Nơi ra đời chi bộ Đoàn TNCS đầu tiên

>> Những người đóng nhiều vai

Trường THPT Ngô Quyền nay, Bonnal xưa. Ảnh: L.K.

Khi đó, cậu học sinh 14 tuổi Nguyễn Văn Cúc (tức Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh sau này), một trong những đoàn viên đầu tiên của chi bộ Đoàn, hăng hái tham gia cách mạng. Ngày 1-5-1930, cậu học trò Cúc cùng hai bạn học bị thực dân Pháp bắt khi đang rải truyền đơn nhân kỉ niệm ngày Quốc tế Lao động. Thực dân Pháp xử tù chung thân Nguyễn Văn Cúc, lúc đó 15 tuổi, và đày ra Côn Đảo.

“Nhờ nhà trường Bonnal, nhờ “nhà trường” Côn Đảo, tôi và nhiều người đã trưởng thành, đã trở nên những người cách mạng hữu ích cho đồng bào, cho Tổ quốc. Suốt đời tôi, luôn luôn tôi nhớ mãi bạn học, nhớ mãi và rất biết ơn các thầy cô giáo của trường Bonnal” (trích thư Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh gửi Trường THPT Ngô Quyền).

Trường Bonnal có phong trào đấu tranh mạnh mẽ của học sinh từ những năm 1925 - 1926. Chi bộ Đoàn đầu tiên gồm 11 đoàn viên, chia thành các tiểu tổ, trong đó có một số học sinh ở trường khác do đồng chí Bùi Đức Thanh làm Bí thư. Để công tác tuyên tuyền sâu rộng, chi bộ Đoàn ra tờ báo in thạch tên Thanh niên Cộng sản để giáo dục và tập hợp thanh niên học sinh.

Các đoàn viên TNCS ở Trường Bonnal hăng hái đi đầu hoạt động, nhất là trong công tác tuyên truyền cách mạng, vận động thanh niên đấu tranh làm đau đầu nhà cầm quyền Pháp lúc đó. Nhiều người trong lớp đoàn viên này đã hy sinh hoặc bị đày ra Côn Đảo.

Sau hai chi bộ Đoàn TNCS được thành lập tại Hải Phòng, các tổ chức Đoàn TNCS liên tiếp được xây dựng ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước.

Hơn 90 năm trôi qua, nhiều thế hệ học trò ra đi và trưởng thành làm rạng danh mái trường Bonnal xưa như Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, nhạc sĩ Văn Cao, nhà thơ Thế Lữ, nhà văn- nhà thơ Nguyễn Đình Thi, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, GS Nguyễn Lân, nguyên Bí thư Thứ nhất T.Ư Đoàn Vũ Mão...