Trao trả nhiều kỷ vật quý
Sáng 2/6, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, những di vật quan trọng của người lính trở về với gia đình, người thân trong Lễ tiếp nhận tượng trưng Hồ sơ Di sản chiến tranh Việt Nam. Hồ sơ do Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Công nghệ Texas - Mỹ (VNCA) bàn giao cho tổ chức Trái tim người lính Việt Nam. Sự kiện góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, khép lại quá khứ, hướng tới tương lai với cuộc sống hoà bình tốt đẹp hơn.
Được thành lập năm 1989, nhiệm vụ của VNCA là thu thập và bảo quản các tài liệu và thông tin về chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam. Trong hơn 30 năm qua, VNCA trở thành nơi sưu tầm thông tin phi chính phủ lớn nhất và toàn diện nhất về chiến tranh tại Việt Nam. Ngày 17/8/2007, VNCA là tổ chức đầu tiên của Mỹ ký thỏa thuận trao đổi với Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Việt Nam. Đến thời điểm này, VNCA thu thập được hơn 30 triệu trang tài liệu, bao gồm thư từ, sổ tay, ảnh, bản đồ, báo chí, ấn phẩm, bản ghi âm, phim, video, sách và các tư liệu khác liên quan đến chiến tranh và lịch sử Việt Nam...Trong số này có hơn 2,7 triệu trang về Quân đội Nhân dân Việt Nam và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam thu được trên chiến trường.
Dịp này, tổ chức Trái tim người lính Việt Nam trao tặng VNCA bản PDF nội dung 2 bộ sách quý: Những lá thư thời chiến Việt Nam và Nhật ký thời chiến Việt Nam gồm hơn 5.000 nghìn trang sách khổ lớn… Đó cũng là cơ sở thành lập Trung tâm Tư liệu Trái tim người lính và sắp đặt Không gian Tư liệu Trái tim người lính tại Hà Nội trong thời gian tới.
Đại tá, cựu chiến binh, nhà văn Đặng Vương Hưng, người sáng lập tổ chức Trái tim Người lính Việt Nam cho biết, nhiều nội dung của di vật và kỷ vật được VNCA số hóa trong một dự án phi lợi nhuận mang tên Hồ sơ Di sản chiến tranh Việt Nam. Hồ sơ tuy là những bản sao nhưng vẫn chứa đựng nhiều thông tin riêng tư, thiêng liêng đối với thân nhân các gia đình liệt sĩ.
Dịp này, hai bên đã ký bản Thỏa thuận ghi nhớ việc Hợp tác giữa tổ chức Trái tim người lính Việt Nam với VNCA. Theo Tiến sĩ Steve Maxner, Giám đốc VNCA, đây là dịp để hai bên cùng phối hợp xử lý, khai thác những Hồ sơ Di sản chiến tranh Việt Nam một cách hiệu quả.
 |
Những kỷ vật được bàn giao lại cho các gia đình liệt sĩ |
“Chúng ta cùng nhau thiết lập những cầu nối để chuyển giao lại những hiện vật nêu trên cho thân nhân các cựu chiến binh và gia đình liệt sĩ tại Việt Nam. Điều này góp phần xoa dịu vết thương chiến tranh ở Việt Nam, biên soạn thành những cuốn sách tư liệu quý nhằm lưu giữ cho thế hệ mai sau...”, Tiến sĩ Steve Maxner nói.
Cuộc hội ngộ cảm động
Thân nhân của các thương binh, liệt sĩ xúc động đón nhận những di vật bao gồm nhật ký, thư… Những nét di bút quen thuộc cùng nội dung bên trong mỗi lá thư, trang nhật ký trong kháng chiến sau nhiều năm cuối cùng cũng trở về. Em trai liệt sĩ Phan Đình Điều rơi nước mắt nhận lại những kỷ vật của anh trai. “Xin gửi lời cảm ơn ban tổ chức đã kết nối để gia đình được xem lại những kỷ vật của anh trai tôi. Nguyện vọng của gia đình là từ những thông tin này có thể tìm được hài cốt của anh trai tôi về nghĩa trang quê nhà”, ông Phan Đình Đều, đến từ Thanh Miện (Hải Dương) nói.
Ông Dương Ngọc Vân, thân nhân của liệt sĩ Nguyễn Cao Kỳ đến từ xã Bình Chánh (Thăng Bình, Quảng Nam) không giấu được nỗi nghẹn ngào. Gia đình liệt sĩ ở Quảng Nam đón nhận những hiện vật cùng 10 triệu đồng do một cựu chiến binh trong tổ chức Trái tim người lính Việt Nam gửi tặng. Ông Vân cho biết, nhờ sự kết nối từ nhà văn Đặng Vương Hưng, gia đình ông nhận được thông tin về buổi trao hiện vật của các liệt sĩ.
 |
Nhiều di vật và kỷ vật được số hóa hình ảnh và thông tin trong dự án phi lợi nhuận - Hồ sơ Di sản Chiến tranh Việt Nam Ảnh: TRỌNG QUÂN |
“Hoàn cảnh gia đình liệt sĩ rất khó khăn, chỉ còn mẹ của liệt sĩ đã già yếu, nơi hương khói cho liệt sĩ cũng chưa có bàn thờ. Những dòng nhật ký cùng thư từ của liệt sĩ (đã được sao chụp và in thành tài liệu) sẽ được mang về trao tận tay mẹ của liệt sĩ tại quê nhà”, ông Dương Ngọc Vân chia sẻ. Tại buổi lễ, VNCA cũng trao tặng hiện vật cho thân nhân của các liệt sĩ: Đặng Thùy Trâm (Hà Nội), Nguyễn Hải Trường (Thanh Hóa), Lưu Văn Chí (Phú Yên), Trần Minh Tiến (Hà Nội)…
Nhà văn Đặng Vương Hưng cho biết, sau khi tổ chức Trái tim người lính Việt Nam đăng thông tin một số Hồ sơ Di sản chiến tranh Việt Nam lên mạng xã hội đã nhận nhiều phản hồi tích cực. “Dù thời gian đã lùi xa hơn nửa thế kỷ, nhưng chúng tôi vẫn xác định được thông tin của nhiều thân nhân các gia đình liệt sĩ. Các gia đình đã gửi lại bằng chứng nhận Tổ quốc ghi công của liệt sĩ, ảnh thân nhân gia đình liệt sĩ”, nhà văn Đặng Vương Hưng chia sẻ.
Thời gian tới, VNCA tiếp tục thực hiện một dự án sử dụng các tài liệu và tư liệu phong phú để tìm kiếm thông tin về các liệt sĩ hi sinh trong chiến tranh và được chôn cất, nhưng hài cốt vẫn nằm ở đâu đó, chưa được trả về với gia đình.
