10 giờ đêm, Athena Chan đang nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính của mình, cố gắng hoàn thành bài viết trong căn hộ trống trải ở tầng 7 tại Thượng Hải. Cô ấy không đơn độc. Bởi ngay bên trái màn hình của cô, có 29 người khác đang làm việc hoặc học bài, kết nối với Athena qua ứng dụng họp Tencent. Một cô gái có nickname Cheng đang rất tập trung ghi nhớ các từ khóa từ một cuốn sách dày vào iPad của mình để chuẩn bị cho kỳ thi. Họ chưa bao giờ gặp nhau và có thể sẽ không bao giờ gặp nhau, nhưng trong thời điểm này, họ có hai điểm chung: Cả hai đều cần hoàn thành một việc gì đó và đều làm việc tốt hơn khi kết nối với người kia. Hình ảnh đó gợi nhớ đến "Lofi Girl", cô gái ảo ngồi học bài đã trở thành hiện tượng mạng nổi tiếng toàn cầu, được giới trẻ thường xuyên mở khi học và làm việc. Lofi Girl được cho là mang lại cảm hứng học tập, làm việc cho hàng triệu người.
"Kênh này đã biến công việc học hành đơn độc thành trải nghiệm học nhóm trực tuyến. Âm nhạc nhẹ nhàng, lặp lại tạo nên không khí thư giãn, dễ chịu. Còn khung cảnh Jane mặc áo len, đeo tai nghe, chăm chú học bài mang đến sự bình yên, cảm giác thoát ly thực tại", theo The Verge.
 |
Hình ảnh cô gái nổi tiếng ngồi học bài Lofi girl được nhiều bạn trẻ cosplay |
Chào mừng bạn đến với thế giới của những “phòng tự học trực tuyến”, đang rất phổ biến trên mạng xã hội ở Trung Quốc. Trách nhiệm đến từ việc lặng thầm học tập với các bạn cùng lớp tạo nên sự tập trung chú ý cao độ hơn bất kỳ điều gì khác.
Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn việc học và làm trực tiếp. Nhân viên văn phòng cũng phải điều chỉnh để làm việc tại nhà. Nhiều người nhận ra, bản thân dễ dàng để tâm trí trôi dạt khi không có người cùng văn phòng hoặc bạn cùng bàn giúp bạn tập trung học tập hoặc làm việc thâu đêm.
Đó là nơi các phòng học trực tuyến ra đời. Những phòng “học cùng tôi” có các buổi phát trực tiếp những người đang làm bài tập về nhà. Nền tảng phát trực tuyến của Trung Quốc Bilibili có toàn bộ phần dành cho “nghiên cứu”, với các tài khoản phát trực tuyến phòng học phổ biến nhất có lúc lên tới 150.000 người đăng ký.
 |
Giới trẻ livestream quá trình học và làm việc của mình |
Trong số các video có hình ảnh một cô gái đang âm thầm học bài thi luật. Bên dưới, tiêu đề cung cấp một số thông tin chi tiết về cuộc sống của cô ấy, như: “Bà mẹ đi làm, có 1 đứa con, học mỗi ngày 2 giờ trước khi đi làm để chuẩn bị cho Kỳ thi Chuyên gia Pháp lý - Ngày thứ 103.” Một trong số ít bình luận bên dưới có nội dung như một lời tự hứa: “Chào buổi sáng! Ngày 56 cho kỳ thi tuyển sinh sau đại học. Cố lên.”
Những video này là một cách để mọi người giữ cho mình trung thực — mỗi video đều có chức năng như một bằng chứng hữu hình về cam kết học tập của họ. Được phát trực tiếp, chúng đưa bạn vào cùng thời gian và không gian ảo với các sinh viên hoặc nhân viên khác. Đặc biệt hơn hết, chúng chiếm toàn bộ màn hình điện thoại thông minh của bạn. Bạn không thể thu nhỏ cửa sổ để kiểm tra tin nhắn giữa chừng mà không thoát ra khỏi phòng học trực tuyến.
 |
Nhiều người trả tiền để tham gia các phòng học trực tuyến với khẩu hiệu "đừng lướt mạng nữa, học đi" |
Buổi phát trực tiếp phòng học trực tuyến tiêu chuẩn có khoảng 30 cửa sổ thu nhỏ với khẩu hiệu hấp dẫn như “đừng lướt mạng nữa, học đi”. Một số người có đồng hồ đếm ngược đến các kỳ thi tuyển sinh khác nhau được hiển thị ở một bên. Trong mỗi cửa sổ hình thu nhỏ, một người tham gia tự quay phim mình đang học hoặc đang làm việc. Một số cho thấy khuôn mặt của họ; những người khác để hình máy tính xách tay hoặc màn hình của họ. Những người đang nghỉ giải lao chuyển hướng màn hình của họ đến một mảnh giấy giải thích lý do vắng mặt: “Đi ăn trưa, sẽ quay lại sau 30 phút.”
Athena Chan cho biết lợi ích rõ ràng nhất là sức mạnh của sự tập trung và thúc đẩy bản thân không được lơ là xao nhãng, cảm giác phải tuân thủ khi có rất nhiều người đang theo dõi mình, không cần biết mình đang làm việc với ai hay họ ở đâu, chỉ biết rằng tất cả đều bị ràng buộc bởi một mục đích chung.
 |
Một phòng học trực tuyến trên Bilibili |
Tại một nhóm WeChat, trong số 167 người đã điền vào biểu mẫu, khoảng 1/3 là sinh viên tốt nghiệp đại học chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh sau đại học, 1/3 là sinh viên đại học chuẩn bị cho kỳ thi tương tự hoặc chỉ làm bài tập, và 1/3 là học viên cao học. Ngoài ra còn có 10 học sinh cấp 2 và 5 học viên khác cho biết đang chuẩn bị thi tuyển công chức.
Trong số đó có Cheng, tên thật là Xu Xiaoqian, là sinh viên trẻ mới tốt nghiệp đại học ở phía đông thành phố Ôn Châu, vừa nghỉ việc và đang chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh sau đại học sắp tới.
Cheng bắt đầu sử dụng dịch vụ phòng học trực tuyến từ tháng 10. Cô ấy đánh giá cao khía cạnh cộng đồng của nhóm. “Việc học của tôi không chỉ có giá trị với bản thân mà còn với những người ở phía bên kia màn hình.”
Ngoài ra, Cheng còn tham gia một nhóm nghiên cứu nhỏ hơn, trong đó có ít nhất 30 trong số 36 thành viên là nữ giới. Cô ấy nói: “Thông thường, các cô gái thích bầu không khí học tập gọn gàng và ấm cúng.”
