Trong vòng một tuần qua, Trung tâm Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) liên tục tiếp nhận nhiều ca bệnh cực kỳ nguy kịch, điểm chung là đều có tiền sử lạm dụng rượu kéo dài, dẫn tới xơ gan mất bù.
Đây là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính nặng nề, khiến các chức năng sống còn như giải độc, đông máu, miễn dịch… suy giảm nghiêm trọng. Khi cơ thể gặp thêm các yếu tố như nhiễm trùng, xuất huyết, người bệnh rất dễ rơi vào loạt biến chứng “sốc chồng sốc”: sốc nhiễm trùng, xuất huyết tiêu hóa, suy đa tạng… thậm chí không thể cứu vãn.
Bệnh nhân L.T.T (74 tuổi, trú tại Tuyên Quang) có tiền sử nghiện rượu hơn 10 năm, trung bình 500–700ml/ngày. Dù đã được chẩn đoán xơ gan từ lâu, cụ bà vẫn uống rượu mỗi ngày.
Trước nhập viện 10 ngày, bệnh nhân xuất hiện mệt mỏi, yếu nửa người, méo miệng – dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ. Tại bệnh viện địa phương, bà được chẩn đoán nhồi máu não và viêm màng não do vi khuẩn trên nền xơ gan nặng. Do bệnh diễn tiến nặng, bà được chuyển lên Trung tâm Hồi sức tích cực trong tình trạng lơ mơ, phải đặt ống thở.
Bác sĩ, Ths. Hà Việt Huy, Trung tâm Hồi sức tích cực cho biết: “Bệnh nhân nhập viện với suy đa cơ quan, não phù nề, nhồi máu lan rộng. Dịch não tủy có nhiều bất thường, chỉ số viêm cực kỳ cao, tiểu cầu giảm sâu, rối loạn đông máu. Hệ miễn dịch gần như không còn hoạt động sau nhiều năm nghiện rượu”.
Trường hợp thứ hai là ông N.V.C (53 tuổi, Bắc Ninh), người có thâm niên uống rượu 10–15 năm. Ông nhập viện tuyến dưới để phẫu thuật thoát vị rốn, nhưng sau mổ nhanh chóng rơi vào tình trạng sốc nhiễm khuẩn do xơ gan nặng.
Chuyển đến Trung tâm Hồi sức tích cực, bệnh nhân bắt đầu cải thiện. Tuy nhiên, đến ngày thứ ba, ông đột ngột nôn ra máu dữ dội, tụt huyết áp – dấu hiệu điển hình của vỡ tĩnh mạch thực quản, một biến chứng rất thường gặp ở người bị xơ gan.
“Bệnh nhân rơi vào tình trạng vừa sốc nhiễm trùng, vừa sốc giảm thể tích do mất máu – hai dạng sốc cùng lúc khiến hồi sức vô cùng khó khăn. Tiên lượng rất xấu, gia đình xin đưa về”, bác sĩ Huy cho biết.
Bệnh nhân thứ ba là ông T.V.G (56 tuổi, Hưng Yên), uống gần 1 lít rượu mỗi ngày suốt 20 năm. Dù đã được chẩn đoán xơ gan 7 năm trước, ông vẫn không điều trị và tiếp tục uống rượu.
Hai ngày trước nhập viện, ông bắt đầu khó thở, tụt huyết áp, lơ mơ. Khi đến bệnh viện tuyến trên, ông đã rơi vào sốc nhiễm trùng nặng, phải dùng thuốc vận mạch liều cao và đặt nội khí quản.
Các chỉ số xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị rối loạn đông máu nghiêm trọng, tiểu cầu rất thấp, các chỉ điểm nhiễm trùng đạt mức cực đại, kèm theo xuất huyết tiêu hóa. Toàn bộ biểu hiện này cho thấy người bệnh đang trong tình trạng suy gan cấp và suy đa tạng toàn thân, nguy cơ tử vong rất cao.
Cảnh báo
ThS. Hà Việt Huy nhấn mạnh: “Người từng được chẩn đoán xơ gan, tuyệt đối không được uống rượu – kể cả liều nhỏ. Gan đã tổn thương thì không thể tự phục hồi. Bất kỳ yếu tố nào như nhiễm trùng, xuất huyết… cũng có thể trở thành ‘giọt nước tràn ly’ khiến người bệnh rơi vào tình trạng nguy kịch”.
Các dấu hiệu cần đặc biệt cảnh giác gồm: mệt mỏi kéo dài, phù chân, vàng da, dễ bầm tím, lơ mơ, thay đổi ý thức. Khi có những biểu hiện này, người bệnh cần đến bệnh viện ngay lập tức.
Xơ gan do rượu là một “quả bom hẹn giờ” âm thầm. Mỗi chén rượu uống vào khi gan đã hỏng có thể là bước cuối cùng trước một chuỗi biến chứng đe dọa tính mạng.