Trong các cuộc gặp song phương với các nhà lãnh đạo Việt Nam, Phó Tổng thống Harris tái khẳng định cam kết của Mỹ về một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, cũng như một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở, vững mạnh và kiên cường.
Theo thông tin Nhà Trắng công bố ngày 26/8, các sáng kiến đang và sẽ được triển khai trong các lĩnh vực COVID-19 và an ninh y tế; chống biến đổi khí hậu; hỗ trợ phát triển và tiếp cận thị trường; giải quyết các vấn đề còn tồn lại sau chiến tranh, hợp tác an ninh…
 |
| Khoảng 22h tối 24/8, chuyên cơ chở Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đáp xuống sân bay Nội Bài. Bà Harris thăm Việt Nam từ ngày 24-26/8, theo lời mời của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân |
COVID-19 và an ninh y tế
Phó Tổng thống Harris củng cố cam kết của Mỹ đối với việc dẫn đầu thế giới trong nỗ lực chấm dứt đại dịch COVID-19. Bà đã công bố các khoản hỗ trợ vắc-xin COVID-19 mới cho Việt Nam, hỗ trợ tích cực cho công tác phân phối vắc-xin và khai trương văn phòng khu vực mới của CDC nhằm tăng cường hợp tác về an ninh y tế.
Phó Tổng thống Harris đã công bố Mỹ tài trợ thêm một triệu liều vắc-xin của Pfizer cho Việt Nam, nâng tổng số liều vắc-xin mà Mỹ tài trợ cho Việt Nam lên 6 triệu liều.
 |
| Sáng 25/8, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tiếp Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tại Phủ Chủ tịch. |
Thông qua Đạo luật Kế hoạch Giải cứu Mỹ (ARPA) và các nguồn ngân sách hỗ trợ khẩn cấp khác cho đến nay, USAID và CDC đang hỗ trợ Việt Nam trong công tác ứng phó với COVID-19 dưới hình thức hỗ trợ về mặt kỹ thuật và chương trình trị giá 23 triệu USD, nâng tổng mức hỗ trợ đã cung cấp kể từ khi bắt đầu đại dịch lên con số gần 44 triệu USD.
Nỗ lực hỗ trợ này sẽ thúc đẩy khả năng tiếp cận công bằng với nguồn vắc-xin COVID-19, đồng thời đảm bảo cung cấp vắc-xin COVID-19 an toàn và hiệu quả, củng cố hệ thống y tế của Việt Nam nhằm ứng phó với COVID-19, nâng cao năng lực phát hiện và theo dõi COVID-19 cũng như các mối đe dọa dịch bệnh khác trong tương lai. USAID cũng cung cấp cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khoản tài trợ trị giá 1 triệu USD nhằm giảm thiểu tác động và ngăn chặn sự lây lan của COVID-19 trong các cộng đồng dễ bị tổn thương.
 |
| Trưa 25/8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris nhân chuyến thăm Việt Nam |
Bộ Quốc phòng Mỹ đã cam kết cung cấp 77 tủ bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ âm sâu nhằm hỗ trợ các nỗ lực phân phối vắc-xin ở tất cả 63 tỉnh thành. Tủ có thiết kế đặc biệt nhằm đáp ứng các yêu cầu khắc nghiệt nhất về bảo quản vắc-xin, qua đó nâng cao đáng kể năng lực mạng lưới phân phối vắc-xin quốc gia của Việt Nam.
Thông qua Cơ quan Giảm thiểu Đe dọa Quốc phòng, Mỹ đã hỗ trợ thiết lập hai Văn phòng Điều phối, Đáp ứng Khẩn cấp sự kiện Y tế Công cộng khu vực, hiện đang hoạt động 24/7 để thu thập và chia sẻ thông tin giám sát COVID-19 thông qua Bộ Y tế.
