Vụ án đặc biệt gây quan tâm dư luận trong năm 2007, bởi có sự liên quan của nguyên Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Ngọc Kim với hành vi nhận hối lộ khi ký 14 văn bản cho phép doanh nghiệp được nhập khẩu lá thuốc lá qua “lối mở” trái quy định.
Trong số các bị can bị truy tố còn có 16 người nguyên là cán bộ hải quan Lào Cai, trong đó có Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Lào Cai - Đinh Bá An.
 |
| Nhân dân tới tòa theo dõi phiên xử. Ảnh: Tùng Duy |
 |
| Xe của doanh nghiệp tư nhân dự phiên tòa. Ảnh: Ngọc Bằng |
Sáng nay, nhiều người dân Lào Cai đã tới tòa theo dõi phiên xử, dù tiết trời giá lạnh và vị trí của trụ sở tòa án cách xa khu dân cư trung tâm thành phố Lào Cai 6 km.
Công an tỉnh Lào Cai đã huy động hàng chục chiến sĩ cảnh sát bảo vệ an ninh trật tự phiên tòa.
 |
| Các chiến sĩ cảnh sát bảo vệ an ninh trật tự phiên tòa. Ảnh: Tùng Duy |
Năm 2000, Nguyễn Thị Liên và Nguyễn Huy Tần thành lập Cty trách nhiệm hữu hạn Thiên Lợi Hòa ở Thành phố Lào Cai do Liên làm Giám đốc.
Từ năm 2004, phía Trung Quốc quản lý xuất nhập khẩu lá thuốc lá bằng hạn ngạch, doanh nghiệp Trung Quốc không có giấy phép không được xuất khẩu lá thuốc lá sang Việt Nam, vì vậy Liên và Tần đã móc nối thỏa thuận với một số đầu nậu người Trung Quốc chuyển tiền mua gom hàng ở gần các lối mở bán lậu cho Liên và Tần.
 |
| Nguyễn Thị Liên tại tòa. Ảnh: Tùng Duy |
Để có được thủ tục đưa hàng vào Việt Nam, Liên và Tần đến chợ Hà Khẩu (Trung Quốc) thuê khắc một con dấu giả hình chữ nhật mang tên Cty thương mại Hải Viên (Hà Khẩu, Trung Quốc) để sử dụng;
tự lập giả các hợp đồng ngoại thương, hợp đồng gia công, hóa đơn thương mại, các công văn đề nghị chuyển tiền đứng tên bên bán hàng là Cty Hải Viên;
ký giả chữ ký của bà Chu Thị Lệ Nga - Giám đốc Cty Hải Viên (một Cty có thực ở Trung Quốc) và đóng dấu giả Cty Hải Viên để lừa dối các cơ quan chức năng ở Việt Nam, từ đó làm thủ tục nhập khẩu lá thuốc lá vận chuyển vào Việt Nam, thực hiện hành vi buôn lậu.
Không chỉ có doanh nghiệp Thiên Lợi Hòa, có tới 5 giám đốc doanh nghiệp cũng bị truy tố vì đã có hành vi buôn lậu hơn 11.157 tấn lá thuốc lá trị giá 223 tỷ đồng.
 |
| Quang cảnh tại phiên xét xử. Ảnh: Ngọc Bằng |
Trong thời gian làm Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Ngọc Kim đã lợi dụng chức vụ quyền hạn để ký 14 văn bản cho phép những doanh nghiệp này nhập khẩu lá thuốc lá qua các lối mở mà không qua các cửa khẩu chính ở Lào Cai.
Đáng chú ý những văn bản này đều đóng dấu mật. Phía Hải quan Lào Cai đã có văn bản thông báo các công văn mật này là trái pháp luật, phía Tỉnh ủy Lào Cai cũng đã chỉ đạo không cho phép nhập khẩu lá thuốc lá qua các lối mở, song ông Kim vẫn cố tình tiếp tục cho phép các doanh nghiệp này thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Theo tài liệu của cơ quan điều tra, ông Kim đã nhận 85 triệu đồng tiền “phong bì”, 16 cán bộ Hải quan Lào Cai cũng đã được “điếu đóm” với số tiền hơn 1,3 tỷ đồng, trong đó nguyên Cục trưởng Đinh Bá An được hưởng phần lớn.
Bị cáo Kim đã khai nhận hành vi phạm tội và nộp lại 50 triệu đồng để khắc phục hậu quả.
 |
| Nguyên Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Lào Cai Đinh Bá An tại tòa Ảnh: Tùng Duy |
Nguyên Cục trưởng Đinh Bá An trong thời gian công tác tại Lào Cai đã có hành vi nhận hối lộ của Phạm Xuân Thường - Nguyên Chi cục trưởng Hải quan huyện Bát Xát) và Khuông Mạnh Hùng - Từng là Chi cục trưởng Hải quan Bát Xát - với tổng số tiền là 196 triệu đồng.
Điều tra của C15 Bộ Công an khẳng định đủ cơ sở kết luận Đinh Bá An chỉ đạo cấp dưới cho nhập hàng vượt số lượng để nhận hối lộ. Đinh Bá An đã khai nhận hành vi phạm tội và nộp lại số tiền 196 triệu để khắc phục hậu quả.
Quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã tạm thu giữ 42.304.200.696 đồng tiền bán tang vật và 1.222.300.000 đồng do gia đình các bị can nộp. Tổng số tiền 43.526.500.696 đồng được tạm giữ trong tài khoản tạm giữ của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng tại Kho bạc Nhà nước thành phố Hà Nội.
 |
| Chủ tọa phiên tòa Nguyễn Văn Lưu khai mạc phiên xét xử. Ảnh: Ngọc Bằng |
Phiên xử do Chánh án TAND tỉnh Lào Cai Nguyễn Văn Lưu làm chủ tọa và ông Bùi Văn Khanh làm thẩm phán. Phía đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Lào Cai do Viện trưởng Triệu Viết Hanh giữ quyền công tố, ngoài ra còn có 2 kiểm sát viên dự khuyết.
Tham gia tố tụng phiên tòa có tới 19 luật sư đến từ 13 văn phòng luật sư ở các tỉnh Lào Cai, Thái Bình và Hà Nội.
 |
| Nhân dân theo dõi vụ án qua màn ảnh truyền trực tiếp. Ảnh: Ngọc Bằng |
Mặc dù phiên xử được thực hiện tại hội trường lớn nhất của tòa án mới được xây dựng, nhưng nhiều người dân đã không thể có chỗ để trực tiếp theo dõi trong phòng xử án, phải đứng ngoài trụ sở phiên tòa theo dõi qua loa phóng thanh.
 |
| Các nhà báo tác nghiệp tại phiên tòa. Ảnh: Ngọc Bằng |
Với số lượng bị cáo lên tới 25 người, phần thẩm vấn căn cước và đọc cáo trạng dự kiến kéo dài hết sáng nay, buổi chiều mới có thể bước sang phần thẩm vấn xét xử.
Được biết phiên tòa dự kiến kéo dài hơn 2 tuần.
