Tại các khu vực trồng rau ở TPHCM như phường Thạnh Xuân, Thạnh Lộc, Hiệp Thành (quận 12); xã Đông Thạnh, Xuân Thới Thượng (huyện Hóc Môn)… nhiều người dân đang sử dụng các loại thuốc giúp rau nhanh lớn, tăng năng suất khi thu hoạch với cái tên thuốc “vượt”.
Ghé vào một vườn rau nằm trên đường Lê Văn Khương, phường Hiệp Thành, quận 12, chúng tôi bắt gặp nhiều loại bao bì thuốc bảo vệ thực vật nằm trên bãi cỏ.
“Đôi lúc, chúng tôi vẫn sử dụng một số loại thuốc “vượt” để cho kịp thu hoạch, nhưng thấy rau lớn nhanh quá, sợ nhiều hóa chất tồn lại trong rau nên thuốc này gia đình tôi sử dụng hạn chế lắm”- chủ vườn rau nói. Cũng theo giới thiệu của chủ vườn rau, khu vực này cũng có nhiều hộ dân sử dụng loại thuốc “vượt” vì rất dễ mua.
Chị Hoàng, một người trồng rau ở cạnh tỉnh lộ 80B cho biết, rất nhiều loại rau phải dùng một số chất kích thích tăng trưởng như Progibb hay các loại thuốc trừ sâu để làm đẹp trước khi xuất bán.
Chị Hoàng nói: “Nhiều lúc chợ cần hàng, bão lụt rau đội giá lên, chúng tôi không còn cách nào khác là phải “thúc” rau mau lớn bằng các loại thuốc tăng trưởng”. Không chỉ có thuốc cho rau mập ú, thuốc cho rau đâm chồi, nở đọt, theo nhiều nông dân trồng rau ở xã Đông Thạnh, có nhiều loại thuốc khi phun lên rau xanh mởn cả hai ba ngày không héo.
Thuốc “vượt”
Theo chỉ dẫn của các chủ vườn rau, chúng tôi tìm đến các cửa hàng vật tư nông nghiệp ở khu vực quận 12 và huyện Hóc Môn để tìm mua các loại thuốc “vượt”. Và sự thật là mua thuốc “vượt” dễ như mua rau, cùng với đó là những lời giới thiệu ngọt ngào của các chủ cửa hàng vật tư nông nghiệp.
Tại cửa hàng vật tư nông nghiệp K. Q (đường Hương Lộ 80B, xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, bà chủ cửa hàng tư vấn khá kỹ. “Em muốn mua loại thuốc “vượt” nào, nhanh hay chậm, ở đây chị có hai loại, một loại dùng cho rau khô như cải xanh, xà lách, mồng tơi, một loại dùng cho rau nước như rau muống”, bà chủ cửa hàng nói.
Theo TS Phan Thế Đông - nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm- Trường ĐH Nông lâm TPHCM khi ăn phải các loại rau ngậm chất kích thích sinh trưởng dễ bị ngộ độc. Ăn nhiều và lâu dài, dư lượng chất này đã tồn tại trong rau củ sẽ tích tụ trong người, về lâu dài gây nênz các bệnh ung thư, dị dạng thai nhi...
Theo bà này, có hai loại “vượt” dành cho rau. Nếu rau nhỏ thì nên dùng loại phân bón cao cấp. Còn rau màu, nếu sắp thu hoạch thì dùng loại Progibb để rau phát triển nhanh. Cách cửa hàng này không xa là một điểm bán thuốc khác của ông D. Ông D. cho biết, với những loại thuốc “vượt”, pha từ 16 đến 20 lít nước/gói rồi bơm trước khi thu hoạch 2- 3 ngày thì rau phát triển nhanh lắm, năng suất rất cao.
Theo chủ cửa hàng vật tư nông nghiệp B.G trên đường Lê Văn Khương, xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, thuốc “vượt” có nhiều loại, loại thúc rau phát triển nhanh nhất tầm 2- 3 ngày là cho thu hoạch. Người trồng rau muống và rau cải thì nên dùng loại viên sủi, giá khoảng 16- 25 ngàn đồng/viên, có thể bơm trong vòng 3 ngày trước khi thu hoạch.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thuốc “vượt” mà theo người bán và người mua ở đây là các loại: Gibber- 2SP; Progibb; Phân bón lá cao cấp rau màu; Phân bón là tăng trưởng AC AMINO BO…
Mỗi thuốc có nhiều thành phần khác nhau nhưng đều được quảng bá trên bao bì là chất kích thích điều hòa tăng trưởng, giúp mềm gốc, gia tăng sự trổ hoa nghịch mùa, nhiều trái, tươi lâu, thu hoạch theo ý muốn… giá của các loại này từ 3- 4 ngàn đồng/gói.
TS. Nguyễn Đăng Nghĩa- Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Đất - Phân bón & Môi trường phía Nam cho biết, hiện trên thị trường có rất nhiều các loại thuốc kích thích rau trái, sử dụng sai mục đích với nhiều loại không rõ xuất xứ. Theo ông Nghĩa, thuốc kích thích tăng trưởng Boom hay Gibber- 2SP; Progibb có hàm lượng nitrophenol nguyên chất trong chai tới 20% là quá cao. Tuy nó phân hủy nhanh nhưng trong thời gian cách ly quá ngắn từ lúc trồng cho tới lúc thu hoạch như rau mầm thì vẫn tồn dư thuốc.
Còn theo thạc sĩ Lê Khắc Phúc, giảng viên khoa Nông học, Trường Đại học Nông Lâm Huế, các loại thuốc “vượt” kể trên không nằm trong các loại chất cấm sử dụng trong việc trồng rau nhưng do hàm lượng một số chất độc có trong các loại thuốc này cao, giúp cây hấp thụ và tăng trưởng nhanh, nên thời gian cách ly phải trên 10 ngày.
“Vì thế, nếu sử dụng các loại chế phẩm, phân bón không rõ nguồn gốc, liều lượng sử dụng cao, thời gian cách ly không đảm bảo sẽ dễ gây ngộ độc mãn tính, dư lượng NO3 - rất dễ gây ung thư”, Thạc sĩ Phúc nói.
