NATO xốc lại liên minh, tập trung đối phó Nga - Trung

0:00 / 0:00
0:00
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu với báo chí trước khi rời khỏi Anh để sang Brussels Ảnh: AP
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu với báo chí trước khi rời khỏi Anh để sang Brussels Ảnh: AP
TP - Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm bàn với các đồng minh châu Âu về những nỗ lực đối phó với Trung Quốc và Nga, đồng thời xây dựng lại quan hệ suốt 30 năm giữa Mỹ với liên minh quân sự mà người tiền nhiệm Donald Trump đã hắt hủi.

Ông Biden đang cố gắng hàn gắn quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh, sau mấy năm quan hệ này trở nên lạnh nhạt dưới thời ông Trump.

Chính quyền Trump bất đồng với những thành viên hàng đầu trong NATO, bao gồm Anh, Đức và Pháp, vì quyết định rút Mỹ khỏi thoả thuận hạt nhân Iran năm 2018. Ông Trump phàn nàn rằng liên minh NATO cho phép các nước “hưởng miễn phí” khi chi ít cho quân sự và để Mỹ gánh vác quá nhiều. Ông cũng chê liên minh này là “lỗi thời”.

Khi NATO họp lần gần đây nhất tại Anh vào tháng 12/2019, ông Trump trở thành tiêu đề của báo chí toàn cầu khi gọi Thủ tướng Canada Justin Trudeau là “người hai mặt” và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là “người khó có thể chấp nhận được”. Những chỉ trích đó được đưa ra sau khi ông Trudeau bị ống kính máy quay ghi lại cảnh nói chuyện với các lãnh đạo khác và nói rằng ông Trump đã biến dịp chụp ảnh lưu niệm thành một cuộc họp báo dài. Trước cuộc họp lần đó, ông Macron tuyên bố NATO đã “chết não” vì khoảng trống mà Mỹ tạo ra dưới thời Trump.

Hai bận tâm lớn

Tổng thống Mỹ bắt đầu ngày 14/6 với cuộc gặp lãnh đạo các quốc gia Baltic thuộc NATO, nơi mà phương Tây cho là đang đứng trước “mối đe doạ từ Nga”. Ông Biden cũng có cuộc gặp với Tổng thư ký NATO và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Lịch trình của ông Biden lần này được thiết kế để ông họp với các lãnh đạo Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) và NATO trước khi có cuộc gặp thượng đỉnh rất được chú ý với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Geneva vào ngày 16/6.

Ông Biden tranh thủ dịp này để nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với Điều 5 trong Hiến chương NATO, quy định rằng nếu một thành viên bị tấn công thì cả liên minh tập thể sẽ đáp trả. “Tôi khẳng định rõ ràng rằng cam kết của Mỹ đối với liên minh NATO và Điều 5 là vững chắc”, ông Biden nói trước lực lượng Mỹ ở Anh trong chặng dừng chân đầu tiên ở châu Âu. “Đó là một bổn phận thiêng liêng”, ông nói.

Các nhà ngoại giao cho biết, tuyên bố chung cuối cùng của NATO sẽ không gọi Trung Quốc là đối thủ, và Tổng thư ký NATO Stoltenberg cũng khẳng định Trung Quốc không phải kẻ thù, nhưng sẽ bày tỏ lo ngại, nhấn mạnh Trung Quốc là một thách thức “mang tính hệ thống” đối với an ninh Đại Tây Dương khi Trung Quốc cùng Nga diễn tập quân sự, tiến hành các vụ tấn công mạng và đầu tư phát triển hải quân nhanh chóng.

Nhà Trắng nói rằng NATO sẽ ra tuyên bố chung vào cuối hội nghị, trong đó sẽ cập nhật Điều 5 để bao gồm các cuộc tấn công mạng nghiêm trọng. Đây là mối bận tâm ngày càng lớn của Mỹ sau khi nước này hứng hàng loạt cuộc tấn công tin tặc nhắm vào các doanh nghiệp và cơ quan chính phủ Mỹ mà Washington cáo buộc là do tin tặc Nga thực hiện. Điều khoản cập nhật sẽ quy định rằng nếu một thành viên của NATO cần hỗ trợ kỹ thuật hoặc tình báo để đáp trả một cuộc tấn công mạng thì điều khoản về phòng vệ tương hỗ sẽ được kích hoạt để tiếp nhận hỗ trợ, Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết.

Các thành viên NATO muốn tận dụng dịp này để thể hiện rằng liên minh quân sự này vẫn là sự hỗ trợ trung tâm đối với những nỗ lực của Mỹ nhằm duy trì hoà bình và dân chủ trên khắp thế giới, nhất là nỗ lực đối phó với một Trung Quốc với sức mạnh quân sự ngày càng mạnh.

“Chúng tôi biết rằng Trung Quốc không chia sẻ các giá trị của chúng tôi… Chúng tôi cần đối phó cùng nhau như một liên minh”, ông Stoltenberg nói khi vừa đến Brussels để dự thượng đỉnh.

“Trung Quốc đang đến gần chúng tôi hơn. Chúng tôi thấy Trung Quốc trong không gian mạng, chúng tôi thấy Trung Quốc ở châu Phi, nhưng chúng tôi cũng thấy Trung Quốc đang đầu tư nhiều vào các hạ tầng thiết yếu của chúng tôi”, Tổng thư ký NATO nói.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.