Phó Tổng thống Harris cùng Phó Thủ tướng Việt Nam và các Bộ trưởng Y tế đến từ ASEAN và Papua New Guinea đã khai trương Văn phòng Khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) tại Hà Nội. Văn phòng của CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy trì sự hiện diện bền vững trong khu vực, cho phép ứng phó nhanh chóng và hiệu quả trước các mối đe dọa về y tế dù xảy ra ở bất cứ đâu, đồng thời củng cố sứ mệnh cốt lõi của CDC là bảo vệ người dân Mỹ.
 |
| Chiều 25/8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đồng chủ trì lễ khai trương chính thức Văn phòng CDC Đông Nam Á tại Hà Nội |
Chống biến đổi khí hậu
Phó Tổng thống Harris và lãnh đạo Chính phủ Việt Nam đã nhất trí về tầm quan trọng của việc chống lại cuộc khủng hoảng khí hậu, tăng cường khả năng phục hồi và hợp tác hướng tới một tương lai năng lượng sạch.
USAID và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã ký Bản Ghi nhớ (MOU) về nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho các doanh nghiệp của Mỹ, đồng thời hỗ trợ tăng cường chính sách môi trường của Việt Nam. Bản ghi nhớ này sẽ giúp cải thiện nỗ lực trọng tâm của VCCI về tính bền vững, công nghệ xanh và biến đổi khí hậu. USAID cũng dự định hỗ trợ VCCI xây dựng Chỉ số Xanh nhằm giúp các doanh nghiệp của Mỹ trong việc chọn ra các tỉnh/ thành đang đầu tư vào hoạt động xanh.
Chính phủ Mỹ đã công bố dự án Năng lượng Phát thải Thấp Việt Nam II (V-LEEP II), một dự án 5 năm do USAID tài trợ với ngân sách 36 triệu USD nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của Việt Nam sang một hệ thống năng lượng sạch, đảm bảo và theo định hướng thị trường. Dự án sẽ hỗ trợ cải thiện công tác quy hoạch năng lượng của chính phủ, nâng cao tính cạnh tranh để khuyến khích khu vực tư nhân của Mỹ tham gia cung cấp dịch vụ năng lượng, đồng thời gia tăng số lượng các hệ thống năng lượng sạch. Dự án sẽ giúp Việt Nam mở rộng quy mô sử dụng xe máy điện và triển khai cơ chế Hợp đồng Mua bán Điện Trực tiếp (DPPA), qua đó cho phép doanh nghiệp mua điện trực tiếp từ các công ty tư nhân sản xuất năng lượng tái tạo.
Thông qua USAID, Chính phủ Mỹ đã khởi động dự án Bảo tồn Biển đồng bằng Sông Cửu Long. Đây là dự án mới sẽ thực hiện trong 3 năm với ngân sách 2,9 triệu đô la do Hiệp hội quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (IUCN) triển khai. Mục tiêu của dự án là bảo vệ sinh cảnh ven biển trọng điểm ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long hướng tới đánh bắt thủy hải sản bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học.
Mỹ hoan nghênh Việt Nam tham gia Sứ mệnh Đổi mới Nông nghiệp vì Khí hậu (AIM4C), một sáng kiến được công bố tại Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu của Tổng thống Biden sẽ được khởi động tại COP-26 vào tháng 11 năm 2021. Các bên tham gia AIM4C sẽ làm việc cùng nhau nhằm thúc đẩy đổi mới nền nông nghiệp toàn cầu và áp dụng công nghệ thông minh về khí hậu. Cùng nhau và cùng với các đối tác toàn cầu, Mỹ và Việt Nam có thể giải quyết những thách thức chung về khí hậu và tạo ra các giải pháp sáng tạo nhằm cải thiện an ninh lương thực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới.
 |
| Chiều 25/8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris chứng kiến lễ ký thoả thuận thuê đất phục vụ việc xây khu phức hợp đại sứ quán Mỹ mới, để tạo nên một biểu tượng cho quan hệ đối tác hai nước. |
Hỗ trợ phát triển và tiếp cận thị trường
Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh các nỗ lực của chính quyền Biden-Harris nhằm thúc đẩy tăng trưởng và cơ hội kinh tế.
Chính phủ Mỹ đã công bố dự án Nâng cao Năng lực Cạnh tranh của Khu vực Tư nhân (IPSC), một dự án tiêu biểu và quan trọng của USAID trị giá 36 triệu đô la với mục tiêu hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp do phụ nữ và người dân tộc thiểu số làm chủ và thúc đẩy tăng trưởng việc làm ở khu vực nông thôn thông qua áp dụng công nghệ mới của Mỹ.
