Hiện nay, tỉ lệ chấp nhận hồ sơ đề nghị vay vốn của khách hàng của NHTM nhà nước là cao nhất (trên 90%), đối tượng chủ yếu là DNNN và các Cty lớn. Đây là khách hàng truyền thống, có năng lực tài chính mạnh nên dễ được chấp nhận cho vay với mức LS ưu đãi hơn.
PGĐ một sở giao dịch NHTMNN nói: "Năm 2007, nhiều khách hàng lớn bỏ sang các NHCP vì LS thấp, điều kiện ưu đãi, nhưng năm nay thì các NHCP khó khăn, không đủ vốn đáp ứng các dự án lớn, LS cao hơn nên khách lại quay về NH nhà nước".
Đứng thứ hai về tỉ lệ chấp nhận hồ sơ vay là các NHTMCP (khoảng 80%). Tỉ lệ thì cao nhưng số hồ sơ xin vay khá ít. Đối tượng cho vay của khối này chủ yếu là các DNNVV và cho vay tiêu dùng.
Đây là những khách hàng gặp nhiều khó khăn trong 10 tháng đầu năm nay.LS mà NH áp cho các khách hàng này cũng thường ở mức cao nhất. Nguyên nhân chủ yếu bị NH từ chối cho vay là không có khả năng tài chính để trả nợ đúng hạn.
Đặc biệt thấp là các NH liên doanh (NHLD) và chi nhánh NH nước ngoài (chỉ chấp thuận cho vay trên 10% đề nghị vay).
Số tuyệt đối hồ sơ vay vốn và số hồ sơ được chấp nhận ở các NH này là rất thấp, mỗi NH chỉ từ 1 đến gần 20 bộ hồ sơ, thậm chí một số chi nhánh không có hồ sơ đề nghị vay vốn nào.
Khách hàng của các NHLD và nước ngoài chủ yếu là các DN liên doanh hoặc 100% vốn đầu tư nước ngoài. Khủng hoảng tài chính và khó khăn kinh tế toàn cầu có thể là lý do khiến các DN giảm nhu cầu vay vốn. Nguyên nhân chủ yếu khách hàng bị NHLD và NH nước ngoài từ chối cho vay là dự án đầu tư, phương án kinh doanh chưa có tính khả thi và hiệu quả.
NH phải tính đến sự an toàn cho chính mình
Mức tăng trưởng tín dụng trong tháng 10 tuy đã được cải thiện, nhưng vẫn ở mức thấp. Nếu tiếp tục với đà này thì nhiều khả năng năm nay tốc độ tăng dư nợ của hệ thống NH không hết hạn mức 30%.
Hiện vẫn chưa có số liệu điều tra chính xác về nguyên nhân tại sao NHNN đã có sự linh hoạt hơn trong điều hành chính sách tín dụng, nhưng có vẻ như vốn chưa được đưa thêm ra nền kinh tế như mong muốn.
Một số đại diện DN phát biểu trong các cuộc hội thảo gần đây thì cho là vốn chưa ra nền kinh tế do LS NH cao, điều kiện cho vay quá chặt chẽ... Điều này cũng đúng. NH đang ở trong tình thế "lựa chọn bất lợi".
Theo lý thuyết kinh tế thì LS cao thường làm tăng nợ khó đòi, điều này được lý giải nếu LS thấp thì chi phí vay vốn không đắt lắm, nhưng LS đã tăng cao thì chỉ những Cty trong tình trạng thiếu vốn trầm trọng mới đi vay NH. Những Cty khá hơn sẽ tìm được các nguồn khác.
Những Cty chấp nhận vay LS cao lại chính là những DN có nhiều khả năng không trả được nợ nhất. Trong nội bộ, một số NH không những hạn chế cho vay với lĩnh vực BĐS và cho vay trung hạn, mà còn hạn chế chỉ tiêu dư nợ chung với các chi nhánh.
"NH rất cần cho vay để tăng trưởng lợi nhuận cho NH cũng như thúc đẩy hoạt động SX kinh doanh và phát triển kinh tê, nhưng trong thời điểm hiện nay NH phải tính đến sự an toàn cho chính NH" - đại diện VCB-Chi nhánh Ba Đình-Hà Nội nói.
Ông Kim Anh - PGĐ Học viện Ngân hàng cho rằng, NH VN nên tham khảo cách thức thẩm định hồ sơ vay vốn của một số NH tiên tiến trên thế giới: "Khi thẩm định thì đối với những dự án nào sau 5 năm mới có lợi nhuận thì NH chấp nhận cho vay dễ dàng. Nếu dự án nào có lợi nhuận ngay thì lại khó được vay vốn. Trong khi đó, các NH VN lại chỉ chú trọng đến lợi nhuận trong ngắn hạn. Phải tính dài hạn trong kinh doanh của khách hàng và bản thân mình, đừng tính lợi ích trước mắt mà dễ bị rủi ro".
Chủ yếu do khách hàng không đủ các điều kiện vay, trước hết là dự án đầu tư, phương án SX kinh doanh chưa có tính khả năng và hiệu quả. Tiếp theo là không có khả năng tài chính để đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết. Nhiều NH khẳng định không có bất cứ nguyên nhân từ chối nào về phía NH như nguồn vốn, lãi suất hay thủ tục tín dụng...
Theo Trịnh Ngọc Lan
Lao động
