Máy bay Ba Lan rơi: Do hàng rào ngôn ngữ?

Chúng tôi dịch toàn văn phần phỏng vấn đăng trên mạng chính thức của tờ Komsomolskaya Pravda (www.kp.ru) và xin không bình luận gì.

Ông cùng các điều phối viên khác hướng dẫn chiếc máy bay có chở phái đoàn Ba Lan. Nhiệm vụ của ông là gì?

Tôi nhận thông tin thời tiết qua điện thoại và xin phép chuyển máy bay từ sân bay sang hạ cánh ở sân bay khác.

Ngày hôm đó có một số máy bay hạ cánh? Có khó khăn nào nảy sinh không?

Trước máy bay của phái đoàn Ba Lan, chúng tôi cho 2 chiếc hạ cánh. Đầu tiên là một chiếc Yak-40 hạ cánh thành công, không có gì đặc biệt xảy ra. Sau đó một chiếc IL-86 phải hạ cánh. Nhưng tầm nhìn trên đường băng không đủ và kíp bay đã quyết định sang hạ cánh ở sân bay dự phòng. Tôi hỏi Matxcơva cho nó được xuống sân bay nào và chiếc IL-86 này đã hạ cánh an toàn xuống sân bay Vnukovo (Matxcơva).

Và thứ ba chính là máy bay của Tổng thống...

Vâng. Chiếc thứ ba là TU-154. Nó đến khi thời tiết đã bắt đầu xấu hơn. 

Việc hạ cánh diễn ra như thế nào?

Thoạt đầu, nó hạ rất tự tin, đúng theo như phải làm, không có lệch lạc. Nhưng sau đó những người điều hành nảy sinh nghi ngờ.

Người chỉ huy ba lần lệnh cho máy bay thực hiện vòng thứ hai, nhưng kíp bay không nghe lời ông ấy.  Mặc dù nhóm điều khiển đã cảnh báo rằng tầm nhìn xấu và cần phải chuẩn bị để bay về sân bay dự phòng.

Khi máy bay hạ độ cao, những người điều hành làm gì?

Khi kíp bay không làm theo lệnh, những người điều hành bay chỉ còn cách là “dẫn” máy bay và theo dõi nó. Nó chỉ xuống có một lần và rơi luôn.

Vậy tại sao không thể ra lệnh cho nó bay về sân bay dự phòng?

Bởi vì đây là những phi công dân sự và chúng tôi không thể ra lệnh cho họ.

Di ảnh vợ chồng Tổng thống Ba Lan Kaczinski

Kíp bay và kíp điều hành nói với nhau bằng ngôn ngữ nào?

Cuộc trao đổi với kíp bay là bằng tiếng Nga và một phần bằng tiếng Anh trại giọng. Điều đó gây khó khăn cho việc hiểu nhau.

Những người điều hành nói gì với kíp bay?

Người chỉ huy nhóm điều hành bay cảnh báo rằng thời tiết xấu. Nhưng kíp bay bắt đầu hạ độ cao mà không có phép. Cũng không có phép khi thực hiện việc hạ cánh. Và chỉ huy chẳng còn biết làm gì.

Thoạt đầu, khi máy bay bay bình thường, cuộc trao đổi diễn ra bình thường. Nhưng kíp bay không báo cáo, mặc dù phải làm như vậy. Người điều hành không chỉ phải thông báo cho kíp bay tình hình mà còn phải nhận thông báo về mọi cơ động, về độ cao. Phi công đã không làm vậy.

Tại sao? Có phải vì hàng rào ngôn ngữ ngăn cản?

Không loại trừ có cả nguyên nhân đó. Thậm chí chỉ huy điều hành nói: “Chúng tôi và kíp bay hiểu nhau fifty – fifty (50 – 50)”. Người điều hành nói với kíp bay bằng tiếng Nga, những người khác giúp ông ấy, nhắc những câu tiếng Anh.

Khó mà biết được phi công có hiểu những gì người ta nói với anh ta không. Hàng rào ngôn ngữ cản trở sự hiểu nhau. Tôi cho rằng điều đó có thể thể hiện trên kết cục của chuyến bay. Và tất nhiên, còn cả một tập hợp các tình huống.

Cụ thể là gì?

Điều kiện thời tiết, có thể, sai lầm của kíp bay, mất kiểm soát độ cao. Và cố gắng của phi công muốn bằng mọi giá hạ cánh xuống sân bay. Tôi cảm giác rằng ý muốn đó là do việc có những nhân vật cao cấp có mặt trên máy bay. Chính ý muốn đó hại kíp chúng tôi và các nhân vật đó.

Đã từng có trường hợp ông Kaczinski loại cả một kíp bay vì họ đã bay sang sân bay dự phòng. Bây giờ cứ thử đặt mình là các phi công mà xem. Nỗi lo sợ đó, cảm giác xấu hổ, định kiến cho rằng đưa máy bay sang sân bay dự phòng là nỗi nhục có thể đã dẫn đến việc phi công đưa bấy nhiêu người về thế giới bên kia.

Tôi cũng là một cựu phi công, tôi hiểu tất cả chuyện này. Và tôi đau buồn cùng mọi người. Kỹ thuật và thời tiết không tha thứ những sai lầm, cần phải thực hiện tất cả các quy định bay. Chỉ khi đó mới có thể bay lâu và đẹp.

N.Lâm (dịch)