Chính phủ Mỹ đã công bố dự án Nguồn nhân lực cho đổi mới sáng tạo - Hệ sinh thái khởi nghiệp (WISE). Đây là dự án do USAID tài trợ với ngân sách gần 2 triệu đô la nhằm hỗ trợ nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyển đổi từ nền kinh tế sử dụng nhiều lao động kỹ năng thấp sang một lực lượng lao động được trang bị tốt hơn để tham gia vào nền kinh tế số toàn cầu. Phát triển kỹ năng số cho Việt Nam sẽ gia tăng các cơ hội giao thương giữa Mỹ và Việt Nam, đồng thời thúc đẩy và phổ biến các công nghệ của Mỹ.
Nông dân và các nhà sản xuất thịt lợn của Mỹ sẽ có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với các chợ ở Việt Nam - thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ bảy của Mỹ. Đây là kết quả của việc Việt Nam đã tích cực xem xét đề xuất của Mỹ về loại bỏ hoặc giảm thuế nhập khẩu MFN đối với mặt hàng ngô, lúa mì và các sản phẩm thịt lợn. Việc cắt giảm thuế quan này cho phép nông dân Mỹ cung cấp cho Việt Nam các sản phẩm có chất lượng tốt và giá cả cạnh tranh, đồng thời giúp giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam.
Giải quyết các vấn đề còn tồn lại sau chiến tranh
Mỹ và Việt Nam đã vượt qua một quá khứ đầy khó khăn để trở thành đối tác tin cậy của nhau. Phó Tổng thống Harris cam kết với các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam rằng Mỹ quyết tâm tiếp tục giải quyết các vấn đề chung còn tồn lại sau chiến tranh.
Mỹ cam kết cấp thêm 17,5 triệu USD cho công tác khảo sát và rà phá vật liệu chưa nổ (UXO), thể hiện cam kết liên tục của Mỹ trong việc giải quyết các vấn đề còn tồn lại sau chiến tranh. Bộ Ngoại giao Mỹ cam kết sẽ tiếp tục các dự án khảo sát và rà phá bom mìn trên diện rộng, nâng cao năng lực cho Trung tâm Hành động Bom mìn Quốc gia, đồng thời thực hiện các sáng kiến về giáo dục rủi ro để cứu sống sinh mạng và tạo ra các cơ hội kinh tế.
 |
| Sau khi rời Phủ Chủ tịch và trên đường về khách sạn, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris dừng chân để đặt hoa tưởng niệm Thượng nghị sĩ John McCain, nhân tưởng niệm 3 năm ngày mất của ông |
Thông qua USAID, Chính phủ Mỹ đã công bố hai dự án tài trợ mới do các tổ chức địa phương của Việt Nam thực hiện nhằm hỗ trợ người khuyết tật, bao gồm: Tăng cường cơ hội và Nâng cao vị thế cho người khuyết tật II và Hãy nắm tay tôi II. Với tổng ngân sách khoảng 4 triệu USD, các dự án này sẽ hỗ trợ người khuyết tật thông qua cải thiện chất lượng sống và thúc đẩy hòa nhập xã hội.
Là một trong những sáng kiến lâu đời nhất của Mỹ nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, nằm trong khuôn khổ Quỹ Nạn nhân Chiến tranh của Thượng nghị sĩ Leahy thực hiện kể từ năm 1989, hoạt động xây dựng chương trình hỗ trợ người khuyết tật từ lâu đã trở thành một yếu tố cốt lõi trong hợp tác song phương giữa hai quốc gia.
Hợp tác an ninh
Mỹ khẳng định ủng hộ Việt Nam tăng cường khả năng thực thi pháp luật và an ninh biển của mình.
Mỹ và Việt Nam khẳng định cam kết sẽ tiếp tục hợp tác an ninh cấp cao nhằm ủng hộ một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, bao gồm các hoạt động nhân đạo như Chương trình Đối tác Thái Bình Dương và các chuyến thăm của tàu Mỹ, bao gồm cả tàu sân bay.
