"Giống như trong địa ngục” - một sinh viên tả lại cảm giác khi tham gia vào một trong những “nghi lễ” chào đón đáng sợ dành cho sinh viên năm nhất tại các trường ĐH ở Thái Lan.
Trừng phạt hay chào mừng?
Một trong những “nghi lễ” nói trên có tên là SOTUS, ghép chữ đầu của các từ tiếng Anh “seniority” (thâm niên), “order” (trật tự), “tradition” (truyền thống), “unity” (đoàn kết) và “spirit” (tinh thần)hay còn được gọi là Rab Nong (có nghĩa: chào đón hậu bối).
Ở Thái Lan, SOTUS bắt nguồn từ Trường ĐH Kasetsart vào cuối những năm 1940, bắt chước các trò ma cũ bắt nạt ma mới tại Trường ĐH Cornell và nhiều trường khác ở Mỹ. Dù đã bị cấm tiệt ở Cornell nhưng những trò này lại lây lan tại nhiều ngôi trường Thái Lan đến tận ngày nay. Chẳng hạn, sinh viên Trường ĐH Maejo ở Chiang Mai khét tiếng với các “nghi lễ” bắt nạt, bao gồm răn dạy sinh viên mới kết thúc câu nói với đàn anh, đàn chị bằng từ tôn kính “thưa ngài/thưa cô”...
Gần đây, các tân sinh viên đã bị “tiền bối” đánh đập trong khoảng thời gian từ ngày 17 đến 19-4 tại Trường ĐH Chiang Mai, cũng ở TP Chiang Mai. Theo trang Khaosod, các sinh viên lớp trên xin phép nhà trường tổ chức một chuyến đi phục vụ cộng đồng để sơn sửa các trường học và xây một con đập nhỏ ở tỉnh Nan. Sau đó, ảnh chụp vết bầm tím của “ma mới” (dẫu không nghiêm trọng) xuất hiện trên các mạng xã hội. Ban giám hiệu liền điều tra và kỷ luật những sinh viên tự ý đầu têu các màn “nghi lễ” sặc mùi bạo lực trên.
Mất mạng oan uổng
Tham gia “nghi lễ”, tân sinh viên phải chịu trận để nghe đàn anh, đàn chị la mắng. Trong trường hợp xấu nhất, họ có thể bị bắt cởi hết quần áo, đánh đập, bò qua nước bẩn, quấy rối tình dục, thậm chí mất mạng oan uổng.
Phokhai Saengrojrat, sinh viên Trường CĐ Kỹ thuật Pathumthani, tử vong vì ngạt thở sau khi bị ép nốc đồ uống có cồn rồi vùi mặt xuống cát tại bãi biển Sai Noi ở tỉnh Prachuap Khiri Khan hồi đầu tháng 9-2014. Cha mẹ của Phokhai nói với báo chí họ mong chuyện xảy ra với con trai mình là trường hợp bị bắt nạt cuối cùng.
Dẫu SOTUS có mục đích là “củng cố tôn ti trật tự” giữa sinh viên song những gì diễn ra giống sự trừng phạt hơn là màn chào đón nồng nhiệt. Áp lực từ bạn bè, sợ bị tẩy chay là những lý do khiến tân sinh viên khó lòng vắng mặt. Những trang mạng xã hội phản đối SOTUS, vốn có hàng ngàn người theo dõi, được lập ra với nỗ lực vạch trần sự tàn bạo của “nghi lễ” này. Dù vậy, kiểu hành xử tiêu cực vẫn tiếp diễn.
Bộ Giáo dục Thái Lan tuyên bố các sinh viên không có nghĩa vụ phải tham gia vào những “nghi lễ” đó và quy định chúng phải phù hợp với mặt đạo đức và văn hóa xã hội, không ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần. Trước đây, Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Thái Lan (NHRC) từng làm việc với các trường ĐH về vấn đề này nhưng mọi việc đâu lại vào đấy.
Điều đáng lo là theo trang Asian Correspondent, chuyện bắt nạt không chỉ xuất hiện trong trường ĐH mà có cả trong quân đội Thái Lan với bằng chứng là những hình ảnh khủng khiếp trên tài khoản tên NoConscript trên mạng xã hội Facebook.
