Trong một bài phát biểu trên truyền hình, Thủ tướng Muhyiddin bảo đảm với người dân rằng tình hình khẩn cấp “không phải một cuộc đảo chính quân sự và lệnh giới nghiêm sẽ không được ban bố”. Ông nói chính phủ dân sự của ông sẽ vẫn chịu trách nhiệm điều hành trong giai đoạn khẩn cấp, ít nhất cho đến 1/8 hoặc sớm hơn, tuỳ thuộc vào tình hình.
Việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp gây bất ngờ vì được đưa ra chỉ 1 ngày trước khi hàng triệu người dân ở thành phố lớn nhất của Malaysia là Kuala Lumpur, thủ đô hành chính Putrajaya và 5 bang quay lại với chế độ phong toả trong 2 tuần.
Quyết định này được đưa ra khi Tổ chức quốc gia Mã lai thống nhất (UMNO), tức đảng lớn nhất trong liên minh cầm quyền, doạ sẽ thôi ủng hộ Thủ tướng Muhyiddin để ép tổ chức một cuộc bầu cử sớm. Nhiều người trong UMNO không hài lòng vì bị đối xử không bằng đảng Malay của ông Muhyiddin.
Ông Muhyiddin nói rằng quốc hội và các cơ quan lập pháp cấp bang sẽ bị đình chỉ hoạt động và không cuộc bầu cử nào được phép diễn ra trong giai đoạn khẩn cấp. Ông cam kết sẽ tiến hành tổng tuyển cử sau khi cuộc khủng hoảng dịch bệnh đã qua đi và tình hình an toàn để tổ chức bầu cử.
Theo ông Oh Ei Sun, một nhà nghiên cứu tại Viện Quốc tế học Singapore, hầu hết người dân Malaysia đều hiểu rằng cần phải hạn chế đi lại, nhưng việc ban bố tình trạng khẩn cấp có vẻ hơi quá, và chưa rõ biện pháp này có thể làm chậm đà lây lan của dịch bệnh hay không.
“Đây rõ ràng là bước đi chính trị từ phe của ông Muhyiddin nhằm đối phó với những thách thức chính trị từ các đối thủ từ chính liên minh cầm quyền và đảng đối lập”, ông Oh nói.
Lần gần đây nhất mà Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp là vào năm 1969, sau khi xảy ra cuộc bạo loạn sắc tộc khiến hàng trăm người chết. Hồi tháng 10 năm ngoái, Quốc vương Sultan Abdullah Sultan Ahmad Shah đã khước từ đề nghị của Thủ tướng Muhyiddin về việc ban bố tình trạng khẩn cấp. Hồi đó, Quốc vương nói rằng các luật hiện tại đủ để chặn dịch bệnh lây lan.
Nhưng trong tuyên bố đưa ra hôm nay, Quốc vương nói rằng ông xem xét cả sự an toàn của cộng đồng và lợi ích cao nhất của đất nước khi chấp nhận đề xuất của Thủ tướng Muhyiddin. Quốc vương nói rằng ông lo ngại đại dịch có thể lên mức nghiêm trọng, trong khi cả nước đang phải đối mặt với tình trạng lụt lội, khiến hàng ngàn người phải đi sơ tán.
Cách đây 3 tháng, số ca mắc COVID-19 của Malaysia mới chỉ là 15.000 trường hợp, nhưng nay đã tăng vọt lên hơn 138.000 ca, trong đó có 555 người tử vong. Đợt bùng phát mới nhất liên quan đến một cuộc bầu cử cấp địa phương.
