Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev cho biết trật tự gần như đã được khôi phục tại nước này sau những ngày bất ổn chưa từng có.
 |
Các cuộc biểu tình lớn ở Kazakhstan thu hút sự quan tâm của nhiều nước. (Nguồn: CNBC) |
Các cuộc biểu tình đẫm máu đã thu hút sự chú ý đặc biệt của thế giới. Đây là cách cộng đồng quốc tế đã phản ứng với tình hình Kazakhstan cho đến nay.
Nga
Nga dẫn đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) triển khai đến Kazakhstan theo yêu cầu của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev, người đã cáo buộc “các băng đảng khủng bố” do nước ngoài đào tạo gây ra sự bất ổn.
“Các lực lượng gìn giữ hòa bình được điều động đến Cộng hòa Kazakhstan trong một khoảng thời gian nhất định để ổn định tình hình”, Ban thư ký CSTO cho biết trong một tuyên bố.
Theo trang tin Eurasianet, điều này đánh dấu lần đầu tiên điều khoản bảo mật tập thể của CSTO được thực thi. Ban thư ký cho biết các đơn vị quân đội từ các quốc gia thành viên CSTO như Armenia, Belarus, Tajikistan và Kyrgyzstan cũng đã được gửi tới Kazakhstan. Tuy nhiên, CSTO không tiết lộ quy mô lực lượng đang được triển khai.
Moscow cho biết họ sẽ tham khảo ý kiến của Kazakhstan và các đồng minh khác về những động thái có thể có để hỗ trợ hoạt động "chống khủng bố" ở đó và Nga cũng lặp lại tuyên bố của Kazakhstan rằng các cuộc biểu tình là kết quả của sự can thiệp của nước ngoài.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết: “Chúng tôi coi các sự kiện gần đây ở một quốc gia thân thiện là những hành động có chủ đích từ bên ngoài, nhằm phá hoại an ninh và sự toàn vẹn của Kazakhstan”.
Mỹ
Washington cho biết họ đang "theo dõi sát sao" tình hình và kêu gọi chính quyền và những người biểu tình kiềm chế.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki đã bác bỏ những tuyên bố rằng Mỹ đang thúc đẩy các cuộc biểu tình ở Kazakhstan.
Trung Quốc
Trung Quốc, quốc gia có chung đường biên giới với Kazakhstan, cho biết Bắc Kinh nhìn nhận tình hình là "chuyện nội bộ" của Kazakhstan.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết: “Chúng tôi tin rằng chính quyền Kazakhstan có thể giải quyết vấn đề một cách hợp lý”. Chính quyền Bắc Kinh hy vọng tình hình sẽ sớm được kiểm soát.
Kể từ khi giành độc lập vào năm 1991, Kazakhstan đã tìm kiếm mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, quốc gia nhận được phần lớn lượng dầu xuất khẩu của Kazakhstan.
Vương quốc Anh
Ngoại trưởng Anh Liz Truss cho biết Vương quốc Anh "lo ngại" trước tình hình bất ổn leo thang.
Phát biểu tại Quốc hội hôm 6/1, Ngoại trưởng Anh lên án các hành vi bạo lực và phá hủy tài sản ở Almaty.
Bà Truss cũng cho biết Chính phủ Vương quốc Anh sẽ "phối hợp thêm" với các đồng minh "để đưa ra giải pháp cho các bước tiếp theo".
Pháp
Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và tiến tới đối thoại.
Pháp đã kêu gọi sự kiềm chế từ tất cả các bên ở Kazakhstan, bao gồm cả quân đội do CSTO triển khai, và gọi các báo cáo về đổ máu ở Almaty là “cực kỳ đáng lo ngại”.
Liên Hợp Quốc
Liên Hợp Quốc kêu gọi các nhà lãnh đạo và những người biểu tình ở Kazakhstan kiềm chế.
Phát biểu với các phóng viên tại New York hôm 5/1, người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết đang theo dõi tình hình đang diễn ra. Ông nói: “Điều rất quan trọng đối với tất cả những người tham gia vào các sự kiện hiện tại này là kiềm chế bạo lực và thúc đẩy đối thoại".
Hôm 6/1, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Michelle Bachelet tuyên bố: “Mọi người có quyền biểu tình hòa bình và tự do ngôn luận. Tuy nhiên, những người biểu tình, cho dù có tức giận hay đau khổ đến mức nào, cũng không nên sử dụng bạo lực chống lại người khác”.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc cũng kêu gọi chính quyền Kazakhstan trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ.
Liên minh châu Âu
Liên minh châu Âu (EU) gồm 27 thành viên đã kêu gọi Nga tôn trọng chủ quyền và độc lập của Kazakhstan sau khi Moscow triển khai lính dù tới nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ.
Ủy ban châu Âu cũng kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế leo thang bạo lực.
Một phát ngôn viên của EU cho biết EU đã sẵn sàng và mong muốn hỗ trợ đối thoại giữa các bên.
Nhà ngoại giao hàng đầu của EU Josep Borrell bày tỏ “quan ngại lớn” về tình hình và nói thêm: “Quyền và an ninh của dân thường phải được đảm bảo… EU sẵn sàng hỗ trợ giải quyết cuộc khủng hoảng này.”
Thổ Nhĩ Kỳ
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã nói với người đồng cấp Kazakhstan Tokayev rằng Ankara sát cánh với chính quyền Kazakhstan trong bối cảnh các cuộc biểu tình liên tục nổ ra.
Trong một tuyên bố đưa ra hôm 6/1, Văn phòng của Tổng thống Erdogan cho biết đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến và hy vọng căng thẳng sẽ chấm dứt càng sớm càng tốt.
Ông Erdogan cũng đã thảo luận về những diễn biến ở Kazakhstan với lãnh đạo của Azerbaijan, Kyrgyzstan và Uzbekistan, và cho biết ông tin rằng cuộc khủng hoảng sẽ được giải quyết thông qua đối thoại.
Belarus
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko kêu gọi người biểu tình ở Kazakhstan chấm dứt bạo lực.
Nhà lãnh đạo Belarus cũng tuyên bố rằng tình hình ở Kazakhstan là một kịch bản đã được ngăn chặn ở Belarus sau cuộc bầu cử năm 2020.
