Ba nguyên thủ “nhóm tam tấu” bộc lộ tâm trạng khác nhau. Trước quyết định ngưng thử hạt nhân và đóng cửa các bãi thử “từ ngày 21/4” do đích thân chủ tịch Kim Jong-un tuyên bố, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe “chào mừng” nhưng thòng ngay “phải đảm bảo kiểm tra được”. Hôm trước đó, nhận tin ông Kim không đòi Mỹ rút quân khỏi Hàn Quốc như điều kiện tiên quyết phi hạt nhân hoá, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật đang ở Washington thẳng thừng “chưa đủ”. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in kiệm lời, gọi sự kiện là “bước tiến có ý nghĩa… mà thế giới mong chờ”. Tổng thống Mỹ Donald Trump hoan hỉ hơn cả: “Đây là tin rất tốt… Tiến bộ to”.
Có một điều đáng chú ý trong động thái của không chỉ nhà lãnh đạo 34 tuổi húi đầu đinh luôn phát ngôn xuất thần chẳng kém đối thủ tóc vàng 72 xuân. “Điểm thử hạt nhân phía bắc… sẽ được dỡ để đảm bảo minh bạch đình chỉ thử hạt nhân”, truyền thông nhà nước KCNA loan báo chỉ đạo của ông Kim. Tổng thống Trump sướng: “Hãy đón chờ thượng đỉnh của chúng tôi”. Ông tweet tiếp: “Tiến bộ đang tạo dựng cho tất cả”. Phải chăng cả hai đang phối hợp hé lộ một thoả thuận gì đó mà họ đã ngầm đạt được?
Liệu “minh bạch” có hàm ý khả năng cho phép quốc tế đến Triều Tiên thanh sát lời hứa? Cha ông Kim cũng thề như thế cách đây hơn 20 năm nhưng chưa từng dùng cụm từ ấy. Bố cáo của ông Kim khiến nhiều người vui song không bớt lo bởi chưa biết vũ khí hạt nhân và tên lửa có bị phá không.
Dù thế nào, cam kết “minh bạch” cũng nhen hy vọng. Tháng trước, ông Kim từng nói với đoàn sứ thần Hàn Quốc thăm Bình Nhưỡng: “Nếu các thảo luận cấp chuyên viên bế tắc hoặc cán bộ chúng tôi hành xử như những kẻ ngu xuẩn ngạo mạn, tổng thống Moon có thể gọi trực tiếp cho tôi và khúc mắc sẽ được xử lý tức thì”.
Chưa rõ khi nào cuộc điện đàm đầu tiên giữa hai lãnh đạo Hàn-Triều qua đường dây nóng lập hôm 20/4 được thực hiện. Nhiều băn khoăn vẫn lơ lửng bên thềm cuộc gặp lịch sử của họ ngày 27/4 dự kiến được truyền hình trực tiếp. Các tuyên bố mang tính cá nhân liệu có là quan điểm của nhà nước Triều Tiên? Bất luận thời tiết ra sao, theo lẽ tự nhiên, ngày mai chắc trời lại sáng thôi.
