Tám thành viên của gia đình Ampatuan đầy quyền lực, nằm trong số 28 người bị kết án chung thân đã tham gia phục kích một đoàn xe bầu cử ở tỉnh Maguindanao và bắn hạ tất cả những ai chứng kiến vụ việc. Trong số các nạn nhân của vụ thảm sát Maguindanao có 32 nhà báo và đây là vụ tấn công vào giới truyền thông tàn bạo nhất thế giới từ trước tới nay.
Vụ phục kích cũng là hành động bạo lực tàn bạo nhất trong các cuộc bầu cử ở Philippines, nơi giới chính trị địa phương thường dùng đến chiêu ám sát đối thủ, đặc biệt tại vùng Mindanao được xem là có mức độ tôn trọng pháp luật ở mức thấp và quyền lực nằm trong tay các lãnh chúa có nhiều súng đạn, vũ khí.
Đây được xem là vụ xử án của thập kỷ. Dòng họ Ampatuan được nói là có mối liên hệ chính trị với nhiều nhân vật quan trọng, trong đó có cả tổng thống đương thời lúc vụ việc xảy ra là Gloria Macapagal Arroyo.
Vụ xử án cũng được xem là một phép thử liệu các thể chế dân chủ có chiến thắng được sức ép từ giới giàu có và quyền lực.
15 bị can đã bị tống giam trong ngày hôm qua vì có tham gia ở nhiều mức độ vụ thảm sát và 56 người được tha bổng. Bảy trường hợp bị đình chỉ, trong đó có tộc trưởng của nhà Ampatuan là Andal Ampatuan, đã chết trong tù vì đau tim hồi năm 2015.
Salvador Panelo, phát ngôn nhân của Tổng thống Rodrigo Duterte, nói cần tôn trọng phát quyết của tòa án và vụ thảm sát thể hiện “sự tàn độc trước tính linh thiêng của sự sống con người”.
Hơn 80 nghi can hiện vẫn bỏ trốn, trong đó có 12 người thuộc gia đình nhà Ampatuan, và việc này làm dấy lên e ngại các nhân chứng và gia đình nạn nhân sẽ không bao giờ an toàn.
“Vụ việc này sẽ còn kéo dài”, nghị sỹ Esmael Mangudadatu, người có vợ bị bắn hơn một tá đạn vào người trong vụ phục kích, nói với Reuters. “Nhưng ít nhất chúng ta đã chiến thắng một phần”.
Ông Mangudadatu là đối thủ của gia đình Ampatuan trong cuộc bầu cử thống đốc nhưng đã không có mặt trong đoàn xe bị tấn công giữa ban ngày, bởi đội quân của đối thủ tranh cử.
Các nạn nhân đã bị bắn chết bên cạnh một con đường nông thôn trong mưa đạn, sau đó những kẻ thủ ác đã dùng máy đào một hố lớn, chôn các nạn nhân xuống cùng với những chiếc xe của họ. Theo một số nhà hoạt động, nhiều nhân chứng sau này cũng bị ám sát.
