69% học sinh bị trêu chọc về ngoại hình
Buổi tập huấn có sự tham gia của các đại biểu đến từ Vụ Trung học, Bộ GD&ĐT, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Unilever Việt Nam, nhãn hàng Dove, Trung tâm Giáo dục và Phát triển, cùng 50 đại diện Ban giám hiệu và giáo viên từ 5 trường THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội bao gồm: THCS Bình Minh, THCS Cao Viên, THCS Nam Từ Liêm, THCS Dịch Vọng và THCS Thực Nghiệm Khoa học Giáo dục.
Nghiên cứu toàn cầu cho thấy mức tự tin thấp về ngoại hình làm cho các bạn trẻ không thể phát huy hết tiềm năng của bản thân, với hơn 80% các bạn nữ tránh các hoạt động họ yêu thích vì không cảm thấy hài lòng với vẻ ngoài của mình. Các bạn tránh tham gia các cuộc tranh luận trong lớp, không muốn tham gia các câu lạc bộ thể thao và thậm chí không muốn đến trường.
Theo khảo sát nhanh của Trung tâm Giáo dục và Phát triển với 426 học sinh THCS trên địa bàn Hà Nội trong tháng 9/2023, có tới 69% số học sinh từng bị người khác trêu chọc hoặc bình luận tiêu cực về ngoại hình. Trong đó, hơn 55% các em học sinh được khảo sát đã trải qua một vài lần bị trêu chọc, gần 14% số học sinh đã trải qua nhiều lần bị người khác bình luận. Theo khảo sát, các em thường bị trêu chọc về cân nặng, khuôn mặt và chiều cao.
“Người hay đưa ra bình luận về ngoại hình nhất là bạn bè chiếm 55.6% , tiếp theo là bố mẹ 15.63%, người thân 13.4% , ông bà 6.9%, và một tỷ lệ ít là từ Thầy/Cô giáo, và Mạng xã hội”, báo cáo nêu.
Kết quả khảo sát cho thấy, có 386 học sinh trả lời khảo sát nhưng có tới 10.6% em cảm thấy không tự tin về ngoại hình; 30.1% em không chắc chắn về ngoại hình. Trong khi đó chỉ có 7.8% em nói rằng: rất tự tin và 17.9% em tự tin; và 33.6% em khá tự tin về ngoại hình.
Học sinh tham gia khảo sát cho rằng tác động của việc nhận xét và bàn luận về ngoại hình là khác nhau. Tuy nhiên, giảm tự tin là tác động lớn nhất chiếm 33.7%, tiếp theo là gây tổn thương tâm lý 32.8%; ảnh hưởng đến học tập và phát triển cá nhân chiếm 24.5%.
Mặt khác, một khảo sát nhanh của Viện viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững đầu năm 2023 cho thấy, 55% trong số 2000 phụ nữ Việt Nam từ 16 đến 40 tuổi không tự tin vào ngoại hình của mình. Khuôn mặt và hình thể là hai yếu tố họ thấy thiếu tự tin nhất. Hậu quả gây ra bởi sự thiếu tự tin ở phụ nữ và các bé gái rất nghiêm trọng như: 8 trong số 10 bé gái sẽ trốn tránh gặp gỡ gia đình, bạn bè; 7/10 bé gái thiếu tự tin khi nêu ý kiến bản thân; 7/10 bé gái áp dụng các biện pháp cải thiện sắc đẹp như nhịn ăn, tiêu tốn nhiều thời gian và tiền bạc vào việc chăm sóc sắc đẹp…
Thông điệp xuyên suốt dự án Nâng cao nhận thức giá trị bản thân. Một cơ thể khỏe mạnh là một cơ thể có sức khỏe tinh thần và thể chất tốt, có chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng và tập thể dục vừa phải.
Giáo viên, nhà quản lý các trường học tại Hà Nội tham gia tập huấn.
Lồng ghép vào các môn học
Cô Vũ Bích Phương, Trường THCS Dịch Vọng, quận Cầu Giấy (Hà Nội) cho rằng: “Sự tự tin rất quan trọng trong quá trình phát triển, bởi nếu không có sự tự tin có thể sẽ mất đi rất nhiều cơ hội của các em. Chủ đề Tôi Tự Tin có thể áp dụng trong nhiều hoạt động, môn học ở nhà trường và chủ đề phù hợp với chương trình như môn Giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp từ lớp 6 đến lớp 8, môn Khoa học lớp 8 chủ đề về cơ thể người,....”, cô Phương nói.
