Không để người lao động "vừa quay lại đã phải tạm nghỉ"
Sáng 11/11, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có 10 phút để giải trình, làm rõ thêm về làn sóng người lao động rời TPHCM và các tỉnh phía Nam về các địa phương – vốn là vấn đề “nóng” được nhiều đại biểu nêu ra khi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung.
Theo Phó Thủ tướng, có rất nhiều vấn đề bộc lộ thông qua làn sóng người dân hồi hương này, như vấn đề nhà ở của công nhân, người lao động nhập cư; vấn đề đào tạo nghề…
Phân tích từng nhóm lao động, Phó Thủ tướng cho rằng, đối với người lao động có hợp đồng chính quy, tương đối ổn định và dài hạn, làm việc ở các doanh nghiệp lớn, đặc biệt khu chế xuất, khu công nghiệp ở TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương và một phần Long An vẫn được doanh nghiệp trả một phần lương nên tỷ lệ quay lại tương đối tốt.
Với những lao động, công nhân làm việc ở xí nghiệp nhỏ, công trường, lao động thời vụ, số này khi dịch đến thì người thuê lao động không có cam kết dài hạn nên không biết khi nào quay lại. Cùng với đó là lao động tự do và những người đi theo.
“Tôi đã đi tất cả khu vực dịch lớn, có rất nhiều người nhà vào trông con, trông cháu cho người lao động đi làm. Số này không phải lao động chính thức nhưng cũng phải giải quyết”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Để người lao động yên tâm quay lại làm việc, Phó Thủ tướng cho rằng phải có kế hoạch rất cụ thể, chi tiết nhằm kiểm soát tốt dịch bệnh, không để người lao động vừa quay lại làm thì phải tạm nghỉ do dịch bùng phát.
Đặc biệt là phải mở lại trường học, nhất là mẫu giáo và tiểu học. “Đây không chỉ là vấn đề giáo dục mà chính là giải quyết cho người lao động đi làm vì đa phần họ có con nhỏ”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Về phía Trung ương, Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục rà soát tất cả quy định về phòng, chống dịch an toàn nhưng không quá phức tạp, nhất là trong xét nghiệm, xử lý khi phát hiện ca nhiễm trong doanh nghiệp một cách rất linh hoạt. “Làm sao để doanh nghiệp thực sự lo cho công nhân, không hình thức hay dồn trách nhiệm về phía chính quyền”, Phó Thủ tướng nói.
Nghiên cứu gói hỗ trợ đặc biệt để người lao đông quay lại
Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành cần khẩn trương xây dựng, ban hành một số quy định có tính chất tạm thời nhưng rất thiết thực cho doanh nghiệp, người lao động.
Dẫn bài học từ các nước trong khu vực đang có các gói hỗ trợ đặc biệt để người lao động quay lại làm việc, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương chủ động hơn nữa trong kết nối, đưa đón người lao động từ nơi khác quay lại làm việc bằng cách thông tin đầy đủ về nhu cầu lao động, chỗ ở, tiêm vắc xin. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xây dựng các gói hỗ trợ riêng cho người lao động, trong đó tính đến cả người nhà đi theo để trông con cái cho người lao động.
Về lâu dài, Phó Thủ tướng cho rằng phải có chương trình xây dựng nhà ở cho công nhân, xem xét cơ cấu lại sản xuất, lao động. “Một căn phòng trọ khoảng trên dưới 10 m2, thường là có 2 người thuê chung hoặc 2 vợ chồng với 1 đứa con, thậm chí 2 đứa con, kèm thêm một bà mẹ lên trông cháu, sinh hoạt hết sức khó khăn”, Phó Thủ tướng nói.
Ông đồng thời cũng lưu ý phải có sự thay đổi, điều chỉnh chiến lược thu hút lao động, thu hút đầu tư nước ngoài theo định hướng đã có là từ bỏ lợi thế lao động giá rẻ hướng tới giá trị gia tăng cao.