Một chính sách khi thi hành được biện minh là vì lợi ích của đứa trẻ nhưng hậu quả mà nó để lại thật khôn lường. Đó là mặc cảm tội lỗi của hàng trăm nghìn phụ nữ chưa kết hôn bị buộc phải cho đứa con mình dứt ruột đẻ ra làm con nuôi người khác. Đó cũng là sự tủi thân của hàng trăm nghìn em bé lớn lên trong mặc cảm bị bố mẹ bỏ rơi.
Bốn mươi năm đã trôi qua, giờ đây những nạn nhân của chính sách thô bạo này người còn người mất nhưng ít nhất họ có thể hài lòng khi mà chính phủ rốt cuộc đã thừa nhận sai lầm và cam kết có hành động để khắc phục hậu quả.
Nhìn lại lịch sử thế giới hiện đại có không ít những lời xin lỗi như vậy. Cách đây vài năm, Chính phủ Australia cũng từng chính thức xin lỗi cộng đồng thổ dân ở quốc gia rộng lớn này và lấy ngày 13/2 hàng năm là Ngày toàn quốc xin lỗi thổ dân trong nỗ lực thống nhất và hòa hợp dân tộc.
Chính phủ Mỹ cách đây không lâu cũng từng chính thức xin lỗi hậu duệ của những người từng là nạn nhân của chế độ nô lệ cách đó hàng thế kỷ ở nước này.
Chính phủ Nhật Bản từng nhiều lần xin lỗi người dân các nước châu Á vì những tội ác mà quân phiệt Nhật gây ra trong Chiến tranh thế giới thứ hai và có những hành động “chuộc lỗi” thông qua các chương trình viện trợ phát triển.
Tuy vậy, trong một thế giới vẫn còn bộn bề di chứng của những cuộc chiến, những chính sách sai lầm của một thời vẫn cần lắm có thêm những lời xin lỗi, cả cho những hành động gây ra bởi chính phủ này với người dân nước khác.
Ví như với hàng triệu người dân Việt Nam mang trọng bệnh và thân hình dị tật vì di chứng chất độc da cam mà quân đội Mỹ rải thảm xuống Việt Nam trong những năm chiến tranh, họ vẫn đợi một lời xin lỗi chính thức từ chính phủ đất nước đã gây ra đau thương cho họ, đi đôi với bồi thường để giúp họ phần nào giảm bớt gánh nặng bệnh tật và nỗi đau tinh thần.
Hành động xin lỗi cùng cam kết khắc phục hậu quả của Chính phủ Australia dù không mang tính tiên phong nhưng cũng xứng đáng là bài học hành xử quý để nhiều nước khác phải suy ngẫm về những hành động của họ trong quá khứ, để lời xin lỗi dù muộn cũng sẽ được cất lên.