Cô Hoàng Hồng Vân, giáo viên trường Thực Nghiệm Khoa học Giáo dục khẳng định: “Sự tự tin ảnh hưởng rất lớn đến học tập và cuộc sống. Trong quá trình dạy học tôi nhận thấy những học sinh tự tin thì rất năng nổ, tham gia rất nhiều hoạt động của trường, thoải mái trình bày trước bạn bè, thầy cô, cũng có nhiều em thiếu tự tin, nếu mặt có mụn hay cắt kiểu tóc mới nhưng không ưng sẽ đội mũ cả ngày. Điều đó ảnh hưởng lớn đến tâm lý, tự tin của học sinh.
Giáo dục sự tự tin về ngoại hình giúp trẻ em phát triển tốt hơn về mặt tâm lý, tăng cường khả năng giao tiếp và hợp tác, giảm thiểu nguy cơ bị bắt nạt trong trường học hoặc làm cho trẻ em tự ti không tham gia hoạt động, thậm chí không muốn tới trường. Đây cần là nhiệm vụ của cả gia đình và xã hội, để tạo ra một môi trường an toàn và thân thiện cho trẻ em phát triển toàn diện.
Dự án “Nâng cao nhận thức giá trị bản thân” đã xây dựng bộ tài liệu mang tên “Tôi Tự Tin”, khởi động thông qua 3 khóa tập huấn tiến hành trong tháng 12/2023 dành cho 150 giáo viên nòng cốt từ 15 trường THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội, tỉnh Khánh Hòa và Sóc Trăng. Dự kiến trong giai đoạn thí điểm sẽ có 10.000 học sinh THCS trên địa bàn 3 tỉnh, thành trên được tập huấn bởi chương trình.
Mục tiêu của các khóa tập huấn nhằm giúp nâng cao năng lực, kỹ năng cho cán bộ quản lý và các giáo viên để triển khai sử dụng hiệu quả bộ tài liệu “Tôi Tự Tin” trong nhà trường như một nguồn học liệu bổ sung cho các nội dung thuộc chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Sau khóa tập huấn, giáo viên sẽ tiến hành các tiết học tạo hứng thú cho học sinh, khuyến khích và hỗ trợ học sinh biết tự tìm hiểu thông tin thông qua các hoạt động, trò chơi, hoặc có thể khám phá thêm từ các bạn trong lớp và từ giáo viên thông qua thảo luận, chia sẻ. Từ đó các em nhận ra được giá trị của bản thân, phát huy được những điểm mạnh của bản thân, mỗi ngày các em sẽ sống tích cực và khỏe mạnh hơn.
Về Bộ tài liệu “Tôi Tự Tin”
Đây là những kiến thức hoàn toàn mới, lần đầu tiên được đưa vào chương trình giáo dục của Việt Nam. Bộ Tài liệu gồm 5 bài học, mỗi bài học gồm 3 phần như: Hướng dẫn dành cho giáo viên, bài trình bày của học sinh, phiếu hoạt động của học sinh có nội dung: Ngoại hình lý tưởng; Thông điệp truyền thông; Đương đầu với sự so sánh; Gạt bỏ bàn luận về ngoại hình; Hãy là người mang lại sự thay đổi
Các bài học giúp các em học sinh nâng cao lòng tự trọng và nhận ra các giá trị của bản thân, bất kể ngoại hình như thế nào, tuổi tác hay cân nặng, các em học sinh được tự do phát triển bản thân và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Các em được tự tán dương bản thân bất kể ngoại hình như thế nào và được trao quyền để tôn trọng và tôn vinh sự đa dạng xung quanh mình.
Dự án “Nâng cao nhận thức giá trị bản thân - Dove Self-Esteem Project" là một sáng kiến toàn cầu của Dove, được khởi xướng từ năm 2004, nhằm mục đích thúc đẩy sự tự tin, lòng tự trọng và nâng cao nhận thức về bản thân. Dự án đã được thực hiện tại 153 quốc gia, tiếp cận được 94 triệu bạn trẻ thông qua các giáo viên, giảng viên, và các chuyên gia.
Tại Việt Nam, Dự án “Nâng cao nhận thức giá trị bản thân” triển khai thí điểm từ tháng 9/2023 đến tháng 1/2024. Mục tiêu của các khóa tập huấn nhằm giúp nâng cao năng lực, kỹ năng cho cán bộ quản lý và các giáo viên để triển khai sử dụng hiệu quả bộ tài liệu “Tôi Tự Tin” trong nhà trường như một nguồn học liệu bổ sung cho các nội dung thuộc chương trình Giáo dục phổ thông 2018.