc phát triển của JobHopin
Hạnh cho rằng, người dùng cần chú trọng đến nguồn dữ liệu, xác định độ tin cậy, các tiêu chí cần thiết khi chọn lọc để đảm bảo rằng dữ liệu được tổng hợp là chính xác, đầy đủ và có giá trị sử dụng.
Làm việc thiếu sáng tạo, “vật vờ” sẽ bị đào thải
Trước cơn sốt ChatGPT, anh Bùi Quang Tinh Tú - Giám đốc phát triển của JobHopin - nền tảng tuyển dụng thông minh bằng công nghệ AI, cho rằng, bạn trẻ cần có sự hiểu biết về những công cụ như ChatGPT nói chung cũng như công nghệ AI nói riêng sẽ ảnh hưởng như thế nào đến bản thân và công việc.
“Những kỹ năng cần thiết để học cách làm chủ các công cụ và công nghệ AI này không khác gì so với các công nghệ khác đã xuất hiện trước đây. Đầu tiên, hãy tò mò và ham muốn học hỏi những công nghệ mới, chấp nhận sự tác động của chúng ở hiện tại đến tương lai. Thích nghi và thích ứng nhanh chóng khi đối diện với những thay đổi về công nghệ. Khả năng xử lý vấn đề một cách linh động bởi đây là “năng lực lõi” của một con người mà công nghệ không thay thế được. Cuối cùng, cần kiên nhẫn vì công nghệ mới không dễ nắm bắt và việc học cách sử dụng tương đối tốn thời gian”, CGO của JobHopin gợi ý.
Anh Tú nhận định, ChatGPT hay các công nghệ khác được tạo ra bởi con người nhằm mục đích phục vụ và giúp con người tạo được nhiều giá trị hơn. ChatGPT không thể đẩy những người viết và sản xuất nội dung giỏi khỏi công việc của họ vì những người giỏi sẽ biết cách tận dụng công cụ này để làm việc hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, theo CGO của JobHopin, những người hiện đang làm công việc của họ một cách thiếu sáng tạo, “vật vờ” chốn công sở sẽ bị đào thải đầu tiên. Ví dụ, những người nhận sản xuất nội dung với giá thấp và chất lượng thấp, như dịch những nội dung có sẵn qua Google dịch, chỉnh sửa đơn giản sẽ không còn “đất” tồn tại, bởi ChatGPT làm nhanh hơn và rẻ hơn nhiều.
