Việc lựa chọn ông Burns, một cựu thứ trưởng ngoại giao Mỹ từ năm 2005-2008, đánh dấu sự thay đổi về vai trò của đại sứ tại Bắc Kinh. Trong thập kỷ qua, vị trí này luôn dành cho các cựu chính trị gia chứ không phải nhà ngoại giao.
Nếu được Thượng viện chấp thuận, ông Burns sẽ đến Trung Quốc vào thời điểm quan hệ hai nước đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Vị trí đại sứ tại Trung Quốc đã trống từ tháng 10 năm ngoái, sau đại sứ Terry Branstad từ chức.
Mỹ và Trung Quốc đang bất đồng trong hàng loạt vấn đề, từ thương mại, công nghệ, đại dịch COVID-19, Đài Loan, các hoạt động quân sự hoá của Trung Quốc ở Biển Đông…Hai bên đều cáo buộc nhau hành động khiêu khích.
Một vấn đề đau đầu mới với ông Burns sẽ là xử lý hậu quả của việc Taliban giành lại Afghanistan và cuộc sơ tán trong hỗn loạn của Mỹ khỏi Kabul, đặt ra những câu hỏi về khả năng của chính quyền Biden trong việc nhanh chóng chuyển trọng tâm sang khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương để đối phó với Trung Quốc.
Trung Quốc chưa công nhận chính thức Taliban là lực lượng điều hành mới của Afghanistan. Nhưng trong cuộc gặp đại diện Taliban tháng trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng thế giới nên hướng dẫn và ủng hộ Afghanistan để nước này có một chính phủ mới, thay vì gây thêm áp lực.
Ông Burns nói rằng ông mong muốn trở lại phục vụ, nếu được Thượng viện chấp nhận, và ông sẽ làm việc vì “sự cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như những thách thức khó khăn và phức tạp mà chúng ta đối diện vào thời điểm quan trọng trong mối quan hệ của hai nước”.
Ông Burns không phải một chuyên gia chính sách Trung Quốc, giống như 4 đại sứ Mỹ trước đây tại Bắc Kinh.
Ông Burns có mối quan hệ gần gũi với Tổng thống Biden, vì từng là cố vấn trong chiến dịch tranh cử và hợp tác gần gũi trong nhiều năm với những cố vấn được ông Biden tin tưởng nhất, trong đó có Ngoại trưởng Antony Blinken.
Evan Medeiros, một chuyên gia về châu Á từng làm việc trong chính quyền Obama, nói rằng việc lựa chọn ông Burns cho thấy Tổng thống Biden đang tìm kiếm mô hình đối thoại mới với Bắc Kinh, vào thời điểm các kênh đối thoại cấp cao thông thường đã bị suy yếu vì mâu thuẫn ý thức hệ.
Khi căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington gia tăng trong những năm gần đây, vai trò của đại sứ Mỹ ở Trung Quốc cũng trở nên căng thẳng hơn, nhất là khi Bắc Kinh cố hạn chế đại sứ Mỹ tiếp xúc với người dân thường.
Nhà Trắng cũng thông báo ông Biden sẽ đề cử ông Rahm Emanuel, cựu nghị sĩ Mỹ từng là chánh văn phòng của cựu tổng thống Barack Obama, làm đại sứ tại Nhật Bản.
