“Người mới đến”
Từ Novichok trong tiếng Nga nghĩa là “Người mới đến”.
Tên gọi này được áp dụng cho một nhóm các chất độc thần kinh tiên tiến, do Liên Xô phát triển vào những năm 1970 – 1980 trong một dự án có tên mật là “Foliant”.
Đây đồng thời được biết đến là loại vũ khí hóa học thế hệ thứ tư, được thiết kế để tránh bị phát hiện bởi các thanh tra quốc tế.
Năm 1999, các quan chức quốc phòng Mỹ đã tới Uzbekistan để hỗ trợ dỡ bỏ và giải độc một trong những cơ sở thử nghiệm vũ khí hóa học lớn nhất của Liên Xô.
Cơ sở này được cho nơi Liên Xô sử dụng để sản xuất và thử nghiệm các lô Novichok nhỏ.
Các nhân viên an ninh mặc đồ bảo hộ tại hiện trường vụ cựu điệp viên Nga bị đầu độc. Ảnh: Getty
Độc hơn VX
Một chất trong nhóm Novichok có tên Novichok-A-230 được cho là có độc tính mạnh gấp 5 đến 8 lần so với chất độc thần kinh VX.
Giáo sư Gary Stephens, chuyên gia dược học tại Đại học Reading cho biết: "Đây là một chất nguy hiểm, phức tạp hơn sarin hoặc VX, và cũng khó xác định hơn.”
Tồn tại dưới nhiều trạng thái
Trong khi một số biến thể của Novichok là chất lỏng, thì một số khác được cho là tồn tại ở thể rắn. Chúng cũng có thể được tán thành bột siêu mịn.
Trong một số trường hợp, Novichok có thể được tạo thành khi kết hợp 2 thành phần hóa học riêng biệt. Hai thành phần này ít độc hại hơn, không có trong danh sách bị cấm và không gây nguy hiểm cho người vận chuyển.
Ông Sergei Skripal. Ảnh: AFP
Có tác dụng cực nhanh
Nếu một người trưởng thành hít phải Novichok, hoặc tiếp xúc qua da, thì chất này sẽ nhanh chóng phát huy độc tính.
Các triệu chứng trúng độc có thể xuất hiện chỉ trong 30 giây đến 2 phút.
Tuy nhiên, với Novichok dạng bột, thời gian này có thể dài hơn, lên đến 18 giờ sau khi phơi nhiễm.
Các triệu chứng cụ thể
Người ta cho rằng các triệu chứng gây ra bởi Novichok giống với các chất độc thần kinh khác, bao gồm: mắt trắng dã, co giật, chảy dãi.
Trong những trường hợp trúng độc nặng, nạn nhân có thể bị hôn mê, suy hô hấp và tử vong.
Các triệu chứng này xuất hiện do Novichok làm chậm hoạt động của tim, co thắt đường ho hấp, từ đó gây tử vong do ngạt thở.
Một số biến thể của Novichok đã được bào chế đặc biệt để chống lại các thuốc giải độc thần kinh.
Nếu vô tình phơi nhiễm Novichok, nạn nhân cần lập tức cởi quần áo, tắm rửa bằng xà phòng và nước. Đặc biệt, mắt của nạn nhân cũng nên được làm sạch, và người này nên được trợ thở nếu cần thiết.
Cựu điệp viên hai mang của Nga Sergei Skripal và con gái Yulia được phát hiện bất tỉnh trên một băng ghế tại trung tâm mua sắm ở thành phố Salisbury, hạt Wiltshire, phía nam nước Anh, vào hôm Chủ nhật (4/3), nghi do bị đầu độc.
Ông Skripal và Yulia hiện đang được điều trị tại một bệnh viện và vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.
Skripal từng phục vụ trong Cơ quan tình báo quân đội Nga (GRU). Ông này bị Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) bắt giữ vào năm 2004, sau đó bị tòa án tuyên phạt 13 năm tù vào năm 2006 vì tội hoạt động gián điệp cho Anh. Sau đó, Skripal được cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ân xá trong năm 2010.