Phó Tổng thống Harris đã thảo luận về các mối quan hệ sâu sắc giữa Cảnh sát biển Việt Nam và Lực lượng Tuần duyên Mỹ, trong đó có khả năng cung cấp tàu tuần tra thứ ba của Lực lượng Tuần duyên Mỹ, sẽ do Quốc hội quyết định.
Mỹ và Việt Nam cam kết thiết lập cơ chế trao đổi về chấn thương y tế giữa Quân đội Việt Nam và Bộ Quốc phòng Mỹ nhằm mở rộng năng lực ứng phó thảm họa và nhân đạo, đồng thời hợp tác thúc đẩy công tác chăm sóc bệnh nghiêm trọng cho quân nhân, cựu chiến binh và người dân Việt Nam.
Đầu tư vào quan hệ song phương
Phó Tổng thống Harris và các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam tái khẳng định sức mạnh của Quan hệ Đối tác Toàn diện Việt – Mỹ, thể hiện qua việc ký kết thỏa thuận thuê đất cho việc xây dựng khu phức hợp Đại sứ quán Mỹ mới và ra mắt Tổ chức Hoà bình Việt Nam.
Phó Tổng thống Harris công bố ra mắt Tổ chức Hoà bình Việt Nam, khép lại 17 năm đàm phán, đồng thời mở ra một kỷ nguyên cơ hội mới cho thanh niên Mỹ phục vụ ở nước ngoài và củng cố mối quan hệ giữa nhân dân hai nước. Tổ chức Hoà bình Việt Nam sẽ chào đón nhóm tình nguyện viên Tổ chức Hòa bình đầu tiên vào năm 2022.
Phó Tổng thống Harris đã chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận thuê đất Khu phức hợp Đại sứ quán Mỹ mới tại Hà Nội để tạo nên biểu tượng cho tương lai của mối quan hệ đối tác giữa hai nước. Năm 2020, Đại sứ quán Mỹ đã tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm bình thường hóa quan hệ, và việc chính thức ký thỏa thuận thuê đất này cho phép hai bên hướng đến tương lai 25 năm tiếp theo và xa hơn nữa của cam kết của Mỹ ở Việt Nam.
 |
| Trong cuộc họp báo chiều 26/8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris khẳng định Việt Nam có tầm quan trọng đặc biệt với Mỹ. Bà nói rằng chuyến đi này báo hiệu sự khởi đầu của một chương mới trong quan hệ hai nước. |
Củng cố quy chuẩn quốc tế về sử dụng không gian vũ trụ vì mục đích hòa bình
Mỹ và Việt Nam ủng hộ các nỗ lực nhằm đảm bảo hoạt động vũ trụ được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.
Mỹ và Việt Nam nhận thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của không gian vũ trụ trong việc mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại, giải quyết các thách thức về khí hậu và đảm bảo sự phát triển trên Trái đất. Hai nước cũng đã trao đổi quan điểm về Hiệp định Artemis trong chuyến thăm và công nhận vai trò then chốt của hợp tác quốc tế trong việc duy trì môi trường ngoài không gian nhằm tối đa hóa lợi ích mà không gian vũ trụ mang lại.
Về vấn đề này, Mỹ và Việt Nam cam kết tiến hành đối thoại về không gian dân sự, dự kiến sẽ diễn ra vào quý đầu của năm 2022, nhằm điều chỉnh các mục tiêu của hai nước về đảm bảo hoạt động không gian vũ trụ được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.
 |
Sau cuộc họp báo chiều 26/8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã tới sân bay Nội Bài và kết thúc chuyến thăm chính thức Việt Nam |
Hỗ trợ cho giáo dục đại học
Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với tương lai của Việt Nam và bản chất lâu dài, bền vững của quan hệ đối tác Việt – Mỹ.
USAID đã công bố dự án Hợp tác Đổi mới Giáo dục Đại học, một dự án kéo dài 5 năm với ngân sách 14,2 triệu USD nhằm tăng cường công tác giảng dạy, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và quản trị tại ba trường đại học quốc gia lớn nhất Việt Nam. Với đối tác là các trường đại học và khu vực tư nhân của Mỹ, dự án sẽ giúp tăng cường các cơ hội kinh tế toàn diện cho gần 150.000 sinh viên Việt Nam nhằm hỗ trợ một Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập với tư cách là một đối tác trọng yếu của Mỹ.
