Thách thức cũng là cơ hội
Nêu quan điểm về cơ hội và thách thức trong triển khai thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW, bà Nguyễn Thị Minh cho rằng, đây là lần đầu tiên Trung ương ban hành một nghị quyết riêng về cải cách chính sách BHXH. Tất nhiên, một cải cách sâu rộng sẽ tạo ra nhiều thách thức. Đặc biệt, với những cơ quan có liên quan đến công việc này, khối lượng công việc lớn hơn, tinh thần thái độ làm việc phải tốt hơn, quy trình nghiệp vụ hướng đến người dân thuận lợi hơn. Nhưng đổi lại, nếu chúng ta thực hiện tốt Nghị quyết 28, chắc chắn quyền lợi người dân tăng lên rất nhiều, và mục tiêu BHXH toàn dân sẽ đạt được.
Nghị quyết 28 đặt mục tiêu tới năm 2012 là 35% lực lương lao động tham gia BHXH, tới năm 2030 nâng lên 60%. Tuy nhiên, hiện ngành BHXH đang gặp không ít khó khăn trong việc mở rộng người tham gia BHXH, nguyên nhân do đâu, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Minh: Phát triển BHXH không phải công việc của riêng ngành BHXH mà tất cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Chính vì vậy, Đảng đã ban hành Nghị quyết 28 thể hiện quan tâm toàn diện. Nghị quyết 28 có nêu rõ công việc của tất cả các ngành, các cấp. Chúng tôi nhận thấy công việc của ngành BHXH rất lớn, nhất là việc phát triển đối tượng. Trong đó, quan trọng nhất phải để mỗi người dân nhận thức đúng đắn về chính sách và quyền lợi của mình.
Theo Nghị quyết 28, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sẽ được mở rộng thêm một số nhóm mới, trong đó có cả lao động theo chế độ linh hoạt. Tuy nhiên, nhóm lao động này tập trung ở khu vực phi chính thức, đây có phải một thách thức lớn với mục tiêu BHXH toàn dân?
Bà Nguyễn Thị Minh: Tôi nghĩ đây là điểm khó nhất, vì nhóm lao động phí chính thức nên nắm bắt được không dễ. Vì vậy cần sự liên kết, kết nối giữa các cơ quan, tổ chức, chính sách đồng bộ để động viên họ tham gia.
Trong khoảng 34 triệu lao động phi chính thức chủ yếu là lao động trong khu vực nông nghiệp. Họ thu nhập thấp và thường không ổn định nên việc tham gia BHXH cũng gặp khó khăn. Vậy Nhà nước có chính sách hỗ trợ nào cho họ khi tham gia BHXH tự nguyện?
Bà Nguyễn Thị Minh: Từ ngày 1/1/2018, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhà nước hỗ trợ một phần tiền đóng từ 10-30% tùy đối tượng. Tới đây, khi triển khai Nghị quyết 28, các chính sách sẽ hoàn thiện hơn, như tạo điều kiện cho người thu nhập không ổn định đóng theo kiểu không ổn định. Chúng tôi sẽ tham mưu để hoàn thiện chính sách tạo ra tầng đế thật vững, đế vững phải rộng nhưng mức đóng có thể thấp cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước. Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh
Có nhiều ý kiến lo ngại, nếu giảm thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu liệu số tiền đóng trong 15 năm hay 10 năm có đủ cho họ hưởng một mức lương hưu để đảm bảo cuộc sống sau này?
Bà Nguyễn Thị Minh: Chúng ta không nên quá cầu toàn, như vậy rất khó phát triển tầng đế rộng, hướng tới BHXH toàn dân. Giai đoạn đầu có thể mở ra mức đóng ít hơn và hưởng lương hưu mức thấp, nhưng người dân vẫn vững tin vì có lương hưu khi về già, với sự hỗ trợ của Nhà nước. Chúng tôi đề xuất Nhà nước hỗ trợ ngay từ khi đóng. Nếu chính sách linh hoạt hơn, tuyên truyền tốt hơn, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc... tôi tin có thể tiệm cận những mục tiêu Nghị quyết 28 đề ra.
Nâng tuổi nghỉ hưu là tổng hòa nhiều yếu tố
Nghị quyết 28/NQ-TW đã nêu rõ, từ năm 2021, thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu, thu hẹp khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ. Đây là vấn đề luôn được người dân quan tâm, bà có thể cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?
Bà Nguyễn Thị Minh: Tôi khẳng định, việc nâng tuổi nghỉ hưu không phải vì lo sợ mất cân đối Quỹ BHXH hay thiếu tiền, nâng tuổi là tổng hòa của rất nhiều yếu tố, như: Tuổi thọ và sức khỏe của người Việt từ năm 1960 đến nay tăng rất nhiều nhưng tuổi nghỉ hưu vẫn không đổi; quan hệ đóng - hưởng BHXH; điều kiện kinh tế - xã hội; tốc độ già hóa dân số... Tất nhiên, chúng ta phải nghiên cứu kỹ đối với từng nhóm ngành nghề, từng đối tượng để điều chỉnh cho phù hợp.
Có nhiều ý kiến lo ngại nếu tăng tuổi nghỉ hưu giới trẻ sẽ khó có cơ hội tìm việc làm và thăng tiến, bà nghĩ sao?
Bà Nguyễn Thị Minh: Cơ hội để lớp trẻ phấn đấu không chỉ riêng khu vực nhà nước. Với kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, tốc độ phát triển công nghệ như hiện nay giới trẻ không thiếu việc làm. Các bạn có thể tích lũy kinh nghiệm đến độ tuổi nào đó chúng ta thi tuyển vào các vị trí lãnh đạo, biên chế trong nhà nước nếu đáp ứng đủ yêu cầu.
Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, rất cần sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy, chính quyền và nhất là BHXH Việt Nam, ngành sẽ làm gì để đưa Nghị quyết 28 vào cuộc sống?
Bà Nguyễn Thị Minh: Chúng tôi đã có những chương trình hành động sau khi Nghị quyết được ban hành. Nhiệm vụ đầu tiên là tuyên truyền Nghị quyết 28, thay đổi cách thức tuyên truyền để tiếp cận với người dân. Cùng đó, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc, cải cách quy trình nghiệp vụ để phục vụ người dân tốt nhất. Chủ đề ngành BHXH đặt ra trong năm 2018 là “Hướng tới sự hài lòng của người dân”.
Xin cảm ơn bà!
“Nhiệm vụ đầu tiên là tuyên truyền Nghị quyết 28, thay đổi cách thức tuyên truyền để tiếp cận với người dân. Cùng đó, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc, cải cách quy trình nghiệp vụ để phục vụ người dân tốt nhất. Chủ đề ngành BHXH đặt ra trong năm 2018 là ‘Hướng tới sự hài lòng của người dân” .
Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh
