GS,TS. Đoàn Xuân Tiên, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước cho biết, thuế được coi là nguồn thu quan trọng, chủ yếu của ngân sách. Tuy nhiên, theo ông Đoàn Xuân Tiên, những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi ngày càng rộng, quy mô ngày càng lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Kết quả kiểm toán cho thấy, mức độ vi phạm pháp luật thuế còn cao, diễn ra ở hầu hết các địa phương và các loại hình doanh nghiệp và các sắc thuế. Công tác thanh, kiểm tra thuế còn bỏ sót nhiều sai phạm của doanh nghiệp như áp dụng không đúng thuế suất thuế giá trị gia tăng, kê khai ưu đãi và miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và thực hiện miễn giảm thuế sai quy định, áp đơn giá đất để tính tiền sử dụng đất chưa đúng.
Ngoài ra, qua kiểm toán đã phát hiện một số sai phạm về tuân thủ pháp luật thuế mang tính phổ biến, như một số đối tượng nộp thuế chưa tuân thủ đúng pháp luật trong kê khai, nộp thuế; công tác điều hành, quản lý thu tiền thuê đất, tiền sử dụng đất tại một số địa phương chưa đảm bảo quy định của nhà nước…
Để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương, sự lành mạnh của thị trường và an ninh tài chính quốc gia, ông Tiên cho rằng, việc phòng chống gian lận thuế là ưu tiên hàng đầu hiện nay của Chính phủ. Ngoài ra, chống gian lận thuế, trốn thuế còn có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng niềm tin của công chúng và cần được thực hiện triệt để.
Cũng tại hội thảo, PGS,TS. Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho rằng, kiểm toán thuế là loại hình kiểm toán đặc biệt. Đây không chỉ thuần túy là kiểm tra, đánh giá, xác nhận độ tin cậy của thông tin về thuế, mà điều quan trọng hơn là đánh giá và xác nhận sự tuân thủ luật pháp của các đối tượng nộp thuế, của người quản lý.
Do đó, ông Thanh cho rằng, kiểm toán về thuế cần chú trọng nhiều hơn kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động. Kiểm toán cần đánh giá sự tuân thủ luật pháp trên tất cả các khía cạnh của thuế như đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế và quản lý thuế. Đồng thời, cần triển khai và đi sâu kiểm toán hoạt động, kiểm toán hiệu quả, đánh giá tác động của các sắc thuế đến đời sống kinh tế xã hội, ảnh hưởng và tác động của từng sắc thuế đến tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế.
