Người kể chuyện
Hơn 5 năm làm công tác thuyết minh tại Bảo tàng Nghệ An – Xô viết Nghệ Tĩnh (phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An), chị Nguyễn Thị Hương Sen (SN 1991) nói rằng, bản thân cảm thấy rất may mắn khi được sống đúng với đam mê. Vốn yêu thích lịch sử, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Vinh, năm 2020, chị Hương Sen về công tác tại Phòng trưng bày truyền thông và giáo dục, Bảo tàng Nghệ An – Xô viết Nghệ Tĩnh.
“Thuyết minh không chỉ đơn thuần là việc truyền tải thông tin, mà đó là sự kết nối giữa hiện vật và người nghe. Những hiện vật được trưng bày tại Bảo tàng là những di sản vô giá, vì thế chúng tôi luôn làm việc bằng trái tim, tình cảm tri ân, lòng tự hào dân tộc để truyền tải một cách đầy đủ nhất, chân thật nhất những câu chuyện lịch sử đến với khách tham quan”, chị Hương Sen tâm sự về nghề.
Những ngày đầu “bén duyên” với nghề, nữ thuyết minh gặp rất nhiều khó khăn. Từ giọng nói, dáng đi đến cách nắm bắt tâm lý khách tham quan. May mắn được các anh chị đi trước hướng dẫn, truyền đạt kinh nghiệm, chị nỗ lực học hỏi, không ngừng trau dồi từng ngày.
“Từ giọng nói, phong thái, cử chỉ, ánh mắt, cách nhấn nhá trong từng câu chữ,… tôi đều phải học tập, trau dồi từng ngày. Khi thuyết minh, tôi luôn nhập tâm vào từng hiện vật, đưa cảm xúc vào từng câu chuyện, để du khách cảm thấy gần gũi, như đang được sống trong không gian lịch sử ấy”, nữ thuyết minh 9x tâm sự.
Với chị Hương Sen, niềm vui, hạnh phúc của người làm công tác thuyết minh là sự thay đổi, nhận thức của du khách sau khi tham quan tại Bảo tàng, đặc biệt là các bạn trẻ. Chị nói, nhiều bạn đến với Bảo tàng với tâm thế đi cho biết, nhưng sau vài giờ tham quan, được nghe thuyết minh những câu chuyện lịch sử thông qua các hiện vật, nhiều bạn rất xúc động, nghẹn ngào. Qua đó, các bạn lại muốn tìm hiểu sâu hơn về phong trào cách mạng Xô viết Nghệ Tĩnh, về niềm tự hào của người dân xứ Nghệ.
Bắt nhịp xu hướng chuyển đổi số, nữ thuyết minh 9x đã quay những video ngắn về những câu chuyện lịch sử, hiện vật, đăng tải lên các trang mạng xã hội để thu hút các bạn trẻ, từ đó lan tỏa tình yêu lịch sử. “Mỗi đối tượng, mỗi lứa tuổi sẽ có cách tiếp cận riêng, điều quan trọng là làm sao để lịch sử chạm đến trái tim người nghe. Đối với các bạn trẻ, cách thuyết minh phải ngắn gọn, dễ hiểu nhưng vẫn thể hiện sự hào hùng, tinh thần dân tộc”, chị Hương Sen bày tỏ.
Truyền cảm hứng
Là thuyết minh viên trẻ nhất tại Bảo tàng Nghệ An - Xô viết Nghệ Tĩnh, chị Đoàn Cẩm Tú (SN 1997) không chỉ giúp khách tham quan “mục sở thị” từng hiện vật mà còn khiến họ nghẹn ngào, xúc động bởi mỗi hiện vật chị giới thiệu là một câu chuyện về sự hi sinh, tinh thần chiến đấu anh dũng.
“Công việc tưởng chừng lặp đi lặp lại, nhưng với tôi, mỗi ngày đi làm là một ngày vui, mỗi lần đứng trước hiện vật là một trải nghiệm, cảm xúc mới và mỗi một vị khách lại đem đến cho tôi những câu chuyện, cảm xúc khác nhau... Thành công lớn nhất của người thuyết minh là lấy được giọt nước mắt của khách tham quan. Lúc đó, tôi biết mình đã chạm đến cảm xúc của họ, đã làm tốt vai trò là người kết nối du khách với lịch sử”, chị Cẩm Tú xúc động.
Sinh ra trong gia đình có ba thế hệ gắn bó với ngành văn hóa, sau khi tốt nghiệp ngành Bảo tàng học (Đại học Văn hóa Hà Nội), chị Cẩm Tú trở về quê hương và bén duyên với nghề. Với cô gái 9x, thuyết minh là một nghề đặc thù, khác với những nghề khác, bên cạnh trình độ chuyên môn, kiến thức vững chắc, chuyên sâu về văn hóa, lịch sử, kỹ năng giao tiếp, giọng nói truyền cảm, nghề thuyết minh cần sự nhiệt tình, tâm huyết và lòng yêu nghề.
“Bảo tàng Nghệ An – Xô viết Nghệ Tĩnh giờ đây không chỉ là “kho lưu trữ quá khứ” mà đang dần trở thành một thiết chế văn hóa chuyên nghiệp, hiện đại, ứng dụng công nghệ số để làm sống lại những giá trị lịch sử. Đã có nhiều lần tôi thuyết minh cho học sinh, sinh viên, các bạn trẻ. Qua các hiện vật, hình ảnh, tôi muốn gửi gắm đến các bạn tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc”, chị Cẩm Tú chia sẻ.
Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh (nay là Bảo tàng Nghệ An - Xô Viết Nghệ Tĩnh) đã 65 năm, luôn giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn ký ức hào hùng của dân tộc. Giờ đây, trong diện mạo mới, Bảo tàng không chỉ là nơi trưng bày quá khứ, mà còn là điểm đến sống động cho những ai muốn tìm hiểu về tinh thần quật cường của nhân dân Nghệ An, Hà Tĩnh.
Khi người trẻ đến với bảo tàng, được tiếp xúc với những tư liệu sống động về một thời máu lửa, đó cũng là lúc truyền thống được truyền lửa, lòng yêu nước được nuôi dưỡng và lý tưởng sống được hình thành từ những điều giản dị nhất.
Bảo tàng Nghệ An - Xô Viết Nghệ Tĩnh trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng, để thế hệ trẻ viết tiếp câu chuyện hoà bình. Ở đó, những người thuyết minh như chị Hương Sen, Cẩm Tú chính là cầu nối, giúp lịch sử trở nên gần gũi, lay động lòng người.
Trong không khí kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An và 95 năm Xô viết Nghệ Tĩnh, Bảo tàng Xô viết - Nghệ Tĩnh trở thành điểm đến “đặc biệt”, nơi hàng nghìn hiện vật và câu chuyện lịch sử được tái hiện sống động, để du khách hiểu hơn về tinh thần quật cường của nhân dân Nghệ - Tĩnh trong cao trào cách mạng 1930 -1931.
