Bộ VHTTDL vừa ban hành quyết định số 2974/QĐ- BVHTTDL công nhận Di sản phi vật thể quốc gia, trong đó có nghề làm nước mắm Nam Ô, Phường Hòa Hiệp Nam, phường Hòa Hiệp Bắc, Quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng. Đây cũng là một trong số ít làng nghề nước mắm truyền thống tồn tại trên cả nước.
Nam Ô là tên một ngôi làng cổ, cửa ô phía Nam của nước Đại Việt xưa, hình thành cách ngày nay hàng trăm năm, nằm bên vịnh Đà Nẵng, dưới chân đèo Hải Vân. Đây là một làng nghề truyền thống khai thác, đánh bắt thủy hải sản, làm nước mắm.
Theo hồ sơ ghi danh di sản phi vật thể quốc gia, nghề làm mắm ở Nam Ô cũng có từ rất sớm. Nước mắm Nam Ô từng là sản vật tiến vua, được chế biến theo phương pháp thủ công truyền thống, có hương thơm, mùi vị đặc trưng, ngọt tự nhiên, màu đỏ thẫm như màu cánh gián. Từ con cá cơm than, người dân từ hàng trăm năm nay biết chế biến ra thứ nước mắm thơm ngon, mang thương hiệu nước mắm Nam Ô.
 |
Nước mắm Nam Ô còn mang giá trị văn hóa, tinh thần của người dân địa phương
Dân làng nghề nước mắm Nam Ô bao đời nay vẫn sử dụng cách lọc nước mắm (chiết mắm) hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống. Mất khoảng 12 tháng mới lấy được khoảng 100 - 150 lít nước mắm loại 1. Nghề truyền thống còn được trưng bày và giới thiệu tại Bảo tàng Đà Nẵng.
Không chỉ mang lại giá trị vật chất, nước mắm Nam Ô còn là một sản phẩm văn hóa tinh thần đặc sắc của làng nghề truyền thống bao đời, thể hiện bản sắc của cộng đồng địa phương, phản ánh sự đa dạng văn hóa, sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ. Đối với người dân xứ Quảng, trong đó có người dân TP. Đà Nẵng, nước mắm không chỉ là món ăn, là gia vị mà còn là một phần của lịch sử, của văn hóa, hàm chứa những tri thức dân gian, thể hiện bản sắc của cộng đồng địa phương.
Làng nghề còn 92 hộ làm nước mắm, trong số đó có 54 hộ tham gia vào Hội Làng nghề nước mắm truyền thống. Địa phương thực hiện một số đề án khôi phục làng nghề, đề án Bảo tồn và phát triển Làng nghề truyền thống nước mắm Nam Ô. Nhiều cơ sở đã đầu tư mở rộng sản xuất, sản lượng sản xuất nước mắm hằng năm tăng đáng kể.
