PGS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ sinh học - công nghệ thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội), hải sản tươi sống chứa thành phần dinh dưỡng cao, có khả năng kháng khuẩn tốt, nhưng nhiều loại chứa độc tố, gây dị ứng.
Đặc biệt, khi hải sản chết, vi khuẩn sẽ hoạt động mạnh, xâm nhập nhanh. Độc tố trong hải sản tiết ra nhanh, đồng thời men phân giải chất đạm hoạt động mạnh khiến chúng bị hỏng trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, vì lợi nhuận, loại hải sản đã qua sơ chế, được tẩm ướp, tẩy mùi, thêm rất nhiều gia vị để làm ngon miệng, đánh lừa cảm giác của khách hàng. Từ đó, gây ngộ độc cho người ăn.
Có 3 loại ngộ độc chính của thủy hải sản bao gồm: ngộ độc ciguatera, ngộ độc scombroid, động vật có vỏ ngộ độc.
Triệu chứng của ngộ độc hải sản
Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera bắt đầu từ 1 đến 24 giờ sau khi ăn một con cá nhiễm độc như:
- Ngứa ran, tê ở ngón tay, ngón chân, xung quanh môi, lưỡi, miệng và cổ họng.
- Có cảm giác rát hoặc đau khi tiếp xúc với nước lạnh
- Đau khớp và cơ bắp, cảm thấy yếu.
- Buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng.
- Nhức đầu, mệt mỏi, ngất xỉu
- Ngứa nhiều, thường tình trạng xấu hơn do uống rượu
- Khó thở trong trường hợp nặng.
Ngộ độc do Scombroid xảy ra rất nhanh sau khi ăn cá, thường trong vòng 30 phút, nhưng có thể lên đến vài giờ sau. Triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Lưỡi bỏng rát hay nóng.
- Phần trên cơ thể đỏ bừng
- Ngứa
- Nhức đầu và chóng mặt
- Nôn mửa, tiêu chảy và chuột rút bụng
- Trong trường hợp nặng có thể gây vấn đề về hô hấp và tụt huyết áp.
Ngộ độc do các loài hải sản có vỏ, nặng nhất gây liệt thần kinh. Độc tố gây liệt này thường có trong các loài nhuyễn thể, giác xác, sinh trưởng trong môi trường có tảo độc. Các triệu chứng ngộ độc có thể xảy ra trong vòng nửa giờ đến hai giờ sau khi ăn, có các biểu hiện như:
- Tê, ngứa môi.
- Cảm thấy có kiến bò ở tay và chân.
- Chóng mặt, buồn nôn, đau bụng, đi ngoài thường xuất hiện khoảng nửa giờ sau ăn nhưng dấu hiệu này chỉ kéo dài vài ngày.
- Nói không mạch lạc
- Mất trí nhớ là một vấn đề nghiêm trọng, dấu hiệu này có thể làm người bệnh dẫn đến tử vong hoặc hôn mê. Vì khi có biểu hiện lẫn lộn là chất độc đã ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
 |
Ngộ độc hải sản rất nguy hiểm nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời. Ảnh minh họa: Internet
Cách xử lý khi bị ngộ độc hải sản
Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn - Trưởng khoa Y học Cổ truyền - Bệnh viện Quân đội Trung ương 108 gợi ý, trước hết, cần loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể càng sớm càng tốt, nhất là sau bữa ăn 1-2 giờ. Trong đó, nôn là biện pháp có hiệu quả nhất.
Người bị ngộ độc có thể dùng lông gà (rửa sạch bằng nước muối), đưa vào gần cuống họng sẽ có phản ứng nôn ngay hoặc cũng có thể dùng ngón tay ngoáy họng.
Sau đó, cần cho người bệnh uống nước trà đường nóng để bù nước, cầm đi lỏng, phân giải hòa loãng chất độc. Có thể dùng nước sắc lá sim, lá ổi, núm hoa chuối tiêu, vỏ măng cụt… sao vàng sắc đặc cho uống.
- Ngộ độc cá, tôm, sò, ốc: Dùng lá tía tô tươi 50 g, sắc với 3 bát nước lấy 1 bát uống trong ngày. Hoặc dùng rau diếp cá và lá tía tô mỗi thứ 50 g sắc uống cũng cho kết quả tương tự.
- Ngộ độc cá nóc: Dùng ngọn khoai lang 50-60 g, muối ăn 6 g, hai thứ đem giã lẫn, vắt lấy 1 bát nước uống trong ngày.
